Осум месеци по српските трагедии во „Рибникар“ и Младеновац, пристигна анализата на Работната група на Владата на Србија
Податоците и бројките го поткрепуваат фактот дека во рамките на Работната група за ментално здравје и безбедност на младите на Владата на Србија, по трагедиите во „Рибникар“ и кај Младеновац, беше направено многу во обидите за рехабилитација и спречување на последиците од трагични настани, иако се добива впечаток дека не е доволно, па дури и дека ништо не е направено, односно дека нешто е пропуштено и дека не е дадена соодветна помош, се наведува во анализата на Работната група и проектниот тим на Институтот за ментална Здравје во претходните осум месеци од трагедиите, во кои српски „Данас“ имал увид.
Според истите податоци, експертите се обиделе да го разберат ова искуство и при надзорите: извршени се вкупно 73 надзори на помагачи и осум надзори на супервизори, како и на консултации со меѓународни експерти од оваа област.
Во резимето и заклучоците, експертите кои ја потпишаа анализата (Тија Деспотовиќ, Иванка Дуњиќ, Десанка Нагулиќ, Тијана Мировиќ, Радмила Вујиќ Бојовиќ, Невена Чаловска Херцог, Владимир Боровница, Зорица Мариќ) наведоа дека во првите денови, недели и месеци последиците од трауматичното искуство кое директно и индиректно ги погодило поединците, семејствата и целата заедница – се шират во форма на концентрични кругови и се манифестираат на различни начини, пренесува „Данас“.
Траума се шири низ општеството како концентрични кругови
„По одредено време, во повеќето случаи, спонтано или со стручна помош, интензитетот на овие манифестации се намалува и отстапува место на жалост. Кај помал број индивидуи потешкотиите траат подолго и се манифестираат во форма на посттрауматски стрес синдром.
Тагувањето како следна фаза настанува со емоционалното сознание дека загубите што настанале се трајни. Тоа е болен процес на одвојување од изгубените лица и има свои фази, кои традиционално се обележуваат со комеморации – четириесетдневна, шестмесечна, годишна… Најтешката и најтрагичната форма на жалост е жалоста за изгубените деца, која трае многу подолго. Тагувањето е во голема мера процес на само-заздравување при кој чувството на загуба не се намалува. Конечно, тагувањето помага да се зачува сеќавањето и љубовта на оние што ги нема. На колективно ниво, меморијалните центри отелотворуваат заедничка тага и сеќавање за сите членови на заедницата во сегашноста, како и за генерациите што доаѓаат“, се вели во анализата.
Како што е наведено, училиштата, како институции кои беа директно погодени од трауми во трагичните настани од мај 2023 година, имаат потреба од помош и поддршка за повторно да ги воспостават своите основни функции – да станат места за безбедност, учење, образование и дружење со врсниците.
Погодените училишта закрепнуваат во добра насока
„Нашата оценка е дека процесот на опоравување на погодените училишта се развива во вистинска насока. Во општеството настанаа очекуваните поделби и поларизација, но важно е да работиме на развивање на сочувство, солидарност и превенција во која секој систем има своја улога (не само професијата). Иако е постигнат одреден напредок, патот до целосно закрепнување е долг и бара посветеност, трпение и соработка на многу поголем број актери во општеството. Ја повикуваме јавноста да нѐ поддржи и да ја разбере деликатноста на времето во кое се наоѓаме, со надеж дека барем во однос на прашањето за менталното здравје, можеме да покажеме капацитет и широчина за постигнување на неколку заеднички цели, од кои едната клучна е: тоа никогаш да не му се повтори на нашето општество. 3 и 4 мај 2023 година“, наведуваат експертите, потписници на анализата.Според истите податоци, од мај досега е понудена поддршка и помош на сите директно засегнати училишта, вкупно 11, од кои не сите се изјасниле дека им е потребна дополнителна помош.
Директна поддршка на ОУ „Владислав Рибникар“.
„Од мај преку различни работилници и групи им се дава непосредна поддршка на вработените во ОУ „Владислав Рибникар“. Психосоцијалното советувалиште е формирано во Младинскиот театар „Дадов“ од крајот на мај, а од септември е сместено во Детскиот културен центар Белград. Покрај индивидуалната поддршка, беше воспоставена и групна поддршка во сите паралелки каде беа заинтересирани повеќе од тројца родители и ученици. Психосоцијална поддршка беше организирана и во Лазаревац и Качарево на покана на училиштата поради кризни настани во училиштата. За време на летниот распуст континуирано се обезбедуваше помош во Белград, Панчево, Лазаревац, Младеновац, Смедерево и Мали Орашје, надвор од училиштето во заедницата. Од есента континуирано се обезбедува помош во училиштата во Дубона и Мали Орашје. Вкупниот број на сите корисници на психосоцијална поддршка заклучно со декември изнесува 1.397“, се наведува во документот.
Во него се вели и дека од септември започнаа активностите во ДКЦБ за родители, „Разговор со родители“, која беше замислена како отворена психо-едукативна група преку која беа опфатени 10 теми во период од четири месеци, а на која присуствуваа од 201 родител.
Исто така, според тие експерти, во истиот месец биле одржани четири форуми на тема „Враќање во училиште – предизвици и дилеми“ во Белград, Младеновац, Смедерево и Дубона, на кои присуствувале повеќе од 160 луѓе.
„Во пет училишта во Белград и седум училишта во општините Младеновац и Смедерево, спроведено е полуструктурирано интервју за проценка на состојбата на трауматизам, вкупниот одговор бил 261 ученик“, се вели во анализата, во која се додава дека три се публикации наменети за наставниците и училишниот персонал во однос на раното препознавање на знаците и интервенциите што може да се направат во училиштето, за сите оние кои се вклучени во процедурите за психолошка прва помош, особено оние кои работат со деца и млади по кризен настан и педагошко-психолошките служби на училиштето, како и другите вклучени во процесот на помагање за закрепнување по трауматски настан.
Од февруари обука за воспитувачи
Како што се додава, во февруари годинава ќе се реализира обуката „Подобрување на компетенциите на вработените во образовниот систем од областа на грижата за менталното здравје“ на која ќе учествуваат образовни советници и надворешни советници вработени во училишните администрации со цел да се обучуваат како идни обучувачи кои понатаму ќе спроведуваат обука во училиштата.
Прочитајте повеќе на порталот Danas.rs.
