Што му се заканува на светот по царините на Трамп? „Ова може да предизвика глобална рецесија“
Претседателот на САД, Доналд Трамп вчера објави царини од 10 отсто за целиот увоз во Соединетите држави, како и повисоки царини за некои од најголемите трговски партнери на земјата. За Македонија царините се 33%. Оваа објава претставува интензивирање на трговската војна што започна по враќањето на Трамп во Белата куќа.
Неговите советници велат дека царините ќе го вратат стратешки важниот производствен капацитет во САД. Други економисти предупредуваат дека царините може да ја забават глобалната економија, да го зголемат ризикот од рецесија и да ги зголемат трошоците за живот на просечното американско семејство за илјадници долари.
Есвар Прасад, професор на Универзитетот Корнел, ги опиша тарифите на Трамп за Сиетл Тајмс како „почеток на нова ера на протекционизам што ќе одекнува низ целиот свет“.
Тој посочи дека обемот на овие тарифи ги потврдува стравувањата на поборниците за слободна трговија, што означува големо отстапување од принципите на глобализацијата воспоставени по Втората светска војна.
Фајсал Ислам, економски уредник на Би-Би-Си, истакна дека овие царини претставуваат монументален пресврт во глобалната трговија, при што приходите од тарифите на САД достигнаа нивоа невидени речиси цел век. Тој предупреди на можни нарушувања на долготрајните трговски патишта и синџири на снабдување, особено во индустриите како што се автомобилската и фармацевтската индустрија.
„Царините за азиските земји се навистина извонредни. Тие ќе ги нарушат деловните модели на илјадници компании, фабрики, а можеби и на цели нации. Некои од синџирите на снабдување што ги создадоа најголемите светски компании веднаш ќе бидат прекинати. Неизбежниот ефект сигурно ќе биде да ги туркаат кон Кина“, пишува Ислам.
Според анализите на британскиот тинк-тенк Chatham House, царините на Трамп придонесуваат за раст на цените и инфлаторните очекувања, кои се искачија на највисоките нивоа во последните три децении.
Иако тие би можеле да поддржат одредени сектори како што е производството на челик, тие исто така ги загрозуваат работните места во индустриите кои зависат од увезените суровини. Меѓу нив има индустрии кои користат челик.
Алан Деардорф, професор по меѓународна економија на Универзитетот во Мичиген, предупреди дека потрошувачите ќе плаќаат повеќе за широк спектар на производи – од електроника до прехранбени производи – поради повисоките увозни трошоци. Тој, исто така, предупреди на можни контрамерки од земјите погодени од царините.
„Генерално, можеме да очекуваме трајно повисоки цени и рецесија. Што се однесува до останатиот дел од светот, оние земји кои се во голема мера зависни од трговијата со САД, најочигледно Канада и Мексико, ќе почувствуваат голем удар, а светот веројатно ќе влезе во рецесија. Но, очекувам поголемиот дел од светот да се опорави од тоа пред нас, бидејќи, колку што сме ние, остатокот од светот е многу поголем“, вели изјави Деардорф за универзитетскиот портал.
Ројтерс пишува дека во наредните месеци ќе преовладуваат конкретните ефекти од зголемувањето на цените – а со тоа и слабеењето на побарувачката – предизвикани од новите давачки за илјадници производи што секојдневно ги купуваат и продаваат потрошувачите и бизнисите ширум светот.
„Ова го гледам како промена на американската и глобалната економија кон послаби перформанси, поголема несигурност и можен пат кон она што можеме да го наречеме глобална рецесија“, рече Антонио Фатас, макроекономист во бизнис школата INSEAD во Франција.
