Кој стои зад впечатливите говори на Зеленски
Од почетокот на руската инвазија, украинскиот претседател Владимир Зеленски секојдневно се обраќа на својот народ и на странските парламенти.
„Гардијан“ ја раскажува приказната за човекот кој стои зад говорите со кои Зеленски го охрабрува својот народ во тешките денови, како и за остатокот од тимот.
На 50-тиот ден од руската инвазија на Украина, претседателот Зеленски повторно му се обрати на украинскиот народ. Истакна дека рускиот претседател Владимир Путин сигурно очекувал да ја окупира Украина за пет дена, но сега „се спријателил со реалноста“. Тој особено ја поздрави храброста и истрајноста на неговите граѓани.
Се споменуваше и рускиот брод „Москва“, за кој Украина вели дека бил потопен минатата среда со две ракети, наспроти тврдењата на Русите дека потонал од пожар. Воениот брод стана симбол на националниот пркос на Украина, откако украинските војници од Змискиот остров на почетокот на инвазијата им рекоа на руските сили: „Руски воен брод, оди е*и се“, пишува Гардијан.
Зеленски им оддаде почит на мажите и жените кои ги истераа руските трупи од север, кои ги запреа на југ и, како што рече, херојски го бранеа Мариупол. Својот говор го заврши со зборовите: „Слава на Украина“.
Зад овие и слични говори стои Дмитро Литвин (38), поранешен новинар и политички аналитичар, со помалку од 200 следбеници на Твитер. Во интервју за „Обесервер“, тој рече дека идеите зад говорот се на претседателот: „Тој секогаш знае што сака да каже и како сака да го каже тоа“.
„Емоциите се најважни во говорите. И, се разбира, претседателот е автор на емоциите и логиката на зборовите“, рече тој.
Кој е Литвнин?
Литвнин е дел од тимот на Зеленски. Тој и неговите колеги живеат и работат во Банкова – резиденцијата на украинскиот лидер (нешто како Белата куќа или Даунинг стрит), од првиот ден на инвазијата. Серхи Лешченко, друг поранешен новинар кој стана воен советник на Зеленски, го опиша Литвин како литературен и уметнички асистент.
„Тој секојдневно ги собира идеите на претседателот. Работи како собирач на умот или на сетилата“, додаде тој. Еден ден темата е „варварството на руските војници, а следниот ден итна потреба на Украина од одбранбено оружје“, пренесува Гардијан.
Литвин веќе некое време е во центарот на украинската политика. Тој бил политички аналитичар на „Слуга на народот“, политичката партија на Зеленски и противник на Петро Порошенко, поранешниот украински претседател. Поранешен колега рече дека нападите на Литвин врз раководството на земјата по 2014 година, по проевропскиот бунт на Мајдан, го поделиле украинското општество.
„Јас не сум негов обожавател, но тој е паметен“, рече еден колега.
Пишувајќи на Фејсбук на почетокот на војната, Литвин изрази неколку лукави ставови за Путин.
„Неговата имагинација е слаба, па тој секогаш гледа нешто… Мораме да разбереме дека објективната реалност не го контролира Путин. Западните санкции нема да влијаат на него. Тој бара изолација. Немилосрдната цел на Путин беше да ја промени државната и украинската политичка реалност”. напиша тој.
Методот на Литвин секако функционира. Анкетите покажуваат дека 95 отсто од Украинците веруваат дека нивната земја може да ја победи руската инвазија, и покрај инфериорноста на Киев во однос на тенкови, војници и авијација. 78 отсто веруваат дека Украина се движи во вистинската насока. Личниот рејтинг на Зеленски, кој падна на почетокот на февруари, нагло скокна, пишува Гардијан.
„Украинците знаат дека Зеленски може да се трансформира“
Орисија Луцевич, менаџерка на украинскиот форум во истражувачкиот центар за надворешна политика Чатам хаус, рече дека претходната кариера на Зеленски како актер и комичар била клучна за неговиот успех. Гледачите се навикнати да го гледаат во различни улоги и затоа би можеле да го прифатат како врховен командант во маица.
„Тие знаат дека тој може да се трансформира. Тој е како матаморфоза Зеленски“, рече таа.
„Тој е модерен државник кој дошол од областа на забавата. Тој е во неговиот елемент. Луѓето околу него ја разбираат моќта на нарацијата за време на војната. По хоророт во Буча, важно е да се има приказна која поттикнува. Потонувањето на „Москва“ е моќен симбол“, додаде таа.
Луцевич истакнува дека Зеленски и писателите на неговите говори создале чувство на „историска мисија“ што ја поврзува сегашната борба на Украина со претходните борби против Москва. Тие се добро упатени и во поп-културата, прикажувајќи ја војната како „светлина против темнина“. Во оваа драма „Господарот на прстените“, руските војници се „орки“, а Путин е невидливиот Саурон, додаде.
Многу од високите советници на Зеленски доаѓаат од телевизија и работеле со него во Квартер-95, неговото продукциско студио. Нивните обиди да добијат глобална поддршка во овој момент беа потпомогнати од јасната природа на руската инвазија. Украина е жртва и се бори за опстанок. Ова го прави Зеленски лидер на она што политикологот Иван Крастев го нарекува „романтична констелација“.
Зеленски е опуштен пред камера, без разлика дали зборува на телефон или им се обраќа на граѓаните од неговиот бункер. Кога беше избран во 2019 година, имаше малку конкретни политички идеи. Тој се обиде да се разликува од неговите претходници одржувајќи долги прес-конференции. Деновиве неговите интеракции се побрзи. Луцевич истакна дека неговите говори „одекнуваат добро“. Тие се исто така совршено прилагодени на одредена публика.
Зеленски својата реторика ја поврзува со конкретни барања. Тој повика на Украина да и’ бидат доделени противвоздушни системи, борбени авиони, тенкови и оклопни возила. Тој исто така бара нови санкции против Москва, вклучително и ембарго за нафта.
Ихор Тодоров, професор по меѓународни односи на Универзитетот Ужгород во западна Украина, истакнува дека Зеленски бил емотивен и недипломатичен. Тој додаде дека војната го трансформирала, како и Сталин во 1941 година.
„Зеленски добро реагираше на ситуацијата“, рече тој. „Многу луѓе кои не гласаа за него пред две години го препознаваат ова“, додаде.
Тој истакна дека сопругата на претседателот Олена Зеленска има многу врска со неговите страсни говори, како и други инволвирани луѓе, меѓу кои и Јуриј Костјук, кој е еден од сценаристите на серијата „Слуга на народот“ во која го играше Зеленски.
