Што ќе се случи ако Маск го исклучи Starlink во Украина?
Русија систематски ја уништува украинската инфраструктура, вклучително и снабдувањето со електрична енергија и интернет, од самиот почеток на нејзината инвазија на Украина.
Спасот дојде од вселената: веднаш по првите руски напади, тогашниот вицепремиер на Украина, Михаило Федоров, побара од бизнисменот од Тексас, Илон Маск, преку Твитер (сега X) во март 2022 година да ги отклучи неговите сателити Starlink за Украина. А Маск исто така спонтано одговори преку Твитер: „Старлинк е во живо, дополнителни системи за примање се на пат“.
Оттогаш, сателитската интернет-услуга, обезбедена од компанијата на Маск, SpaceX, е главен столб на одбранбените напори на Украина. Starlink првенствено се користи за беспилотни летала, но и за интернет апликации и за идентификација и следење на целта. Сепак, украинската доверба во милијардерот Маск беше длабоко потресена уште во септември 2022 година.
За време на првиот украински напад со беспилотни летала против руската Црноморска флота на Крим, радио контактот со сите беспилотни летала одеднаш беше изгубен и контранападот не успеа. Една година подоцна, се дозна дека Илон Маск лично им наредил на инженерите на Starlink да го исклучат системот, пишува Дојче веле.
Обезбедувањето на услугите на Старлинк за Украина веќе е извршено преку приватната социјална мрежа Х без никаква јавна дискусија и без никаков парламентарен надзор. Од враќањето на Доналд Трамп на власт, Маск има широки овластувања. Што прави со Starlink е негова приватна одлука.
Не е исклучено во одреден момент да го продадат проектот Starlink на оној што ќе понуди најмногу. Стратешки важен сателитски комуникациски систем може да падне во погрешни раце ако, на пример, тоталитарните држави или стратешките ривали би можеле да пристапат до оваа глобална мрежа. Украина и нејзините сојузници трескавично бараат воено остварливи алтернативи. Но, засега, сателитските комуникациски системи обезбедени од Шведска и Германија не можат да ја пополнат празнината што би се создала со исклучувањето на Starlink.
Но, економските причини би можеле да играат улога и за бизнисменот Маск. Тој инвестираше многу во мрежата Starlink и не сака да ги исплаши оние кои би можеле да бидат заинтересирани за тоа во иднина.
Во моментов, околу четири милиони луѓе користат Starlink. Моментално е достапен во Северна и Јужна Америка, Европа, делови од субсахарска и јужна Африка, некои азиски земји и Австралија и Нов Зеланд. Сателитскиот интернет Starlink е многу скап: самиот ресивер чини околу 400 евра, а месечната такса за користење е од 40 до 80 американски долари, во зависност од регионот.
Starlink создава пристап до интернет со пренос на податоци преку светлина, како кабел со оптички влакна. Но, овој пренос е преку сателит. За таа цел, Илон Маск со години гради сателитска мрежа во која поединечни сателити си пренесуваат релевантни податоци еден на друг. Вселенската компанија на Маск, SpaceX, лансираше вкупно 7.770 сателити Starlink (податоци од 31 јануари 2025 година) во ниската орбита на Земјата од 2019 година. Целта е да се прошири мрежата до 42.000 сателити.
За користење сателитски податоци, потребен е и уред за примање на Земјата, кој делува како рутер и ги поврзува уредите со најблискиот сателит. Ресиверот автоматски ја порамнува приемната антена, која е слична на сателитска ТВ антена, со достапниот сателит и потоа се воспоставува интернет конекција.
