Киненова

Гран при на „Киненова“ за филмот „Жена-убиец“: Режисерката Ева Натена порача - Награда ја чувствувам како мост меѓу нашите земји, бидејќи уметноста може да го направи она што многу политичари не можат

Во Домот на културата „Билјана Беличанец“ синоќа, на последната фестивалска вечер, во преполната сала во присуство на бројни филмски работници, уметници, актери, режисери, претставници на политичкиот и културниот живот на земјава и претставници на дипломатскиот кор беа доделени наградите на 9. издание на МФФ Киненова.„Гран при“ доби филмот „Жена-убиец“ на грчката режисерка Ева Натена, која на оригинален начин го доловува родовото прашање, адаптирајќи за големото платно ремек-дело на светската литература со одлична режија.-Оваа награда ја чувствувам како мост меѓу нашите земји, бидејќи уметноста може да го направи она што многу политичари не можат. Затоа ја посветувам наградата на нашиот мост и се надевам дека тој ќе не направи поблиски во иднина, рече Натена заблагодарувајќи се за наградата.Наградата за најдобра режија ја доби хрватскиот режисер Андреј Коровљев за филмот „Хотел Пула“, за извонредната употреба на филмскиот јазик, за деликатниот начин на кој ги прикажа тешките настани и ликови од војната во поранешна Југославија, сугерирајќи дека љубовта може да постои дури и на места каде никогаш не би ја очекувале.Наградата за најдобро сценарио ја доби Навид Михандуст за филмот „Кафе“.-Лесно е да се биде храбар во слободна земја. Но, што ако сте творец во земја каде што нема слобода на говор. Креаторот не само што раскажал одлична приказна, туку додека го снимал филмот морал да донесе храбри одлуки за неговите ликови, но и за самиот себе си, на крајот завршувајќи во затвор, стои во одлуката на жирито.Заблагодарувајќи се за признанието, неговата сестра Неда, која ја прими наградата рече дека е мошне тешко да се стои на оваа сцена и да го претставува својот брат, кој е осуден на три години затвор и ја прочита неговата порака:„Мојот филм е обид да се зборува за едно од основните човекови права, а тоа е слободата на изразување. За жал, ова им е забрането на голем број луѓе во мојата земја. Му благодарам на жирито и на Фестивалот и оваа награда му ја посветувам на Бекташ Актим, ирански режисер и поет кој почина пред четири години во истиот овој затвор каде што се наоѓам во моментов. Се надевам дека ќе дојде ден кога ниту еден уметник во светот нема да биде во затвор поради изразување на своите верувања.“За најдобар краток филм е награден „48 часа“ на иранската режисерка Азадех Мусави, за брилијатно режиран филм кој на површината е политички, но длабоко во себе ги прикажува суптилностите и нијансите на семејните односи и родителството, но и многу вешто успева да ги премине културните граници.Одлуката на жирито ја соопшти претседателот на жирито, Јани Бојаџи, кој рече дека исклучително лесно и брзо го завршиле жирирањето поради едноставна причина – работел со две умни жени.-Кога човек работи со поумни од него тогаш нештата секогаш се лесни и едноставни, рече Бојаџи заблагодарувајќи им се на Асемина Проедру и Дорина Оарга за одличната соработка.Присутните ги поздрави директорот на Фестивалот, Небојша Јовановиќ кој ова издание го нарече најдоброто досега.-Ова издание е можеби највпечатливо уште од самиот почеток со обраќањето на нашиот лауреат Улрих Зајдл кое го сметаме за манифест за сите филмски работници и уметници, воопшто. Сметам дека токму оваа година како фестивал покажавме дека заслужуваме поголема институционална поддршка и се надевам дека за следното, јубилејно десетто издание ќе добиеме поголема поддршка, рече Јовановиќ.Уметничкиот директор Гена Теодосиевска подвлече дека бевме сведоци на едно исклучително фестивалско издание со кое покажавме и докажавме дека филмска уметност има моќ да не доближи до вистинските вредности и упорно, настојчиво да ни поставува прашања, но и да ни нуди одредени одговори.-Изборот е наш, дали тоа огледало на стварноста ќе го превртиме, не сакајќи да се погледнеме в очи или пак ќе ја надминеме моралната ерозија и ќе се осмелиме да го изговориме вистинскиот збор, и да се соочиме со предизвикот на нашата реалност. Запознавме прекрасни и драги луѓе, филмаџии кои долго ќе ги паметиме, ќе ги цитираме, ќе говориме и ќе пишуваме за нивните филмови. Тоа е непроценливо богатство. Би рекла дека сите автори на филмовите кои оваа година ги видовте, барем оние кои беа верни следачи на оваа програма, не поминуваа тивко низ нивните животи, напротив, громогласно, како во ова издание на Киненова, истакна Теодосиевска.Селекторот на филмската програма, Игор Анѓелков рече дека е среќен што жирито, а и публиката според реакциите биле задоволни од изборот на филмовите на годинешното издание на Киненова.-Би издвоил три моменти, иако ги имаше повеќе, бидејќи на фестивалот секој ден се случуваа различни убави приказни поврзани со филмската уметноста. Првата работа што би ја издвоил е настапот на Неда Михандост, сестрата на иранскиот режисер Навид Михандост која на сцената излезе со сликата од нејзиниот брат кој во моментов е во затвор во Иран и ја прочита неговата порака од која гледаме дека тој е вљубеник во седмата уметност и дека помалку е чудно во 21 век да се случуваат вакви настани. На овој начин Киненова се приклучи на светските фестивали како Берлиенале и останатите кои даваат поддршка на филмските автори. Вториот момент е нашиот лауреат Улрих Зајдл на отворањето на фестивалот прочита еден манифест и навистина одамна не сум слушнал некој човек, некој уметник да има таков цврст изграден став во однос на слободата, односно неслободата и духот на времето во кое живееме. И третиот момент е премиерата на првниот македонски анимиран филм на отворањето на фестивалот, „Јон Вардар против Галаксијата“ на Гоце Цветановски со што навистина испишавме историја. И на крајот, но не и последно по значење, Киненова секогаш барала нови простори за презентација на филмската уметност. Оваа година се одлучивме за Кисела вода и навистина докажавме дека и ова кино може да функционира во Скопје и имавме гледачи на секоја проекција, со што уште еднаш докажавме дека Киненаова е вистинска авангарда во однос на фестивалите кај нас, рече Анѓелков.Фестивалот се затвори со проекција на филмот „На се ќе дојде крај“ на режисерот Рајко Грлиќ, а по проекцијата пред присутните се претставија продуцентката Елена Станишева и актерот Јанко Поповиќ Волариќ.

Магазин | пред 1 година

Финската современа кинематографија за прв пат пред македонската публика на МФФ Киненова 

Традиционално МФФ Киненова претставува една кинематографија преку програмата „Фокус на...“ Оваа година тоа е за нас далечната, северна и студена земја, но според филмовите кои се прикажуваат на Киненова, прилично потентна кинематографија, финската, рече директорот на фестивалот Киненова, Небојша Јовановиќ при претставувањето на финската кинематографија на кое присуствуваше Претседателката на Република Македонија, Гордана Сиљановска Давкова и амбасадорот на Финска во Македонија, Никлас Линдквист, како и бројни љубители на филмската уметност.На овогодишното 9. издание на МФФ Киненова за прв пат е претставена финската современа кинематографија пред македонската публика. Покрај класикот Аки Каурисмаки, новата генерација фински синеасти започна да го освојува светот со своите интересни приказни од крајниот север на Европа.На програмата се два феноменални филма од финските автори кои во последниве години освоија значајни награди и го освоија вниманието на светските фестивали: „Девојки“ и „Караоке рај“.„Девојки“ во режија на Али Хапасало раскажува приказна за три млади жени кои се обидуваат да му пркосат на постојаниот зимски мрак во Финска и се движат меѓу соништата, реалноста, пријателството и врските, обидувајќи се да разберат сè. Улогите ги толкуваат: Аму Милоноф, Елеонора Кауханен, Линеа ЛеиноНоминации и награди: Берлинале, Санденс, МотовунАли Хапасало е финска режисерка и сценаристка. Добила признание за пишување и режија на проектот „На тенок мраз“, кој е нејзин дипломски филм на познатото филмско училиште за уметности „Тиш“ на Универзитетот во Њујорк. Оваа приказна потоа освои неколку награди во САД и беше номинирана за наградата „Европа“ во 2012 година. Хаапасало магистрирала ликовни уметности на истиот универзитет, а поседува и диплома за уметности од филмската школа на Универзитетот во Алто. „Love and Fury“ (2016) е нејзиниот прв игран филм.„Караоке рај“, пак, на режисерот Инари Паканен прикажува места, луѓе, песни отпеани за ослободување, фрагменти од среќа, понекогаш смешни, понекогаш болни спомени... Овие моменти од животот се снимени со камера за време на караоке настапи низ финскиот пејзаж. Радоста и меланхолијата се спојуваат како дел од пријателскиот пристап на овој филм, кој ќе остави траен впечаток на неговата публика.Номинации и награди: Visions Du Reel, „Јуси“ награди – Најдобар документарен филм, ДОКС БарселонаИнари Паканен е режисер кој се фокусира на човечки приказни и на нивно топло и интимно раскажување. Неговите филмови се прикажани на фестивали како CPH:DOX, Sheffield DocFest и Visions du Reel. Неговиот последен документарец „Караоке рај“ влезе во потесниот избор за најдобар документарен филм на Европските филмски награди и ја освои наградата „Јуси“ за најдобар фински документарен филм. Инари е магистер по документарна режија од ESCAC во Барселона. Учествувал во програмите IDFAcademy, Twelve for the Future, Ice & Fire, MFI's Script 2 Film и Berlinale Talents - и бил член на одборот на Финскиот документарен еснаф помеѓу 2015-2020 година.

Магазин | пред 1 година

Гоце Цветановски го отвори фестивалот „Киненова“, Улрих Зајдл со порака: Кога се загрозени слободата на уметноста и слободата на филмската уметност, човек мора да даде отпор

Во времиња како овие, слободата на уметноста е загрозена. Во времиња како овие, загрозена е и слободата на филмската уметност. Но тоа не е сè. Во времиња како овие, следната генерација режисерки и режисерки понекогаш ја обзема страв. Тие не се плашат дека ќе потфрлат како режисерки и режисери, не, не се работи за таков страв. Туку се плашат дека ќе создадат погрешен филм, имено филм што за некого е правилен филм, а кој според владејачкиот дух на времето и според тие што ни го диктираат духот на времето е погрешен филм, рече во своето обраќање годинешниот лауреат на МФФ Киненова, австрискиот режисер, сценарист и продуцент Улрих Зајдл.-Имено, духот на времето, кој е меѓу нас и кој лебди над нас, има за цел да ја подучи кинопубликата, и тоа да ја подучи и да ја преобрати на таков начин што ќе одговара на неговите ставови и светогледи. Во смисла на моралот – а мора да се признае, и во смисла добронамерноста – овој дух на времето – има за цел да ја лаже, да ја мами и да ја заблудува публиката, затоа неговите претставници мислат дека се на страната на честа, имено на страната на моралот, и тоа на страна на правилниот морал. Тие чувствуваат дека го имаат тоа право и се сигурни во тоа. Знаат што е правда, а што е неправда, знаат кои се добрите, а кои се лошите.Зашто во времиња како овие, еден филм е само тогаш правилен, скапоцен, а со тоа и подобен, ако креира посакуван свет што се претставува како животна стварност, макар што воопшто не одговара животна стварност. Во времиња како овие мора да се прикрие животната стварност за да се создаде политички правилен свет, кој не е отслик на вистинскиот свет, туку е диктат во смисла на т.н. добри луѓе, а е и догма што не смее да се преиспитува затоа што догмата во смисла на добрите луѓе е добра догма.Значи, следната генерација режисерки и режисери не ги обзема само страв, туку кај нив едновремено провејува и самоцензурата. Човек се цензурира себеси, си ги цензурира идеите, приказните и граѓата, станал претпазлив. Има желба да го задоволи духот на времето, се плаши од моќта на општествените медиуми, со кои не сака да се замери. Човек не сака да направи нешто погрешно зашто сака да создаде филм, а сака да постигне и успех со филмот што би го создал.И затоа што човек сака да создаде филм и не сака да направи нешто погрешно, тој си се подредува себеси и си ги подредува приказните и ликовите, за да биде сè правилно, имено во смисла на духот на времето и секако во смисла на институциите што ја поддржуваат филмската продукција, во смисла на радиодифузиите, на жиријата и на комисиите за селекција на филмови.Зашто има струи и развојни текови на меѓународната филмска сцена што влијаат врз тоа за кои приказни и за кои луѓе треба да се раскажува во филмот, т. е. за кои приказни и за кои луѓе, пак, НЕ ТРЕБА да се раскажува во филмотИли, кажано со други зборови, владее тенденција да ни се пропише нам, на режисерките и режисерите, КОИ ТЕМИ се соодветни на времето, за КОИ ПРИКАЗНИ КОИ ЛУЃЕ треба да ги раскажуваме и КАКО да ги раскажуваме. Се создаваат нови табуа, и тоа со т.н. чесна намера. Табуа, како на пример, за КОГО КАКО и ШТО смее или не смее да се каже. А пред сè, КОЈ што смее да каже.Светот нема да се подобри ако филмовите НЕ ги прикажуваат општествените недостатоци, дискриминацијата, злоупотребата на моќта и погрешното однесување од сите видови како отслик на нашата животна стварност, затоа што човек НЕ сака да го има – сето тоа зло. Напротив.Како млад режисер, настапив со моите филмови за да го изменам светот. Моите филмови требаше да го ослободат погледот за она што е вистина и за она што е стварност. Имав намера со нив да гребам по површината, да раскажувам за општествените околности, моќта и односите на моќ, за љубовта и за копнежот по љубов, за страдањето што луѓето заемно си го предизвикуваат и за бездната што е скриена во секого од нас.Но набрзо сфатив. Со филмови, човек, вистина, не може да го измени светот, но и покрај тоа – и дотолку повеќе – мора да се обидува да го измени светот со филмови. А за тоа е потребна храброст.Потребна е храброст, а потребен е и увид за да се раскажува за вистинитото и за човечкото, за овдешното и за денешното, за ужасното и за ужасувачкото, и тоа на сосема сопствен начин, според сопствените замисли, со сопствена слобода, без оглед на тоа кој дух на времето нè пресретнува и сака да ни пропише што човек смее да прави и што сè не смее да прави.Во времиња како овие, кога се загрозени слободата на уметноста и слободата на филмската уметност, човек мора, а ова е и мој апел до следната генерација режисерки и режисери, да даде отпор. Да се даде отпор против ограничувањата, отпор против прописите, отпор против духот на времето. На европскиот филм му е потребна истрајност Eigensinn и индивидуалност, потребни му се вистинити приказни, а не разубавена стварност.На крајот, но не и на последното место, би сакал најсрдечно да му се заблагодарам на Меѓународниот филмски фестивал Киненова и на неговиот директор Небојша Јовановиќ што сум денеска одликуван со Наградата за животно дело. Наградата ми претставува голема чест и голема радост и особено признание на мојата досегашна филмска дејност.Инаку, секако се надевам дека моето „животно дело“ сè уште не е завршено. Се надевам дека ќе продолжам да ги создавам токму оние филмови што сакам да ги создадам. Филмови за кои се чувствувам обврзан да ги создадам, филмови што брануваат и предизвикуваат немирСпоред тоа, оваа Награда ја разбирам како повик да продолжам да предизвикувам немир.Срдечно ви благодарам, рече Зајдл, примајќи го признанието за животно дело.Киненова ги слави и промовира дебитантите, но секогаш ги има на ум и оние од кои учиме, големите филмски раскажувачи, големите мајстори на седмата уметност.Фестивалот има важно прашање, кое е дел од фестивалскиот слоган оваа година, а тоа е: ШТО Е ПРВО? ПРИКАЗНАТА ИЛИ ФИЛМОТ? Јајцето или кокошката? Сценаристот или режисерот е прв? Кој е прв? Или од кого почнува се?Ова се чести дилеми кои се отвораат во разни дискусии за филмската уметност.Можеби и никогаш нема да дојдеме до точен одговор. Веројатно таа дилема ќе постои, и најубавото е кога два погледи на една визија ќе се сплотат и ќе произведат автентично филмско дело кое понатаму ќе комуницира со гледачите.За нас ПРВО е филмот како уметност, А потрагата по ПРВИТЕ на новите режисери ни е пасија, страст и љубов. Немаме дилема, најубавите чувства се разбудуваат при изненадувањата. А тие ги носат младите, храбрите, субверзивните, автономни филмски уметници. Ние сакаме да изненадуваме со давање предност токму на нив, препознавајќи го креативниот потенцијал уште на почетокот, занемарувајќи некои мали несовршености кои да не се лажеме постојат секаде.Едно такво изненадување Фестивалот приреди и вечерва со македонскиот филм „Јон Вардар против Галаксијата“ на режисерот Гоце Цветановски. Оваа бескрајно имагинативна филмска анимација е всушност првиот долгометражен анимиран филм во Северна Македонија.Филм ќе биде дел од главната натпреварувачка програма на КИНЕНОВА 2024, натпреварувајќи се со уште 5 други филма за наградата ГРАН ПРИ, најдобар филм на деветтото издание на фестивалот.Наредните денови публиката ќе има можнот да ужива богата програма која ќе изобилува со неверојатни, субверзивни и дефинитивно непознати филмски приказни. Покрај шесте филма во главната програма каде ќе има филмови од: Израел, Хрватска, Грција, Иран, Црна Гора и Северна Македонија, за првпат во нашата земја ќе се претстави и финската кинематографија, а ќе може да се проследи и творештвото на лауреатот Улрих Зајдл преку филмовите од неговата филмска трилогија РАЈ или PARADISE.

Магазин | пред 1 година

Вечерва почнува 9. издание на MФФ „Киненова“

Меѓународниот филмски фестивал „Киненова“ вечерва ќе го започне своето 9. издание.Во Киното Фросина, во Младинскиот културен центар, во 20 часот е црвениот тепих, а во 20.30 почнува церемонијата на свеченото отворање и проекција на филмот „Јон Вардар против Галаксијата“ во режија на Гоце Цветановски, кој е во официјалната селекција за награда на Фестивалот.Годинашен добитник на наградата за особен придонес во светската филмска уметност е австрискиот режисер Улрих Зајдл, кој ќе присуствува на свеченоста и ќе ја прими наградата.Во текот на следните фестивалски денови програмата која изобилува со неверојатни, субверзивни и дефинитивно непознати филмски приказни за нашата јавност ќе може да се проследи во Киноверзум, во Домот на култура „Билјана Беличанец“ во Кисела вода.Покрај шесте филма во главната програма каде ќе има филмови од: Израел, Хрватска, Грција, Иран, Црна Гора и Северна Македонија, за првпат во нашата земја ќе се претстави и финската кинематографија, а ќе можете да се внурнете и во творештвото на нашиот лауреат преку филмовите од неговата филмска трилогија РАЈ или PARADISE.

Магазин | пред 1 година