Човекот кој го преживеа најлошиот затвор на Путин: „По две недели почнав да заборавам зборови, почнав да зборувам со ѕидовите“
Британско-рускиот дисидент и противник на Владимир Путин, ослободен во најголемата размена на затвореници по Втората светска војна, ги опиша бруталните услови на кои бил подложен за време на неговото 11-месечно заробеништво во Сибир. Владимир Кара-Мурза (43) е осуден на 25 години затвор затоа што јавно се изјаснил против руската агресија врз Украина. Кога бил затворен, поминувал и до 23 и пол часа дневно во мала ќелија.
Кара-Мурза одлежа две и пол години пред да биде ослободен во август, а сега ја опиша искушението низ кое поминал, како „зборувал со ѕидовите“ на својата ќелија и дека во еден момент „престанал да разбира што е реално, и што не е“.
Активистот образован во Кембриџ рече дека неговата размена всушност била „мисија за спасување живот“. Тој ја нарече смртта на колегата дисидент Алексеј Навални во затвор во февруари, убиство оркестрирано од Кремљ.
„Ментално, психолошки, емоционално, само да се биде затворен во плакарот ден по ден, недела по недела, месец по месец, без да се поздрави никому, навистина, навистина не е лесно“, изјави тој за Индипендент.
„По околу две или три недели, вашиот ум навистина почнува да си игра со вас. Почнувате да ги заборавате зборовите. Почнувате да заборавате имиња. Почнуваш да зборуваш со ѕидовите. Престануваш да разбираш што е реално, а што имагинарно’.
Кара-Мурза беше уапсена во Москва во април 2022 година, два месеци откако Путин ја нападна Украина, затоа што зборуваше ширум светот за воените злосторства извршени од руските сили врз цивили.
Тој го нарече неговото судење наместено и го спореди со судењата на Сталин за време на бруталното владеење на диктаторот. Тој беше осуден на 25 години затвор во Сибир, што е најдолга казна осудена на политички затвореник од распадот на Советскиот Сојуз.
Ова не е прв пат Кара-Мурза да биде цел на режимот на Путин. Кремљ, наводно, се обидел да го отруе во 2015 година, а потоа повторно во 2017 година, што ја натерало неговата сопруга Евгенија да побегне во САД со нивните три мали деца.
Кара-Мурза и двата пати беше во кома откако беше отруен и за малку ќе умреше. Ова му ги оштетило нервите, па сега боледува од полиневропатија и не ги чувствува прстите на рацете и нозете. Лекарите рекоа дека му треба свеж воздух, прошетки и лекување за да не му се влоши состојбата. Неговиот адвокат Вадим Прохоров вели дека тогаш му биле дадени само уште три години живот.
Но, наместо на свеж воздух, Кара-Мурза бил испратен во затвор во Омск, Сибир, каде што речиси цело време го поминувал во мала ќелија, освен половина час дневно кога му било дозволено да шета низ затворскиот простор.
„Никој не може да преживее 25 години во руски гулаг, особено по двете труења низ кои поминав. Тоа беше смртна казна“, рече тој по размената на затвореници во која беше ослободен новинарот на Волстрит журнал, Еван Гершкович, заедно со уште 16 затвореници.
За возврат, Кремљ прими осум Руси, вклучително и убиецот на ФСБ, Вадим Красиков, осуден во Германија за убиство на Чеченецот Зелимхан Кангошвили во 2019 година.
Кара-Мурза рече дека психолошката тортура станала полоша со текот на времето. Затворските чувари, неговиот единствен контакт со надворешниот свет, го казнувале за помали прекршоци како што се откопчување на горното копче или вадење на капата додека бил надвор. Воделе евиденција колку е „непослушен“ и често го измамувале да направи прекршок само за да го казнат.
Така, еднаш беше казнет затоа што не станал во 6 часот наутро, кога затворениците мора да го започнат денот. Но, чуварите го исклучиле алармот, а на затворениците не им било дозволено да имаат часовници во ќелиите. Во јануари, Кара-Мурза исчезна од казнената колонија ИК-6 и повторно се појави неколку дена подоцна во блиската казнена колонија ИК-7 – еден од најрестриктивните затвори во земјата.
Во тоа време, властите тврдеа дека тоа е казна за „постојаното кршење на правилата за издржување на казната од страна на Кара-Мурза“.
Во тој момент, неговите телефонски права веќе беа намалени и беше невозможно да разговара со надворешниот свет. Неговиот последен повик до неговото семејство беше во декември 2023 година, ограничен на 15 минути. Неговата сопруга на секое од трите деца им дала по пет минути разговор со нивниот татко, со што ја пропуштила можноста самата да разговара со него. Таа користела стоперка за да се погрижи секое дете да има еднакво време да разговара со својот татко. Тој разговарал со нив само три пати во 2023 година.
Кога бил префрлен во ИК-7, повеќе не смеел да телефонира. „Моето семејство, мојата сопруга и моите деца, страдаат само затоа што имаат исто име како мене, само затоа што се мое семејство“, рече тој. Тој повеќе не разговарал со сопругата и децата до средината на јули оваа година, до кога го пропуштил денот на дипломирањето на ќерка си и 20-годишнината од бракот.
