Путин држи нуклеарен пиштол на чело на Западот, а сега најавува промена од која многумина се плашат: „Сите треба да внимаваат“.
Русија вели дека ќе ја промени доктрината која ги пропишува околностите во кои би можела да користи нуклеарно оружје. Што би можело да значи тоа?
Сегашната доктрина беше објавена од претседателот Владимир Путин во јуни 2020 година со декрет од шест страници.
Во него, меѓу другото се наведува: „Руската Федерација го задржува правото да користи нуклеарно оружје како одговор на употребата на нуклеарно оружје и други видови оружје за масовно уништување против неа и (или) нејзините сојузници, како и во случај на агресија врз Руската Федерација со конвенционално оружје, кога самото постоење на државата е доведено во прашање“.
Бидејќи овој ризик не беше експлицитно дефиниран, Путин би можел да упатува тенко прикриени закани дека ќе го искористи рускиот нуклеарен арсенал за да го одврати каков било директен одговор на Западот на неговото испраќање војници во Украина во февруари 2022 година.
Човекот за контрола на оружјето на Путин, заменик-министерот за надворешни работи Сергеј Рјабков, минатата недела изјави дека планираните промени се „поврзани со насоката на ескалација од страна на нашите западни противници“ во врска со конфликтот во Украина. Тој не се осврна на конкретни настани.
Јавната дебата за нуклеарната доктрина трае повеќе од една година и се интензивираше оваа година откако францускиот претседател Емануел Макрон ја истакна можноста – отфрлена од партнерите во НАТО – западните сили да бидат испратени да се борат во Украина.
Експертот за надворешна политика на екстремната десница Сергеј Караганов рече дека Русија треба да го намали својот праг за употреба на нуклеарно оружје за да ги „задржи, исплаши и отрезни своите противници“ и дека земјите кои даваат директна воена поддршка на Украина може да бидат на цели.
„За време на 75 години релативен мир, луѓето ги заборавија ужасите на војната, па дури и престанаа да се плашат од нуклеарно оружје… Тој страв треба да се оживее“, напиша Караганов во јуни 2023 година.
Тој тврди дека непријателите на Русија треба да знаат дека Москва е подготвена, доколку е потребно, да изврши превентивен, ограничен нуклеарен напад.
Ако Русија користи нуклеарно оружје во Европа, рече Караганов, само „лудак“ во Белата куќа би одговорил со нуклеарен или конвенционален напад врз Русија, бидејќи тоа неизбежно ќе предизвика руски нуклеарен напад врз САД.
Во телевизиската дебата на Економскиот форум во Санкт Петербург на 7 јуни, Караганов директно го праша Путин дали Русија треба „да држи нуклеарен пиштол до челото“ на Западот поради Украина. Путин рече дека Русија нема потреба да користи нуклеарно оружје за да обезбеди победа, но дека нуклеарната доктрина е „жив инструмент“ што може да се промени.
Николај Соков, поранешен руски и советски дипломат за контрола на оружјето, рече дека целта ќе биде да се испрати сигнал до Западот: „Не заборавајте за нуклеарното оружје и бидете многу, многу внимателни“.
Отвореното намалување на прагот за употреба на нуклеарно оружје од страна на Москва може сериозно да ги антагонизира земјите кои избегнаа да му се придружат на Западот против Русија: Кина, Индија, Бразил и други на глобалниот југ.
Наместо тоа, Русија би можела да објави дека ја сменила својата политика, но новата доктрина ќе остане тајна – испраќа сигнал до Западот, оставајќи го да се погодува.
