уставен

Се одлага подготвителната седница за Законот за употреба на јазиците, поништувањето на изборот е правен преседан, вели Уставен суд

Уставниот суд денеска го прими дописот од претседателот на Собранието на Република Македонија со кој е доставена пресудата на Управниот суд на Република Македонија.„Уставниот суд не ја коментира Пресудата на Управниот суд. Постапувањето на сите инволвирани органи како што се Судскиот совет, Собранието и управните судови во овој случај, предизвикаа правен преседан кој создаде правна состојба со која ниту еден досегашен состав на Уставниот суд се нема соочено. Таквиот правен преседан несомнено создава правни импликации во постапувањето  на Уставниот суд во согласност со неговите надлежности.На денешниот работен состанок,  поради големиот интерес на јавноста за приоритетни прашања, Судот одлучи: Да се одложи подготвителната седница по предметот за Законот за употреба на јазиците, која беше закажана за 19 јуни 2025 година, од причина што судијата на кој се однесува поништената одлука за избор со пресудата на Управниот суд е судија-известител на конкретниот предмет, а дополнително Судот има донесено Заклучок според кој постапувањето по овој предмет треба да биде во полн состав на Судот.Во врска со правните импликации по Пресудата на Управниот суд, укажуваме дека согласно со член 112 став 2 од Уставот, одлуките на Уставниот суд се конечни и извршни, Уставниот суд нема по службена должност да ги преиспитува одлуките во чие носење учествувал судијата на кој се однесува поништената одлука за избор со Пресудата на Управниот суд“, велат од судот.

Македонија | пред 6 месеци

Костадиновски : На 19 јуни ќе се одржи Подготвителната седница за Законот за јазиците

Претседателот на Уставниот суд, д-р Дарко Костадиновски во интервју за ТВ магазинот „Трилинг” емитувано на 2 мај 2025 година, изјави дека Подготвителната седница за Законот за јазиците е закажана за 19 јуни 2025 година. Претседателот на Уставниот суд објасни дека поради трагедијата во Кочани, Судот еднаш ја одложи седницата, а неговите проценки се дека после локалните избори наесен веќе ќе има одлука на Судот.„На 19 јуни ќе организираме подготвителната седница, по неа ќе ни требаат до два месеци да се подготви нов реферат и да се сублимираат сите мислења на сите учесници. Моја проценка е дека конечната улога ќе биде донесена после изборите, рече тој„Да не се случеше трагедијата, подготвителната седница ќе беше веќе завршена, и за во јуни некаде природно би дошло носењето на одлуката. После подготвителната седница ќе ни требаат месец, месец и пол, два, за да се подготви нов реферат, за да се сублимираат сите мислења на сите учесници…Не знам за кога ќе бидат распишани изборите, пореални се шансите и пообјективно би било, затоа што ние за самата седница кога беше само најавена видовме, тешки политички манипулации, политизација, етнизација, тешки критики за уставниот суд”, рече претседателот.Костадиновски оценува дека во државата нема проблем со меѓуетничките односи, туку со нивната злоупотреба.„Постојат теми во нашето општество што се неподобни за политичка експлоатација. Такви се меѓуетничките односи. Тие се многу важни за општество какво што е македонското. Но, мојот длабоко уверување е дека ние во овој стадиум на развој на нашето општество немаме проблем во меѓуетничките односи. Имаме друг тип на проблем,а тоа е злоупотреба на меѓуетничките односи за политички цели. Ете тоа го сведочевме целиот изминат период и по постапувањето за „Балансерот” и Законот за јазиците. Ние имаме една понасушна потреба. Jас се согласувам дека меѓуетничките односи се еден од столбовите за стабилност на нашата држава. Но во овој момент, мое лично убедување, има еден уште поважен темел за стабилноста на нашата држава. Тоа е владењето на правото. Реално и вистинско, не лажно и не деклараторно. Никој не треба да стравува од нашето постапување. Ниту едно право што секој еден граѓанин го ужива од нашиот Устав, нема да биде ускратено. Нашите правни стојалишта за кој било закон ќе го натераат законодавецот да направи подобар закон, потенцираше Koстадиновски.Претседателот на Уставниот суд се обрати до граѓаните и порача да бидат спокојни и да не веруваат на политичките манипулации, бидејќи Уставниот суд е тој кој го штити Уставот.„На што се темели историската недоверба во институциите на системот? На недостатокот на владење на правото. А што е владењето на правото? Тоа е состојба на уставност. А состојбата на уставност која штити? Уставниот суд. Затоа од нашето постапување никој, ама баш никој не треба да стравува, не треба да трепери општеството какво одлука ќе донесеме. И еве не сакам да полемизирам со политичките фактори, политичката култура ми е добро позната. Нема да го сменам тоа нешто, но сакам да се обратам до граѓаните. И континуирано тоа го правам. Да си бидат спокојни. Ништо страшно нема да се случи. Еве „Балансерот” го укинавме, се случи ли нешто страшно? Не. Законот за iазиците? Ниедно право што секој еден граѓанин го ужива по нашиот Устав, нема да биде ускратено. Граѓаните можат да бидат среќни со постапувањето на Уставниот суд. Зашто? Затоа што нашите наоди, правни стојалишта за било кој закон, ќе го натераат Законодавецот да направи подобар закон од тој што го направиле”, истакна Костадиновски.Соочен со фактот дека на 14 април истече рокот од шест месеци кој Уставниот суд му го предложи на Собранието за да се направат интервенции во Законот за електронски комуникации, Костадиновски кажа дека е во комуникација со претседателот на Собранието, Африм Гаши и добил информација дека се бара решение во однос на спорните одредби за мета податоците на сите граѓани кои ги чуваат операторите, а кои потоа ги користат безбедносните служби. Костадиновски објасни дека станува збор за мета податоци од секој граѓанин кои ги чуваат телефонските оператори, како што се комуникациите преку апликации, повици, локации итн. а потоа во случај на кривични дела може да ги користат истражните органи.„Во комуникација сум со спикерот на Парламентот- Гаши, јас очекувам многу брзо да добијам одговор, најавен ми е одговор, во која фаза е Собранието, зашто ние му одредивме рок од шест месеци, поминаа шест месеци, ние не би сакале и не случајно јавно имам кажано, доколку Собранието не постапи во согласност со нашите правни стојалишта, ние немаме избор. Ние мораме да интервенираме во тој закон. Но последиците, ако настапат, не дај Боже, тогаш ние не сносиме никаква одговорност. Собранието имало доволно временски период да се усогласи со нашите стојалишта, кажа Костадиновски.Претседателот на Уставниот суд, д-р Костадиновски изјави дека според него, овој состав од судии донел најреволуционерни промени, во споредба со било кој состав на Судот од неговото основање по прогласување на независноста на државата.„Овој состав на Уставниот суд е далеку пореволуционерен и од првиот, наречан најугледен состав. Еве ќе ви кажам зашто. Моите колеги во првиот состав не ги виделе слабостите на деловникот што самите го донеле? Манипулативен, подобен за политички инфилтрации. Без рокови може судија, известител да држи предмет 9 години, председател на суд може 3 години додека му трае мандатот, некојпредмет да не го изнесе на седница на Судот. Ева сега ја ќе ви кажам што е разликата меѓу тој, кој сите го викаат за најеминентен состав, го квалификуваат првиот состав на Уставниот суд, компарирано со овој. Новиот Акт на Судот ги адресира сите слабости на Уставниот суд. Нема веке чување на предмети од судија-известител. Шест месеци има да го сработи предметот и да го достави до претседателот на Судот. Ако не го направи тоа, Судот му го одзема правото. На председателот на Судот одземено му е правото да биде манипулативен, 3 години да го чува предметот, додека му трае мандатот. Ако за еден месец не го извадам предметот на седница на Судот, може да ми се одземе правото. И тоа не е една револуционерна промена, има и други. Затоа, ако јас зборувам, било кој да е експерт, ама било кој и да е еминентен, но еминентен не само по статус, туку по завршена работа. Да видиме што сработиле. Дали ја обезбедиле независноста и самостојноста на Уставниот суд? Дали обезбедиле Закон за Уставен суд? Ништо не направиле. Еве јас ќе ви кажам. Уживале во комфорноста на функцијата. Ето тоа е моето мислење. И може да бидам критикуван за ова, но, кога зборуваме за нешто, треба да зборуваме со факти. Што оставиле зад себе? Дали оставиле подобар Уставен суд? Дали успеале да донесат закон?затоа сега организиравме и јавна дебата на таа тема, изјави претседателот Дарко Костадиновски.

Македонија | пред 7 месеци

Сиљановска-Давкова: Уставниот суд е најнереформираниот државен орган

Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова се обрати на тркалезната маса насловена како: „Дали ни е потребен Закон за Уставниот суд?“, организирана од Уставниот суд и ЕУ.Во воведниот дел на тркалезната маса говореа претседателот на Уставниот суд Дарко Костадиновски, амбасадорот на ЕУ, Михаил Рокас, амбасадорката на Германија, Петра Дреклер и амбасадорката на САД, Анџела Агелер.Наодите од анализата за тоа дали има или не потреба од донесување Закон за Уставен суд беа презентирани од проектниот тим, составен од Карстен Манке, раководител и Мартин Сопранов и Маргарита Цаца Николовска, правни експерти. Проектот е финансиран од Европската Унија.Свои ставови презентираа судијките Татјана Васиќ-Бозаџиева и Ана Павлова Данева, како и универзитетските професори по уставно право: Рената Десковска- Тренеска, Тања Каракамишева-Јовановска, Јетон Шасивари и Денис Прешова.Присутните го слушнаа и мислењето на невладиниот сектор, односно на претставниците на „Сите за правично судење" и „Млади правници".Според претседателката, прашањето: „Дали е потребна реформа на македонското уставното судство?“ е вистинското прашање. Истакнувајќи дека Уставниот суд е најнереформираната институција, со оглед на неколкуте неуспешни обиди за уставни измени, претседателката укажа на неодржливоста на сегашното правно решение и упати на препораките на Венецијанската комисија за донесување Закон за Уставниот суд. Таа констатираше дека нашиот Уставен суд не успеа да прерасне во четврта власт, коректор на односите меѓу трите власти и заштитник на слободите и правата на граѓаните.Сиљановска-Давкова укажа на важната улога во градењето уставна демократија на уставните судови на Германија, Франција, Шпанија, Португалија, Словенија и на Хрватска.Таа се заложи за поширока надлежност на Уставниот суд: проширување на листата на заштитени слободи и права, оценка на меѓународните договори пред да бидат ратификувани од Собранието, давање финална оценка на изборите и референдумите, дислоцирање на автентичното толкување на законите од надлежност на Собранието во надлежност на Уставниот суд, воведување impeachment и за други носители на високи функции, конкретизирање на условите за „истакнат правник“ за да се оневозможи политизацијата и партизацијата, што доминирале во досегашното регрутирање на уставните судии.Претседателката се вклучи во бурната дебата што следеше, застапувајќи и бранејќи го ставот за нужноста од уставни промени заради создавање уставен основ за донесување Закон за Уставен суд по примерот на најголемиот број развиени демократии, како и во духот на препораките на Венецијанската комисија и научната мисла.Во продолжение е интегралниот говор на претседателката Гордана Сиљановска-Давкова:Добро ве најдов сите, пријатно се чувствувам особено што ги гледам моите колешки и колеги овде.Ќе зборувам како професорка и веднаш ќе го проблематизирам насловот. Ни треба ли закон за Уставен суд? Езоповско е прашањето претпоставувам намерно. Инаку, можеби е нормативистичко, не велам Келзеновско иако ние секогаш кога предаваме за Уставниот суд се повикуваме на Ханс Келзен. Значи, за мене прашањето е одамна решено, уште во далечната 2005 година кога се постави прашањето дали заедно со судските реформи, уставни, треба да посегнеме и по реформа на уставното судство. И меѓу нас, на кои им е живот правото, па и уставното судство имаше неподелен став, ги гледам тука двете мои колешки кои беа оние кои ја изработија работната верзија на промените, сум разговарала со нив, знам дека и тогаш им беше ставот дека се потребни. Интересно, но мислам дека отпорот оттогаш, па низа потоа години доаѓаше од самата институција. И мене тоа ми беше неразбирливо бидејќи очекував иницијативата за промени да дојде од куќата на Уставниот суд, ама таа не доаѓаше. Значи, ако тргнеме од анализата на улогата на Уставниот суд во демократизацијата, ќе заклучиме дека имало светли мигови меѓутоа, факт е дека Уставниот суд не ја одигра можната улога каква што одиграа многу уставни судови и во земјите со развиена демократија, Уставниот суд на Германија или Уставниот совет на Франција, како власт што е надвор од редовното судство, како четврта власт, како своевиден креатор на уставната демократија и затоа потоа во многу трудови, докторати, расправи ние ја истакнувавме оваа дилема, па дури мислам дека и на ниво на Европската Унија тезата дека па не во сите земји има уставни судови, па во поглавјето 23 нема анализа или нема посветеност на уставното судство, исто така, не држи. Во земја која има долга традиција на уставно судство во далечната 63-та година, иако во еден сосема поинаков политички систем нели, во еден, во собраниски систем, а не во систем на поделба на власта, мислам дека Уставниот суд одамна требаше да се реформира. Второ, мило ми е што во домот на уставното судство се организира ваквата расправа, не мислам дека е случајно, туку е продолжение на неколкуте храбри одлуки и мене ме радува дека овој чекор покажува спремност, исто така, да се расправа критично и за најнереформираната институција, најнереформираниот државен орган како што го нарече во еден свој труд мојот колега Денис Прешова. И тоа е навистина така. Значи после неколкуте неуспешни обиди 2005, понатаму во Венецијанска комисија бев во 2014 година кога дојдоа амандманите и морам да кажам дека за разлика од критиката кон некои други амандмани, моите колеги, да не го бројам составот, тука имаше исто така излагање, гледам во материјалите, професорката Јасна Омејес, ја поддржаа реформата на уставното судство, особено кога се зборува за Actio Popularis, односно за потребата од поголема заштита на човековите права, зошто мене и денеска не ми е јасно по кој критериум е направен изборот на оние права што ќе имаат уставно-правна заштита. Веројатно била некоја правно политичка импровизација. Понатаму, и во стратегиите коишто ги гледавме и во онаа 2017 – 2022 година, исто така, беше многу жива дискусијата и заложбите за поголема заштита на слободите и правата односно за проширување на кругот, ама во финалната верзија некако, не знам, ја снема оваа дилема. Понатаму, во 2024-2028 година, исто така, во стратегијата се заговараше, па и акционен план беше предвиден, значи тогаш се заговараше и посебен закон за Уставен суд и еве, овде сме. Значи, ако ме прашате мене, јас ќе ви кажам дека сум за, и тоа сум го зборувала и пишувала, дека сум за поширока надлежност на Уставниот суд. Поширока надлежност не може да се регулира со закон бидејќи дури и да носиме ние закон за Уставен суд треба да интервенираме во Уставот бидејќи можеме ние да го читаме како сакаме членот 113, меѓутоа јасно е таму дека акт за Уставниот суд, не значи закон бидејќи Уставен суд не може да донесе закон, закони носи Парламентот. Впрочем, до 2024 година живеевме со деловник, тоа е за Уставниот суд. Значи, што мислам дека треба исто така да опфати една реформа по мене? Прво, да се прошири листата на заштитата на слободите и правата, не велам како Унгарија да одиме или како некои други држави да се повикуваме на Конвенцијата за човековите слободи и права, меѓутоа ни треба поширока заштита. Понатаму, да, треба да прецизираме дека од моментот на потпишувањето на меѓународните договори до ратификацијата на меѓународните договори Уставниот суд би можело да реагира, да има надлежност. Ние во целата историја сме имале засега само една интервенција помеѓу народен, по закон за меѓународен договор, не по самиот меѓународен договор и мислам дека, апсолутно тоа не е, не е релевантно. Понатаму, би сакала да се прошири надлежноста на, дури на финалниот збор да го има на изборите, на референдумите на пример, би сакала да го тргнеме од надлежноста на Собранието автентичното толкување на законите, бидејќи е остаток од комунизмот и доведува до директно кршење на уставноста и законитоста. Зошто? Со политички договор што се прави, се интерпретира, на нов начин, одредбата од законот, и така всушност ние правиме нешто што не смееме. Оваа надлежност треба да му припаѓа на Уставниот суд. Можеби треба да размислиме дали Импичментот каков што постои за шефот на државата, со право, треба да се прошири и на некои други високи носители на власта. Треба, исто така, наместо Уставниот суд само да кажува дека програмата на некоја партија, или на партијата е неуставна, исто така тоа да го спроведува, не тоа да го прави второстепен суд, редовен суд. Значи, ова се нешта што мене ми даваат за право, или ме водат кон заклучокот дека ни треба реформа на уставно судство. Е, сега тука можеме да го бираме моделот, некој ќе рече па Уставот ќе го смениме, ќе ги прошириме одредбите, да, ама ние имаме интересна историја со уставните измени, влегуваме со едни уставни измени, излегуваме со сосема други, што немаат понекогаш врска со предлогот за измена на Уставот. Затоа, велат Пандорина кутија е во прашање, повторно ќе се вратите на преамбулата, бидејќи нели, не она што е редок, редок, редок феномен во уставното право, да се менува преамбула, кај нас е чест феномен, па дури и за срам на уставното право и на правниците, тоа е направено на невозможен начин. Замислете преамбулата е сменета како да е дел од нормативниот текст, наместо целата промена да се напише бидејќи тоа е метафизичка приказна, таа е, се менува тоа и тоа, по зборот тој и тој, признавам не разбирам како гласи преамбулата. Ете тоа е парадоксот. И примерот со Индија, сега разговарав со еден индиски професор, примерот со Индија и со измената, па потоа одлуката на нивниот Врховен суд, мислам дека е релевантен да ме потсети. Понатаму, реков дека во годишните извештаи на ЕУ, тие што бев 4 години во Собрание, не видов никаков осврт на Уставниот суд, ама затоа видов, ќе речете дека сум цинична, да, затоа видов и во минатиот извештај 2024-та ама замислете и во 2025-та дека при инаугурацијата не сум го употребила уставното име. Значи јас не сум инаугурирана во 2025, во 2024. Е, тоа е важен елемент на извештајот многу интересен феномен, морам да кажам. Значи, реформите не ги правиме заради ЕУ, ова го зборувам заради коментар на една забелешка, реформите ги правиме заради ЕУ демократските стандарди и принципи, заради ЕУ филозофијата, ама најмногу заради македонската демократија. Значи, во функција на rule of law и затоа велам јас, мојот идол во уставното право, за жал почината, Lidija Basta Fleiner и Thomas ја напишаа брилијантната книга „Уставна демократија“ и ден денеска неверојатно инспиративна. Значи, од 63-та и во 63-та и во 74-та година, покрај уставните одредби имало и Закон за Уставен суд. Значи ние имаме една и ако сакате, правна традиција и мислам дека таа правна традиција нè охрабрува. При крајот сум, ме боли, тешко ми е, но денеска сум посреќна кога гледам дека, на некој начин пробива, не знам дали сè уште е така, општоприфатениот став во науката дека ни е потребен похрабар однос кон, активниот, кон Уставниот суд за да може тој да биде похрабар во односот кон трите власти, а исто така и похрабар во заштитата на човековите слободи и права. Toa е она што сакам да го потенцирам и сакам на крајот да кажам дека идеја имав да направам, првата работа да ми биде да составам една група од конституционалисти, зборувам од коституционалисти кои што ќе направат, ќе почнат да работат на нов Устав, меѓутоа ви кажувам зошто не го правам тоа, од стравот дека нема да се концентрираме на стандардните решенија, на пристојните, на досадните решенија, коишто ги среќаваме во сите европски устави, а не да градиме ние „Sui Generis“ решенија и оригинална демократија. Во демократија треба да се биде стандарден, не треба да се биде оригинерен и оригинален. Значи, ако сакаме темелна реформа на уставното судство, тогаш ни треба радикален пристап. Јас претпоставувам дека ова решение од 2024 година е обид да се надминат, или, како да се, привремено да се менаџираат проблемите со кои се соочил Уставниот суд, оти мене ми е јасно дека независноста не е уставна апстракција, не е, независноста треба да биде поткрепена со финансиска независност, со функционална независност, со можност за постапување токму во рамките на вака утврдените начела и дека затоа се посегнало, но знам дека ние ги учиме студентите - прашањата од материјален карактер може да се решат само со закон и со устав. Не може да се решаваат со подзаконски акти, тоа е нешто што сите знаеме. И заборавив, мораме да го конкретизираме статусот, квалификацијата истакнат правник. Ова што ни се случуваше во уставното судство сиве овие години не е толку резултат на недостиг на доволно одредби во Уставот, туку е резултат на партизацијата и политизацијата. Во Уставниот суд поминаа многу, многу фигури, кои не би можело да седат, и не би требало да седат, извинете ме, ама, како професорка зборувам, во Уставниот суд, чест на исклучоците. Тогаш ние ќе имаме уставно судство кое ќе служи на уставната демократија. Значи не можеме прашања како имунитет, дејство на закони Ex tunc - Ex nunc, финансиска независност, функционална, не можеме во подзаконски акт, јас знам дека вие сте морале тоа да го правите, меѓутоа мислам дека ни е потребно, ни е потребна похрабра одлука. Значи, прашањето дали треба закон е одамна решено. Се разбира, може тука да разговараме дали можеби стапицата да потргнеме со едни измени а добиеме со други, може да се реши со некаков Закон за Уставен суд, не знам иако досега ние во поновава историја имаме само закони за, уставните закони се закони за спроведување на уставните измени односно амандмани. За последната реченица ми е, нашиот Устав важи за цврст Устав, но јас кога се гледам со колегите особено со нашиот колега, не знам Рената дали го сретнала, значи англиски колега авторот на „The changing constitution”, Џефри Џоуел, велам Џефри, не е вашиот, англискиот устав во материјална смисла The changing constitution, нашиот е за 30 години 36 амандмани и морам да ги квалификувам најчесто тие амандмани се imposed значи наметнати амандмани, така што нема да се шокирам ако еден ден во преамбулата напишеме: ние граѓаните, ние граѓаните и ние граѓаните и меѓународната заедница.

Свет | пред 7 месеци

Има ли потреба од потребата од Закон за Уставниот суд?

Уставниот суд со поддршка на Европската Унија, се одржа експертска дебата за потребата од носење на Закон за Уставниот суд. Претседателката на Република Северна Македонија, проф. д-р Гордана Сиљановска Давкова, и претседателот на Уставниот суд, д-р Дарко Костадиновски, останаа присутни до крајот на експертската расправа, што ја потврди важноста на отворањето на ова значајно прашање. Присутни беа и студенти од правните факултети.Карстен Манке, тим лидер на проектот, нагласи:- „Целта на проектот е да понуди експертска анализа за постоечката уставна рамка и да идентификува можности за нејзино унапредување. Анализата не дава финални заклучоци, туку нуди основа за понатамошна јавна и стручна дебата, имајќи ги предвид европските компаративни искуства и препораките на меѓународните тела како Венецијанската комисија.“Мартин Сопронов, виш правен експерт на проектот:- „Во суштина, анализата дава осврт за и против Актот на Уставниот суд и за и против посебен Закон за Уставниот суд. Тоа го прави преку компаративни примери и пракса, како и преку мислењата на релевантните меѓународни организации, во прв ред - Венецијанската комисија. Врз основа на наоѓањата од двата модела, понудени се препораки и заклучоци кои даваат насока како би можеле да се решат предизвиците што се однесуваат на нормативното уредување на материјата поврзана со Уставниот суд, притоа оставајќи му на Уставниот суд и на останатите засегнати страни да одлучат кои од понудените решенија ќе бидат прифатени.“Маргарита Цаца Николовска, поранешна судијка на ЕСЧП и виша правна експертка на проектот:- „Експертската група не дава решение на проблемот, туку само ги детектираше елементите, одговарајќи на прашањето дали е потребен закон за Уставниот суд или не, имајќи ги предвид не само искуствата од дел од европските држави, туку и идејата да се обезбеди поголема независност во работењето на Уставниот суд преку примена и толкување на уставните одредби.“Проф. д-р Ана Павловска-Данева, судијка на Уставниот суд:- „Во долготрајниот процес на исчекување да се создадат правни основи за донесување Закон за Уставниот суд, најпрво да пробаме да се реформираме самите себеси во рамките на дозволеното со постојната правна регулатива, а уште повеќе да помогнеме кон подигање на политичката култура и правната традиција кај оние кои треба да го донесат законот и да го изменат Уставот - извршната власт и Собранието. Тоа може да го постигнеме само под силен притисок и мониторинг на јавноста, врз работењето како на Уставниот суд, така и на Владата и Собранието.“Татјана Васиќ-Бозаџиева, судијка на Уставниот суд:- „Не се реформира институција со носење закон. Закон е алатка, не е цел сама за себе. Само стабилни институции создаваат стабилна држава. Заштитата на институционалната независност на Уставниот суд мора да биде врвен приоритет, а секој чекор во правец на негово регулирање преку закон треба да биде добро промислен, внимателно подготвен и условен со постоење на широка политичка и стручна согласност.“Проф. д-р Осман Кадриу, судија на Уставниот суд (писмено излагање):- „Од прашањата кои, според моето мислење, треба да бидат законска материја, би ги издвоил следните: финансиската независност на Судот, уредувањето на постапката за заштита на човековите права пред Уставниот суд, регулирањето на можноста или неможноста за поништување на конкретни правни прописи, особено закони кои престанале да важат пред поведување уставна постапка, како и статусните прашања на судиите на Уставниот суд за време на вршењето на функцијата.“Проф. д-р Тања Каракамишева-Јовановска:- „Добро е што Уставниот суд конечно се отвори за експертската јавност. Инсистирам на имплементација на европските стандарди, содржани во препораките на Венецијанската комисија, поврзани со владеењето на правото и уставната правда, бидејќи само на тој начин македонскиот Уставен суд ќе биде визибилен, препознатлив на европската сцена и ќе биде гарантор на Уставот и на уставниот поредок во земјата. Уставна демократија е невозможна без уставна правда, а уставна правда е невозможна без реформиран Уставен суд кој ќе одговори на сите предизвици со кои се соочува државата.“Проф. д-р Јетон Шасивари:- „Според моето мислење, Актот на Судот има уставна вредност и улога на закон во материјална смисла (никако не е подзаконски акт, бидејќи има само уставен, а не и законски основ), и како таков ги обврзува сите три гранки на власта. Промената на оваа богата уставна традиција со донесување на закон за Судот би го довела Уставниот суд во „клинч-ситуација“ под влијание на законодавачот, кој е и политички орган на државната власт.“Проф. д-р Денис Прешова:- „Неопходна е потребата од ревидирање на уставната рамка посветена на уставното судство, со цел овозможување уставна основа за донесување посебен закон за Уставниот суд или, во најмала рака, законско регулирање на дел од прашањата поврзани со уставното судство, со цел исполнување на меѓународните стандарди и усогласување со компаративната уставно-судска пракса во Европа.“Проф. д-р Рената Тренеска-Дескоска:- „Јас сум категорично против носењето закон без уставни измени, бидејќи кога би се носел таков закон, во сегашната констелација, би бил закон којшто се носи со 40 гласа во Собранието. Сметам дека во идни уставни измени треба да се разговара за измена на уставната рамка во насока на проширување и прецизирање на неговата надлежност и создавање уставен основ за носење Закон за Уставниот суд, кој би се носел со дво-третинско мнозинство во Собранието.“Дарко Аврамовски од Коалицијата „Сите за правично судење“:- „Без разлика на тоа дали ќе биде уредуван со закон или со друг акт, важно е дека Уставниот суд треба подобро да биде интегриран во склоп на системот и во релација со другите институции, особено имајќи ги предвид прашањата за суверенитетот, за во иднина кога ќе влеземе во ЕУ, а во релација со Судот на правдата на Европската Унија.“Бојан Трпевски од Македонското здружение на млади правници:- „Без разлика дали е со закон, со деловник или со измена на Уставот, она што е потребно за унапредување на конституционализмот во државата е конзистентен пристап во уставно-судската анализа, преку практиката на Судот, а пред сѐ низ призма на операционализирање на темелните вредности на уставниот поредок од членот 8 на Уставот.“

Македонија | пред 7 месеци

Костадиновски: Подготвителната седница за Законот за јазиците ќе се емитува во живо, секој граѓанин ќе гледа и слуша како ја водиме постапката

Претседателот на Уставниот суд, д-р Дарко Костадиновски денеска одржа брифинг со новинарите на кој информираше за одржување на претстојната Подготвителна седница за Законот за употреба на јазиците.Костадиновски соопшти дека присуство на седницата која ќе се пренесува во живо, потврдиле 13 домашни експерти од областа на уставното право и судовите, како и двајца надворешни експерти. Тие ќе одговараат на шест правни прашања на судиите.Најавено е пристуство на Мартин Кауер, потпретседател на Венецијанската комисија, судијата Артурс Кучс, судија на Европскиот суд за човекови права со експертиза за малцинските права и употребата на малцинските јазици, кој ќе ја образложи праксата на ЕСЧП во слични случаи и ќе ги презентира европските стандарди за употребата на јазиците. Од домашните експерти присуство потврдија Маргарита Цаца Николовска, поранешен судија на ЕСЧП, Рената Дескоска, професор по уставно право и член на Венецијанската комисија, професoрите од правниот факултет „Јустинијан I", Борче Давитковски, професор по административно право и јавна администрација, Гордана Лажетиќ, професор по казнено процесно право, Денис Прешова, професор по уставно право, Јетон Шасивари, професор по уставно право на Универзитетот за Jугоисточна Европа, Мерсељ Билали, професор по меѓународно право, професор Мерсим Максути од Државниот универзитет во Тетово, Абдул Меџит Нуредин професор од Меѓународниот универзитет Визион од Гостивар, доц. д-р Азам Кор Бајрам од Универзитетот Визион Гостивар, Жаклина Доведен, претседател на Апелационен суд Битола, Иван Џолев, претседател на Кривичен суд Скопје, Бурим Сејдини, претседател на Управен суд.Костадиновски даде појаснување за значењето на подготвителната седница, фазите на постапката потенцирајќи дека одржување на таква седница значи собирање на експертски мислења, но не и дека Судот ќе донесе конечна одлука на 20 март, со што ги демантираше изјавите на одредени политички субјекти дека Судот ќе укинува права уредени со Уставот.„На седницата ќе се дискутира за материјалниот аспект, бидејќи за формалната страна веќе е исцрпена дискусијата со одржување на подготвителна седница на 18 март 2021 година за Указот за прогласување на Законот за употреба на јазиците. Да појаснам, материјалниот аспект се однесува на содржината на одредбите, додека формалниот е начинот на донесување на законот. Согласно членот 40 од Актот на Судот, подготвителна седница се организира заради разјаснување на фактичката и правната состојба по одделни предмети, на седницата судиите поставуваат прашања во врска со спорните правни и фактички прашања кои се битни за одлучувањето на Судот. ”, кажа Костадиновски.Претседателот на Уставниот суд најави дека за прв пат подготвителната седница не само што ќе се овозможи снимање во живо, туку и ќе се емитува на неколку платформи паралелно со симултан превод и на англиски и на албански јазик, за што Судот ќе објави дополнително упатство следната недела, според кое секој граѓанин со едноставен пристап до интернет ќе може во реално време да ги слушне сите аргументи и стојалишта на експертите.„Со оглед на сензитивноста на овој предмет, Судот ќе обезбеди транспарентно и отворено водење на постапката, за секој граѓанин во државата да може да види и слушне како се водат седниците. Целта е да допреме до јавноста и да се сузбијат сите дезинформации и манипулации кои се врзани со овој предмет, бидејќи сме свесни дека се користи за лични политички и други цели на начин што се злоупотребуваат чувствата на граѓаните”, рече Костадиновски.Одговарајќи на прашања од новинарите околу политичкиот фокус за предметот, Костадиновски изјави дека политичарите имаат ппредметот се злоупотребува за дневни политички теми.– Не е мојата цел да ги разубедувам политичарите, нема да престанат, нивните манипулации ќе продолжат. Ако успееме ние како суд да ги убедиме граѓаните да не бидат манипулирани, тоа е успех, изјави претседателот Костадиновски.Претседателот апелираше да се внимава на терминологијата и информациите кои се пласираат во јавноста поврзани со овој предмет и ги отфрли сите обвинувања упатени кон Уставниот суд кои се во насока на одлучувањето по овој предмет.„Со индигнација ги отфрлам сите лаги, тешки манипулации кои веќе преминуваат во сферата на опасни манипулации. Што треба ние да направиме со таа иницијатива? Да ја земеме да ја искинеме, да ја чуваме во фиока до 2030 година, до 2040, 2050 година? Што треба да направиме кога имаме јасно определени надлежности и должности. Ние сме должни да одговориме на прашањето. Но, сега да се употребуваат такви тешки зборови, да се игра на чувствата на граѓаните, да се манипулира е навистина брутално, ова е политички примитивизам, политичко дивјаштво. Ова се лаги, невистини. Од каде знаат каква ќе биде одлуката на Судот? Кој може да ја предвиди одлуката? Уште отсега знаат каква е одлуката? Што ако Судот рече дека нема никаков проблем со Законот, ќе се извинат ли тогаш за ваквите тешки лаги? Дали е нормално целото општество да се чува во заложништво заради политички амбиции на некого, кој било и да е,”кажа претседателот Костадиновски.На прашањето за најавена интерпелација на уставни судии токму поради овој предмет, Костадиновски го повтори ставот кој Судот го објави во текот на вчерашниот ден, односно дека Собранието нема овластување или можност за разрешување на уставните судии.„Овластувањето на Законодавецот завршува со моментот на избор на уставните судии. Од тој момент Уставниот суд е тој што прави контрола на уставноста на актите, постапките и дејствијата на Собранието.Секој, вклучително и Законодавецот е должен да ги почитува и унапредува императивните одредби за самостојност и независност на Уставниот суд. Оттука, институтот „интерпелација” предвиден со членот 72 во никој случај не се однесува и не може да се примени за уставните судии. Во спротивно се губи смислата на постоењето на орган на Републиката како што е Уставниот суд и се прави тешка повреда на Уставот, односно упад во четврата т.н. уставно-судска власт, самостојноста и независноста на Уставниот суд, изјави претседателот Дарко Костадиновски на брифингот со новинарите.

Македонија | пред 8 месеци

Уставниот суд: Институтот „интерпелација" не важи за уставни судии, тоа е упад во самостојноста и независноста

По медиумскиот интерес за став од Уставниот суд во врска со т.н. интерпелации на уставни судии, Судот информира:Уставот на Република Северна Македонија не предвидува никаква можност за разрешување на уставен судија ниту од страна на законодавната, ниту од извршната власт.Уставниот суд како орган на Републиката кој ја штити уставноста и законитоста, не подлежи на начелото на поделба на власта. Уставотворецот го поставил Уставниот суд над трите власти затоа што тој е контролор на нивните постапки акти и дејствија.Самостојноста и независноста на Уставниот суд и уставните судии имаат најсилна уставна гаранција.Уставот не му дозволува на Собранието на Република Северна Македонија со законски решенија на било кој начин да влијае на надлежностите, начинот на избор, престанокот на функцијата на уставните судии. Овластувањето на Собранието завршува со моментот на избор на уставните судии.Институтот „интерпелација” предвиден во членот 72 од Уставот, во никој случај не се однесува и не може да се примени за уставните судии. Во спротивно, се губи смислата на Уставниот суд и се прави тешка повреда на Уставот од причина што на тој начин се прави упад во четвртата т.н.уставно-судска власт, во самостојноста и во независноста на Уставниот суд.Основите за престанок на функцијата уставен судија се предвидени во членот 111 од Уставот. Секоја постапка или дејствие преземено надвор од оваа уставна одредба би претставувало грубо кршење на Уставот, повреда на уставните гаранции за самостојноста и независноста на Уставниот суд.Уставниот суд укажува, до сите државни органи, дека се должни да се придржуваат на, со Устав утврдените надлежности, бидејќи никој нема повеќе права од оние коишто Уставот му ги доделува. Секој е должен да ја унапредува уставната, правната и политичата култура како основи на едно демкратско општество.Секој е должен да го почитува Уставот.

Македонија | пред 8 месеци

Ако Собранието за шест месеци не го корегира Кривичниот законик, тоа ќе го прави Уставен

Уставниот суд донесе одлука да се поведе постапка за оценување на уставноста на Законските измени и дополнувања на Кривичниот законик, во целина.Дополнително, одлучено е Уставниот суд да испрати Известување до Собранието за сомнежите и сознанијата во овој предмет и да му даде рок од максимални шест месеци за да ги коригира спорните законски одредби.Судот во оваа фаза од постапката изрази сомнеж дека оспорениот акт е во спротивност со темелните вредности на уставниот поредок, односно дека е во спротивност со владеењето на правото уредено со членот 8 став 1 алинеја 3, како и дека не е во согласност со гарантираната уставна заштита за еднаквост на сите граѓани пред Уставот и законите, предвидена со членот 9 став 2 од Уставот.Судот смета дека под сомнеж може да се стави и материјалниот и формалниот аспект. Неспорно е дека Собранието има надлежност за нормирање на општествени односи, но во овој случај Судот се сомнева дека Законодавецот не водел сметка за уставно-правната реалност и последиците кои ќе настанат по донесувањето на овие законски измени, а се во насока на предизвикување на нееднаквост во казнената политика за сите граѓани.Уставниот суд изразува сомнеж и за формалниот аспект, односно за постапката на донесување на овој Закон, поради носење на измените во процедура во која се користи европско знаменце иако нема оправдана, деловничка цел за тоа.Согласно Актот на Судот, доколку Собранието не постапи по насоките за законски интервенции, Уставниот суд ќе премине во следната фаза од постапувањето, односно ќе се донесе конечна одлука, која може да има укинувачки или поништувачки карактер, во зависност од проценката на тежината на повредата.Судот го зема предвид фактот дека може да настане правна празнина и евентуални последици во отсуство на казнените одредби на кои би се повикале судиите во кривичните постапки, доколку се донесе конечна одлука во следната фаза, без да го извести Собранието и да побара интервенции и токму ова беше клучно да се одлучи прво да се обрати до Законодавниот дом кој е надлежен за интервенирање во законите.

Македонија | пред 9 месеци

Ќе треба да враќаме долг од 50 милиони евра и камати, по одлуката на Уставен суд; Апасиев: Слуги на олигархијата!

Од денес државата е должна нови 50 милиони евра кои вкупно 156 компании ги уплатија во Буџетот на име на Законот за солидарен данок кој Устаен суд го поништи. Уставниот суд донесе одлука за поништување на Законот за солидарен данок. По гласањето на судиите, претседателот на Уставен, Дарко Костадиновски, на прес-конференција појасни дека компаниите сега ќе можат во рок од пет години, доколку сметаат дека им биле повредени правата, да бараат да им бидат вратени парите.„Вакво ретроактивно дејство на закон е апсолутно недозволено. Правната сигурност на субјектите. Тие мора да имаат фундаментални принципи на владеењето на правото се правната предвидливо и правната сигурност. Субјектите во правото мора да знаат што ги чека. Не може во сред игра да им ги менуваш правилата за игра. Кога владее правото ти знаеш што те очекува. Дека оваа година на толку остварен профит толку данок ќе платам. Во услови на немилосрдна борба за привлекување на странски инвестиции каква порака се праќа до економските субјекти дека државата може по потреба и кога ќе и текне да воведе данок. Овој пат за солидарност, утре за нешто друго. Таа тежина на повредата и ретроактивното дејство беше клучно за одлуката да биде поништувачката“, објасни Костадиновски.Претседателот на Левица, Димитар Апасиев, денеска остро го критикуваше Уставниот суд.„Уставниот суд, на веќе пресудена работа, спротивно на темелните вредности на Уставот, го укина единствениот добар закон донесен од минатата власт, а тоа е ДАНОКОТ НА СОЛИДАРНОСТ (со кој се даночеа екстрапрофитите на најбогатите компании кои не испокрадоа за време на Ковид кризата)! Со тоа, Уставниот суд (кој, патем речено, пресуди дека е уставно работниците да работат 72, наместо 40 часа неделно) по којзнае кој пат докажа дека нема никаква правна експертиза и е обичен СЛУГА НА ОЛИГАРХИЈАТА и на богатите, а против концептот на “социјална држава”, пишува Апасиев во коментарот.Стопанската комора ја поздрави денешната одлука на Уставниот суд да се поништи Законот за солидарен данок. Од Стопанската комора велат дека ќе разговараат со фирмите, од кои поголемиот дел се нивни членки, дали ќе бараат и камата на парите, на што имаат право.Законот за солидарен данок Собранието го донесе во септември 2023-та година, по скратена постапка, со европско знаменце. Стопанската Комора по еден месец од донесување на законот поднесе иницијатива за разгледување на неговата уставност.

Македонија | пред 10 месеци

Поранешна пратеничка против Уставен: Па зошто Македонците да не го познаваат и албанскиот јазик

Никица Корубин, поранешна пратеничка и аналитичар, со статус на „Фејсбук“ ја критикува одлуката на Уставниот суд во однос на Законот за јазиците:„Само-делегитимирањето на уставните судии да го заштитат уставно загарантираното право на употребата на албанскиот јазик, како службен јазик, преку “барање помош од странски експерти” е всушност најголемата политизација на уставниот суд, која тие гласно ја префрлаа кон другите. Па, ако тие самите не се уверени во сопствената стручност и непристрасност, зошто граѓаните би биле уверени во нивната?Оваа добро позната тактика, “на купување на време” сеприсутна во политичкиот живот, се прелеа и на институциите. Кои се всушност и системот на една држава, а последователно функционалност на едно општество. И само ја продолжија, наместо да ја скратат, агонијата на заблудата со која систематски се храни ова општество. Агонијата на уште една замрзната, темпирана статус-кво ситуација.Заблуда за јазикот и неговата суштина. Заблуда за идентитетот и неговата заштита. Заблуда за позицијата на државата и односот кон меѓународната заедница. Заблуда за стратешките и темелни меѓународни договори. И ако со таа заблуда (не)свесно се задојуваат граѓаните, кој ќе го штити системот? Од задојувањето и заробувањето. Но, од сите заблуди, заблудата за албанскиот јазик е најдолго присутна.И стои на врвот на наменските “фобии и стравови”. (Дис)квалификуван и сатанизиран, како една од најголемите опасности за Македонците и нивниот (вечен) страв од “другите” од него направи врвно страшило. И не е само стравот Албанците да говорот на сопствениот јазик, поголемиот страв е Македонците да го разбираат албанскиот јазик. И затоа тие никогаш и не смеат да го научат албанскиот јазик.А, нели “јазикот наш насушен” е сржта на идентитетот, па како тогаш нашиот етнички идентитет е клучен, а другиот е непожелен? Оваа опасна релативизација, освен што на површина ја вади манипулацијата (и со македонскиот и со албанскиот јазик), уште повеќе го открива класичниот шовинизам и чувство на супериорност. Изворно не-македонски, ама ефективно токму македонски. Правејќи од Македонците “џелати”, наместо “жртви” и на себе и на другите.И токму затоа, секогаш таргет беше емотивниот, а не рационалниот сегмент: не е битно што Албанците говорот албански јазик во “нивните средини”, битно е албанскиот јазик никогаш да не се говори во “нашите средини”. Да ги “гетоизираме”, за случајно јазикот да не се прелее и да го научат и другите. Затоа што мултиетничноста токму тоа и подразбира, можност од најрана возраст да говориш повеќе јазици, па зошто Македонците да не го познаваат и албанскиот јазик?Кога веќе “франкофонската” Северна Македонија, отсуствуваше од најголемиот културен и цивилизациски настан, лекцијата за реставрација и конзервација на Нотр Дам (Notre Dame), кога веќе францускиот исчезнува пред налетот на англискиот и германскиот јазик; зошто е толку голем тој “грев” да се знае и албанскиот јазик? Таман ќе најде примена, при “слободното движење на стоки и луѓе” во Отворен Балкан.И затоа е потребно тоа статус-кво, политичко, институционално и пред се’ ментално. Заробена и затворена свест живее во заблуда, а не во реалност. И наместо нашите лингвисти да предложат воведување и на албанскиот јазик во основните училишта за сите, тие во (пост)југословенски супремациски манир, говорат за ексклузивитетот на македонскиот јазик. Па, токму на тој начин и со меѓусебно почитување, вреднување и говорење, ќе се постигне и најголемата заштита на јазикот. На граѓанска држава со граѓански устав и со заштитена етничка припадност, кои уставните судии, одбиваат да ја бранат на јасен и недвосмислен начин.И затоа треба да се повика на учење и на албански и грчки, и бугарски и српски, и на било кој соседен или близок јазик. Само така, ќе се негува и сопствениот македонски јазик. А, јазикот на заблудата, конечно ќе се замени со јазикот на рационалноста и вистината. Вистината за тоа каква држава и општество, мора да имаме.Никица Корубин како пратеник влезе од редовите на ЛДП, за потоа да објави дека ќе продолжи да делува во Собранието како независен пратеник и како фракција во ЛДП.

Коментари | пред 11 месец

Одлука за Законот за јазици ќе има за два-три месеци, ќе се слушаат прво мислењата на експертите

Уставниот суд нема да одлучува за уставноста на Законот за јазиците. На денешната седница со пет гласа „за“ и еден „против“ одлучија дека прво треба да се одржи подготвителна седница. Судијката Добрила Кацарска беше за одма да се донесе одлука.Тоа значи да повикаат експери за да ги слушнат нивните мислења, а потоа да одржат седница и да одлучуваат.„Дали за еден, два, три месеци плус или минус, овој суд ќе донесе одлука“, рече претседателот на Уставниот суд Дарко Костадиновски.

Македонија | пред 11 месец

(Видео) И Ахмети со Села дојде пред Уставен, додека горе се расправа за спорниот Закон за јазици

Лидерот на ДУИ, Али Ахмети и формалниот претседател на Алијанса за Албанците, Зијадин Села, дојдоа пред Уставен суд додека внатре се расправа за Законот за јазици. Тие се придружувани од партиски структури, па така, може да се види и експратеникот Арбер Адеми. Прв пред насобраните кај Уставен се обрати Зијадин Зела кој зборуваше за важноста на Албанците во стабилноста на Македонија и ги упати овиците кои ги слушнавме и изминатите години - да не се чепка Законот. Слични пораки упати и Ахмети. Двајцата се обратија на албански јазик, без да го употребуваат македонскиот.За исто време, во тензична атмосфера, се расправа за спорните одредби од Законот за јазици во Уставниот суд. Имаше обид за седницата да се одложи, но неуспешен. Судот за првпат се подели по етничка основа, откако двајца судии не дојдоа на работа, а еден ја напушти салата додека се расправа за Законот за употреба на јазиците.Во иницијативите, подносителите го оспоруваат постапувањето на Собранието на Република Северна Македонија во однос на донесувањето на Законот и сметаат дека претседателот на Собранието, иако бил должен, не го вратил предлогот на Законот и не побарал од предлагачот да го усогласи воведот на предлогот на Законот со Деловникот на Собранието, туку го доставил до пратениците со што сторил повреда на Деловникот на Собранието.На веб страницата на Уставниот суд, во ставката „материјални аспекти на оспорување“, пишува:„Подносителите ја оспоруваат целината на Законот од аспект на Амандманот V од Уставот бидејќи ја проширувал уставната рамка дадена во овој амандман во врска со употребата на јазиците на немнозинските заедници и определувал еднаквост на друг јазик што го зборуваат најмалку 20% од граѓаните, со македонскиот јазик и неговото кирилско писмо како службен јазик на целата територија во Републиката и во нејзините меѓународни односи, наместо тој друг јазик и писмо да се користат како што е определено со Амандман V точка 1 ставови 3, 4, 5 и 6 од Уставот“.Во иницијативите се наведува и дека „Називот на Законот“ бил непрецизен и создавал правна забуна, дека се однесува на македонскиот јазик, на јазикот што го зборуваат најмалку 20% од граѓаните на територијата на Републиката, како и на јазиците што го зборуваат припадниците на немнозинските заедници кои се под 20% од граѓаните во Републиката, што е спротивно на Амандман V точка 1 ставови 2, 3, 4, 5 и 6 на Уставот, како и на член 51 од Уставот.

Македонија | пред 11 месец

„Нема ништо да се случи утре, иако ДУИ кампуваат пред Уставен суд“

Никаква одлука не е возможно да се донесе утре од Уставниот суд, за да ДУИ чува било каква стража. Ова е заклучокот од одговорот на премиерот Христијан Мицкоски на поставено новинарско прашање поврзано со Законот за јазици. Според него, на ДУИ многу им е јасно како функционира судот.„Во ДУИ точно знаат дека за да дојдеме до конечно решение, какво и да е, најпрвин треба надлежниот судија да им објасни на колегите, па следува јавна дискусија и расправа и подготвителна седница. Уставниот суд може да работи на Законот за јазици неколку месеци, па и години. Нивната цел беше сега, како политички глодари да начекаат и да видат дека „еве сега знаеме како одат процедурите и ние ќе правиме политички притисок“. И кога утре ништо нема да се случи, да излезат во јавноста и да кажат, еве, поради тоа што ние правевме притисок, се одложи сето ова. Ним многу им е јасно како функционираат работите. Ги молам нашите сограѓани Македонци, Албанци и сите да бидат смирени, целата работа е под контрола и да не дозволиме да наседнуваме на провокациите на овие луѓе. Не ни е потребно. Тие луѓе завршија на 8 мај. Ништо нема да се случи. Целата ситуација е под контрола – рече Мицкоски.

Македонија | пред 11 месец

(Видео) ДУИ без Ахмети и Груби тргна да стражари пред Уставен, ВМРО-ДПМНЕ им кажаа да не се мрзнат и прават фешти

Активисти на ДУИ се собраа пред Уставниот суд и, како што најави партискиот функционер, Арбер Адеми, ќе останат таму до среда, 11 декември, кога треба да се одржи седницата за Законот за употреба на јазиците. На стражарење, не беа видени лидерот Али Ахмети и неговиот човек од доверба, кој е ексфункционер, Артан Груби.– Собрани сме тука за да го подигнеме нашиот глас за прашања што ги засега темелите на еднаквоста на нашата мултиетничка држава. Ова не е обичен ден, ниту обичен повик. Денес повеќе од кога било е моментот да останеме обединети за да го заштитиме тоа што сме го добиле со многу труд и жртвување. На 11 декември Уставниот суд има закажано седница за разгледување на уставноста на Законот за јазици кој не е само правен акт туку е симбол на Охридскиот договор и во него е втемелена јазичната еднаквост, изјави Адеми дополнувајќи дека укинувањето на законот значи уривање на еден од кучните столбови на овој договор.Според Адеми, „владеачката коалиција без легимитет наместо да се работи за заедничка иднина, таа разденува и напаѓа.– Ова не е прашање на обичен закон, туку е прашање за нашите права како рамноправни граѓани, нашиот идентитет и иднина како општество, нашата иднина. Охридскиот мировен договор е нашата гаранција за праведно и еднакво општество. Од денес ќе останеме тука пред Уставниот суд ден и ноќ, на мирен начин да ти заштитиме нашите права и да осигураме дека нема ниту една одлука да го уништи она што го изградивме со жртвување. Ова не е иницијатива на една политичка партија, нагласи Адеми.За деталите од денешното сценарио и она што вечерва ДУИ го прави внимателно упатуваме да ја слушнат денешната изјава на премиерот Мицкоски кој јасно ги отцртува нивните намери до последниот аспект, велат од ВМРО-ДПМНЕ.„ДУИ на овој начин сеат магла иако знаат дека во среда нема да се случи ништо. И откако нема да се случи ништо ќе треба да кажат дека ДУИ ја спасиле работата. А во суштина протестите се политичарите замешани во криминал од ДУИ против судиите на ДУИ. Нашиот совет е да не мрзнат и да не прават фешти кои се гол ПР. Само треба на СДСМ да му се јават со кои ја крадеа Македонија“, се наведува во соопштението од владејачката партија.Реакцијата на ДУИ доаѓа откако пред Уставниот суд попладнево се собраа активисти на ДУИ, кои, како што најави партискиот функционер Арбер Адеми, ќе останат таму до 11 декември кога треба да се одржи седница за Законот за употреба на јазиците.

Македонија | пред 1 година

ДУИ до САД, ЕУ и НАТО:Дестабилизација доколку се укинат одредби од Законот за јазици

Пред седницата во среда на која пред уставните судии ќе се најде иницијативата на 13 подносители за уставноста на Законот за јазиците, ситуацијата се вжештува.Демократската унија за интеграција на состанок на партиското раководство било оценето дека овие постапки се дел од оркестрирана кампања на како што велат, нелегитимната влада.Го повторија ставот дека ова е сериозна закана за стабилноста на државата.За да го убедат меѓународниот фактор во исправноста на нивниот став, напишаа и испратија писмо до САД, ЕУ и НАТО.ДУИ бара тие да преземат решителна акција за да се спречело поткопување на мирот.,,На 11 декември, Уставниот суд на Македонија го закажа разгледувањето на иницијативите кои ја оспоруваат уставноста на клучните одредби од Законот за јазиците. Постои основана загриженост дека Судот може да укине до осум одредби, со што ќе се загрози интегритетот на законот и ќе се поткопаат темелите на Охридскиот Рамковен Договор. Ваквата одлука ќе го наруши долгогодишниот напредок, ќе ја загрози меѓуетничката хармонија и ќе ја дестабилизира кревката рамнотежа што ја одржува земјата обединета“, тврдат од ДУИ.Ситуацијата се комплицира што уставните судии се поделија по етничка основа.Судиите Осман Кадриу и Насер Ајдари најавија дека ќе ја бојкотираат седницата бидејќи велат, ќе дошло до надгласување.

Македонија | пред 1 година

Уставен за првпат се подели по етничка основа, Законот за јазици повторно бранува

Уставните судии во среда, 11 Декември за прв пат ќе се поделат по етничка основа. Законот за јазици повторно се заканува да ги запали етничките прашања. Уставните судии Осман Кадриу и Насер Ајдари соопштија дека ќе ја бојкотираат седницата. Тие сметаат дека ќе дојде до надгласување и затоа не сакаат да учествуваат кога се расправа за прашања од албански национален карактер со извесен епилог.Уставен суд не коментира ничии ставови поврзани со предметот за Законот за употреба на јазиците.ДУИ предупреди дека укинување на која било одредба од Законот за употреба на јазиците не е само правен чин, туку директен удар врз стабилноста и мирот на државата, а законот бил темел на меѓуетничката еднаквост и взаемната почит.„Одлука која би го загрозила овој закон би претставувала тешко кршење на Охридскиот договор и враќање назад кон неизвесна и нестабилна иднина“, предупредуваат од ДУИ.Премиерот Мицкоски одговори-нема опасност по безбедноста на државата.„Не постои опасност по безбедноста, ниту некогаш сме дозволиле да постои. Има некои места каде што се состануваат поединци кои сакаат да направат безбедносна тензија. Ние како држава и Влада ќе сториме се за да гарантираме безбедност“, одговори Мицкоски.Претседателот на Уставниот суд, Дарко Костадиновски неодамна во интервју рече дека со Законот за јазиците политиката создаде своевиден правен хаос, кој резултира со политички хаос и недоверба.Закон за употреба на јазиците, со кој се прошири службената употреба на албанскиот јазик во цела држава е донесен во март 2018 година. Указот за прогласување на законот не беше потпишан од поранешниот претседател Ѓорге Иванов. По повтореното гласање, Законот за јазиците беше објавен во Службен весник, но само со потпис на претседателот на Собранието, Талат Џафери. Под името на претседателот на државата, нема потпис.Предметот за Законот за јазиците е составен од 13 иницијативи од различни граѓани, политички партии, здруженија, а е оформен во 2019 година.

Македонија | пред 1 година