Се буди една од најбруталните милитантни групи? Почнаа да регрутираат борци и да дистрибуираат оружје, спречени со 12 големи акции
Терористичката група Исламска држава (ИСИС) почна да ги активира своите борци во Сирија и Ирак, да идентификува цели, да дистрибуира оружје, да шири пропаганда и да регрутира нови борци со цел да се обиде да го искористи падот на режимот на поранешниот сириски претседател Башар ал-Асад минатата година и да врати одредена територија на Блискиот Исток, пишува новинската агенција Ројтерс.
Повеќе од 20 извори од Сирија, Ирак, Соединетите Американски Држави и Европа, вклучувајќи безбедносни и политички претставници, изјавија за Ројтерс дека овие напори досега не дале никакви резултати и дека безбедносните оперативци во Сирија и Ирак, кои со години ја следат Исламската држава, спречиле најмалку 12 големи операции планирани од групата во текот на изминатата година.
За да се зајакнат аргументите за повторно оживување на исламистичката група – која за време на својот подем контролираше околу една третина од Сирија и Ирак од 2014 до 2017 година – официјални лица изјавија за Ројтерс дека во декември 2024 година уапсиле двајца од емисарите на групата кои требало да патуваат од Рака, Сирија, до Ирак и усно да им ги пренесат плановите за борба на борците на ИСИС таму. Истиот месец, ирачките безбедносни сили убија бомбаш самоубиец кој очигледно планирал да нападне преполн ресторан во северниот ирачки град Дакук. И покрај овие акции, нападите на ИСИС се намалија по падот на Асад. Милитантите ја презедоа одговорноста за 38 напади во првите пет месеци од 2025 година. Аналитичарите велат дека ако продолжи со ова темпо, ИСИС би можела да изврши или да ја преземе одговорноста за нешто повеќе од 90 напади до крајот на 2025 година. Што се однесува до Ирак, матичната земја на групата, милитантите рекоа дека извршиле само четири напади во првите пет месеци од 2025 година. За споредба, во 2024 година наводно извршиле 61 напад.
Сегашните сириски власти не коментираа за активностите на ИСИС. Ирачкиот министер за одбрана Мурхаф Абу Касра изјави за Ројтерс во јануари дека Ирак инвестира во собирање разузнавачки информации и дека неговите безбедносни служби ќе одговорат на секоја закана. Американски функционер за одбрана и Сабах ал-Нуман – портпарол на ирачкиот премиер Мухамед Шах ал-Судани – рекоа дека остатоците од ИСИС во Сирија и Ирак значително ослабнале. ИСИС не успеа да се прошири поради превентивните операции на ирачките власти, рече ал-Нуман, додавајќи дека ирачкото разузнавање станало попрецизно и поажурирано.
Додека ИСИС владееше со една третина од Сирија и Ирак, спроведуваше екстремна верзија на шеријатот и редовно објавуваше видеа од брутални егзекуции и други варварски практики. Службениците со кои разговараше Ројтерс не веруваат дека ИСИС може да го врати тоа ниво на моќ, но велат дека е отпорна и не треба да се отпишува. Некои ирачки, сириски и европски функционери стравуваат дека џихадистичките групи во Сирија регрутираат странски борци. Неколку разузнавачки агенции изјавија дека забележале мал број сомнителни лица од Европа, кои дошле во Сирија во текот на изминатите неколку месеци. Сепак, разузнавачките службеници не можеа да потврдат дали тие всушност биле регрутирани од ИСИС или од друга група.
Исламската држава ги осуди обидите на сирискиот претседател Ахмед Хусеин ал-Шара да добие легитимитет на Западот. Исламистите стравуваат дека владата ќе ги протера странските борци и ќе ги нормализира односите со Израел. Американскиот претседател Доналд Трамп во мај го замоли ал-Шаара да го спречи подемот на Исламска држава, а американски функционер за одбрана изјави за Ројтерс дека Америка не се откажува од потиснувањето на ИСИС и дека нејзините партнери во Сирија се на терен и се подготвени да одговорат. Се очекува коалицијата предводена од САД да ги заврши операциите во Ирак до крајот на септември. Сепак, американски функционер рече дека Багдад би сакал повлекувањето на 2.500 американски војници од Ирак да продолжи побавно од планираното.
Според Ројтерс, околу 9.000 борци на ИСИС и членовите на нивните семејства се држат во затвори и кампови чувани од Сириските демократски сили, коалиција од милиции предводени од Курдите и бунтовници поддржани од САД, Велика Британија и Германија. Обединетите нации проценуваат дека ИСИС има помеѓу 1.500 и 3.000 борци во Ирак и Сирија. Аналитичарите, сепак, тврдат дека најактивната подружница на ИСИС е африканската.
