Првиот говор на новиот шеф на НАТО: Ќе имам три приоритети
Во последните 10 години НАТО ја претрпе најголемата трансформација и значително ги зајакна одбранбените капацитети, изјави денеска Јенс Столтенберг, кој по десет години ја напушта функцијата генерален секретар на НАТО.
„Поминавме низ најголемата трансформација на НАТО во една генерација, ја зајакнавме нашата одбрана, од ситуација кога немавме ниту една борбена група, до денес имаме осум со десетици илјади војници на нашето источно крило.
Од неколку илјади војници во состојба на готовност, стигнавме до бројката од половина милион“, рече Столтенберг на свечената седница на Северноатлантскиот совет, каде што му ги предаде должностите на поранешниот холандски премиер Марк Руте.
Столтенберг додаде дека кога ја презеде функцијата во 2014 година, само три членки на НАТО потрошија најмалку 2 отсто од својот БДП за одбрана, а денес ги има 23. Во овие десет години НАТО се прошири и вклучува четири нови членки – Црна Гора, Северна Македонија, Финска и Шведска.
Обраќајќи му се на Руте, Столтенберг рече дека го има она што е потребно за да биде одличен генерален секретар.
„Имате совршена биографија и искуство за да бидете успешен генерален секретар. За време на 14 години кога бевте премиер, покажавте дека знаете како да изградите консензус, водевте четири различни влади и знаете како да постигнете компромис“, изјави Столтенберг.
Руте во својот говор рече дека како генерален секретар ќе има три приоритети. Првата е да се одржи НАТО силен и да се обезбеди одбраната да остане ефикасна и кредибилна.
„За тоа ќе ни треба повеќе сила, подобри способности и побрзи иновации. Ова бара повеќе инвестиции бидејќи за да работиме подобро, мораме да трошиме повеќе“, рече Руте, кој во Европската унија како премиер на Холандија беше најголем противник на зголемувањето на европскиот буџет.
„Нема слободна алтернатива ако сакате да се соочите со предизвиците што претстојат и да обезбедите заштита за нашиот една милијарда луѓе“, рече новиот генерален секретар. Како друг приоритет, Руте го наведе зајакнувањето на поддршката за Украина и нејзиниот пристап кон НАТО „бидејќи во Европа нема трајна безбедност без силна и независна Украина“.
Третиот приоритет е зајакнување на партнерствата со земјите ширум светот, особено во Индо-Пацификот. Непосредно пред преземањето на функцијата, Руте одговараше на прашања на новинарите и рече дека не е загрижен оти претстојните претседателски избори во САД би можеле да го загрозат единството на алијансата.
„Не сум загрижен, многу добро ги познавам и двајцата кандидати. Со Доналд Трамп работев четири години, тој не туркаше да трошиме повеќе и успеа, а денес трошиме многу повеќе за одбрана отколку кога тој ја презеде функцијата на почетокот на 2017 година“, рече Руте.
Тој исто така додаде дека демократската кандидатка Камала Харис постигнала „фантастични резултати“ како потпретседател.
„Ќе можам да работам со двајцата без разлика на исходот од изборите“, рече Руте.
