Кирсти Смитен сонува еден ден да добие Нобелова награда за својата научна работа – и со право, имајќи предвид дека нејзината работа може да спаси милиони животи, пишува Дејли Мејл.
На само 28 години, таа постигна нешто што не беше направено речиси 40 години: создаде нова класа на антибиотици. Форб ја прогласи за научник на годината. Кирсти ја предводи борбата против антимикробната резистенција, која Светската здравствена организација ја нарекува една од најголемите закани за глобалното здравје, поради која бактериите, вирусите, габите и паразитите еволуираат со текот на времето и повеќе не реагираат на лекови.
Но, оваа исклучителна биохемичарка сега мора да се соочи со фактот дека можеби нема да доживее да добие никакви признанија. На Кирсти и дадоа само неколку месеци живот откако и беше дијагностициран рак на срцето, терминална болест толку ретка што им се случува на само две лица годишно во Британија.
– Како? Како се случи ова? – праша Кирсти пред новинарите на Дејли Мејл за време на нејзиното опоравување меѓу циклусите на хемотерапија. – Се хранам здраво. Не пијам многу, не пушам. И пред мојата дијагноза спортував секој ден – тврди таа. – Нема зборови со кои може да се опише колку сум тажна што можеби нема да гледам како потенцијално ја добиваме Нобеловата награда. Мојата единствена надеж е работата да продолжи без мене. Сигурна сум дека ќе биде така – додаде таа.
Што успеа Кирсти
Бактериите отпорни на лекови, како што е MRSA, веќе се виновни за повеќе од еден милион смртни случаи секоја година, а се предвидува дека оваа бројка може да се зголеми на десет милиони до 2050 година.
Со својот тим во Metallo Bio, компанија што ја основала со поддршка на нејзиниот ментор за докторските студии на Универзитетот во Шефилд, Кирсти развила две антибиотски соединенија за лекување на бактериски инфекции, вклучувајќи пневмонија и менингитис, кои станале отпорни на лекови кои вообичаено се користат за лекување нив, како и инфекции кои се развиваат во раните и по операциите.
Откако ќе се покаже успешен во лабораториските и тестирањата на животни, следната фаза во развојот ќе бидат испитувањата на луѓе, почнувајќи со пневмонија стекната во болница. Доколку се покаже ефикасно, како што се очекува, Кирсти се надева дека третманот ќе биде лиценциран до 2030 година.
Брилијантен научник
Оваа брилијантна научничка, која има докторат по хемија и беше вклучена на престижната листа од 30 научници на Форбс во 2020 година, во слободното време собира пари за банки за храна.
Таа има многу повеќе да му понуди на светот, но како научник, Кирсти е прагматичарка. Таа знае дека нејзиниот рак е предизвикан од ретка генетска мутација, а не од нејзиниот животен стил. Токму овој бес ја тера да се нурне во истражување и да се обиде да купи што повеќе дополнително време со истата истрајност што на крајот може да помогне да се спаси светот од антимикробната отпорност.
– Се лутам на пријателите ако кажат „не се чувствувам добро денес“, вели Кирсти, прегледувајќи ја канилата сега трајно фиксирана во вена на десната рака. – Тоа да му го кажат на некој друг, – изјави Кирсти. – Понекогаш се лутам. Гледав вести за осуден силувач пред некоја вечер и се вознемирив сакајќи да знам зошто ми дадоа само неколку месеци живот кога има луѓе како него во светот. Тоа е тотална неправда. Но, и покрај тоа, ова не би му го посакала ниту на најлошиот човек на светот – објаснува таа.
Болеста…
Инаку, Кирсти има срцев ангиосарком – тумор. Доколку се одлучи за хируршка процедура за отстранување, постои значителен ризик да искрвари до смрт. А ако ја преживеала операцијата, би можела да живее само уште неколку години. Овој тип на тумор повторно ќе порасне и најверојатно ќе се прошири или пукне, што ќе предизвика нејзиното срце да откажува.
Иако наследството на Кирсти може да спаси милиони животи, таа сега нема да добие шанса да ги исполни своите други амбиции: да се заљуби, да се смири и да има семејство.
– Неплодна сум, благодарение на третманот. Немаше време да се извади јајце клетката – рече таа и додаде дека е сингл и тврди дека не би било фер да биде во врска без да знае уште колку време за живот ѝ преостанува.
„Не се плашам да кажам – крајот е многу блиску…“
Првиот навестување дека нешто сериозно не е во ред дојде минатиот ноември, кога Кирсти ноќта се разбуди со болки во градите. Во тоа време, нејзиното семејство тагуваше за ненадејната смрт на нејзиниот навидум здрав татко, Кевин, 61-годишен пензиониран бизнисмен кој доживеа срцев удар три недели претходно додека играше фудбал во Португалија.
Мајката на Кирсти, Шерон, ја однела во А&Е во болницата Бирмингем Хартлендс во близина на нивниот дом во Солихал.
Кирсти играше фудбал и хокеј секој ден и редовно ја посетуваше нејзината теретана, па докторот рече дека мисли дека нејзините болки се веројатно истегнат мускул на градниот кош и планира да ја испрати дома со лекови против болки. Но, Кирсти, која можеби има повеќе разбирање за човечкото тело од повеќето, одби да оди, инсистирајќи на тоа дека болката е премногу интензивна и бара рендген, што е соодветно направено. Лекарот направил и крвни тестови.
Неколку часа подоцна, двајца консултанти ја однеле во соба каде и објасниле дека факторот на згрутчување во крвта и е покачен, што може да значи белодробна емболија, потенцијално фатално згрутчување во белите дробови. Тие исто така рекоа дека десната преткомора во нејзиното срце е три пати поголема отколку што треба да биде.
– По скенирањето, го видов консултантот и ми рече: „Добра вест, немаш белодробна емболија, но најдовме маса долга шест сантиметри во вашиот медијастинум, просторот во градите што го држи срцето“. – раскажа таа. – Рече дека може да бидат многу работи, освен рак. Но, мислам дека и во тој момент знаев каква судбина ме чека – заклучува Кирсти.
Следеше магнетна резонанца, на Кирсти и беше кажано дека масата е неправилна и дека акумулирала многу боја што лекарите ја користеле за да го направат скенирањето повидливо, а сето тоа се лоши знаци. Таа разбра повеќе за ужасните импликации отколку нејзината мајка и постарите браќа, Мет и Ден.
– Онкологијата добро ја познавам преку мојата работа и сфатив дека тоа значи дека е канцерогено. Го предупредив семејството дека масата со неправилна форма која собира многу боја навистина не е добра вест – објаснила таа.
Поради деликатната локација на туморот и ризикот од сериозно крварење, Кирсти била подложена на бројни процедури пред да ја добие терминалната дијагноза.
– Ми требаа три месеци, седум снимки, 15 тестови на крвта и голема операција на срцето за да ми биде дијагностициран ангиосарком – вели Кирсти, додавајќи дека тоа е најагресивниот вид сарком или, како што таа го нарекува, „смртна казна“.
– Ми рекоа дека ми остануваат уште само седум месеци живот – објасни таа.
Од нејзината дијагноза на 8 февруари, Кирсти поминала шест тури на хемотерапија и зема 48 таблети дневно за ублажување на болката, против гадење, антациди, антихистамин за да го олесни осипот од хемотерапијата и железо за нејзиниот низок број на црвени крвни зрнца – сето тоа знае дека не може да ѝ го спаси животот.
– Работам во медицината и никој не сака да финансира нешто од што ќе има корист само еден човек од 36 милиони, мојот рак е толку редок – објасни таа. Пред шест месеци, немав поим дека можеш да добиеш рак на срцето, а јас сум медицински научник. Не е ни чудо што требаше долго време за да се дијагностицира и немаше третман за тоа – објасни таа.
Кирсти би сакала да го помине преостанатото време на подигање на свеста за срцевиот ангиосарком, во стилот на Дебора Џејмс, која неуморно водеше кампања за подигање на свеста за ракот на дебелото црево пред да умре од оваа болест минатата година на 40-годишна возраст.
„И порано се соочував со тешки предизвици“, рече Кирсти.
– Веројатноста да најдам успешна алтернатива на антибиотиците секако не беше голема, а мојот тип на рак погодува само еден од 20 милиони луѓе. Всушност, мојот општ лекар се пошегува дека, со моето искуство, можеби вреди да се купи ливче за лото – раскажа таа.
– Не е во моја природа да се откажувам, па ќе продолжам да работам и да се борам со ова се додека можам – заклучи таа.
Макфакс
