Путин и постави ултиматум на Европа за гасот, но сите одбија. Што сега?
Рускиот претседател Владимир Путин денеска потпиша одлука со која се бара од странските купувачи да плаќаат во руљби за рускиот гас од 1 април или да се закануваат со прекин на нивните договори, потег што европските држави го сметаат за уцена.
Овој потег е одмазда за западните санкции наметнати на Русија поради нејзината инвазија на Украина. Москва, која вели дека спроведува „специјална воена операција“ во Украина, ги опишува западните мерки како економска војна.
Присилувањето на западните земји да плаќаат во рубљи ќе го ублажи влијанието на санкциите врз девизните резерви на Русија и ќе ја зајакне рубљата. Досега оваа година Европа трошеше од 200 до 800 милиони евра дневно на руски гас, а претворањето на таа сума во рубљи би било огромен поттик.
Повеќе од 40 отсто од гасот доаѓа од Русија
Европа во голема мера се потпира на Русија за нејзините енергетски потреби и повеќе од 40 отсто од гасот доаѓа од Русија. Ако Москва одлучи да ги затвори „чешмите“, тоа може да предизвика недостиг, затворање на постројки и високи цени на енергијата низ целиот регион.
Германија, најголемата европска економија, веќе има активирано итен план што може да значи рационализирање на енергијата доколку испораките на гас станат премногу ниски.
Цените на холандскиот гас, веќе достигнаа рекордно високо ниво оваа година поради загриженоста за снабдувањето, зајакнувањето на инфлацијата во регионот и зголемувањето на ризикот од рецесија.
Дали странските купувачи ќе се префрлат на перална?
Засега тоа изгледа малку веројатно. Западните земји рекоа дека плаќањето во рубљи би ги прекршило договорите за кои би биле потребни месеци за повторно преговарање. Одлуката на Путин предвидува Гаспромбанк да биде посредник во трговијата со гас.
Странски купувач сега е должен да префрли девизи на специјален, т.н „К“, банкарска сметка.
На почетокот на овој месец, Британија ја стави Гаспромбанк на својата листа на забранети ентитети. Тој не беше вклучен во наредбата на ЕУ за исклучување на некои руски банки од системот SWIFT.
Што е следно?
Тоа не е јасно. Русија ќе мора физички да го прекине снабдувањето со гас за Европската унија за да го поттикне ова прашање.
Во меѓувреме, Европската унија би можела да ги зголеми своите влогови со ограничување на рускиот извоз на енергија.
Европската комисија подготвува нови санкции против Кремљ, изјавија во средата за Ројтерс извори од ЕУ, а нивниот обем зависи од позицијата на Москва за плаќање на гасот во рубли.
