Нуклеарен удар или провокација? Трамп слави победа, Иран подготвува одговор
Со масовен воздушен напад во раните утрински часови, американските сили погодија три клучни ирански нуклеарни локации – Fordow, Natanz и Isfahan. Претседателот Доналд Трамп изјави дека објектите се „целосно уништени“, нарекувајќи ја операцијата „многу успешна“.
Fordow – симболичната цел на ударот
Посебно внимание беше посветено на објектот Fordow, кој се наоѓа длабоко во планините во близина на градот Кум и е тешко достапен за конвенционално оружје. Израел долго време немаше технолошки капацитет да го неутрализира овој објект самостојно, но САД ја презедоа таа задача.
Иранските претставници веднаш реагираа, тврдејќи дека штетата во Fordow е „површинска“ и дека клучните структури останале недопрени. Според иранската новинска агенција Tasnim, пратеникот Манан Раиси изјави: „Штетата е минимална и лесно обновлива. Изјавите на Трамп се лажни и манипулативни.“
Евакуација пред нападот и отсуство на радијација
Иранските власти тврдат дека пред нападите ги евакуирале чувствителните материјали и персоналот од трите објекти. Хасан Абедини, заменик директор на државната телевизија, изјави дека обогатениот ураниум бил претходно преместен, а со тоа се избегнало потенцијално радиоактивно загадување.
Реза Кардан од Иранската организација за атомска енергија додаде дека „нема знаци на радијација или загадување околу погодените локации“ и ги повика граѓаните да останат смирени.
Техеран: „Нечуван чин – ќе одговориме“
Министерот за надворешни работи на Иран, Абас Арагчи, предупреди дека нападот претставува „тешко кршење на меѓународното право“ и изјави дека Иран задржува право на одмазда според Повелбата на ОН. „Нападите ќе имаат трајни последици“, рече тој.
Претседателот Трамп веднаш возврати, предупредувајќи дека „секој ирански одговор ќе биде дочекан со сила далеку над онаа што ја видовме вечерва.“
Регионална ескалација: Хусите повторно закануваат САД
Јеменската група Хуси (Ansar Allah), која има блиски врски со Иран, остро реагираше. „Ова не е крај на војната – туку нејзин почеток“, изјави нивниот политички претставник Мохамед ал-Фарах. Тој порача дека времето на „удри па бегај“ е завршено.
Хусите, кои контролираат значителни делови од Јемен, веќе најавија можни напади врз американски бродови во Црвеното Море, што би можело дополнително да ја загрози глобалната трговија и безбедноста во регионот.
Анализа: Иран има начини да одговори
Професорот Стивен Зунес од Универзитетот во Сан Франциско вели дека Иран располага со „широк спектар на опции“ – од напади врз американски бази и сили на Блискиот Исток, до напади врз бродови во Персискиот Залив.
„Во домет на ирански проектили и дронови се околу 40.000 американски војници. Сите тие, заедно со флотата во Заливот, се потенцијални цели“, изјави тој, предупредувајќи на опасноста од растечка глобална нестабилност.
