полска

Полска се подготвува за најлошото: страв од нов судир и државна обука за преживување

Полска сè поотворено се подготвува за можни безбедносни закани од исток, а чувството дека опасноста од војна е реална и присутна е сè пораспространето меѓу населението. Инвазијата врз Украина во 2022 година, честите упади на дронови во полскиот воздушен простор и серијата саботажи поврзани со руските тајни служби создадоа атмосфера на постојано предупредување, пишува „Гардијан“.Цезари Прушко, 60-годишен Полјак, и натаму ги памети часовите по цивилна заштита од времето на комунистичка Полска. Тие, вели тој, биле дел од секојдневието, исто како и чувството дека војната може да се случи во секој миг. Оваа сабота, многу години подоцна, повторно ги обновува истите вештини – читање карти, користење заштитна опрема, палење оган – заедно со десетици граѓани во воена база крај Варшава. Обуката е дел од нов државен проект што до 2027 година треба да опфати 400.000 лица, од ученици до пензионери.„Живееме во најопасниот период по Втората светска војна“, изјави полскиот министер за одбрана Владислав Косиниак-Камиш, нагласувајќи дека секој граѓанин треба да знае како да се снајде во криза. Владата веќе го зголеми буџетот за одбрана на 4,8 проценти од бруто домашниот производ – далеку над просекот на останатите земји членки на НАТО. Се обновуваат стари засолништа, а новите објекти мора задолжително да имаат безбедносни простории. Полска започна и изградба на таканаречениот „источен штит“ долж границата со Белорусија и руската ексклава Калињинград.На неколку километри од белоруската граница, бригадниот генерал Роман Брудло од 9. оклопна бригада вели дека руската агресија врз Украина целосно ја променила безбедносната слика. „Мирното време заврши. Живееме во тежок и непредвидлив период“, истакна тој. Според Брудло, руските напади во иднина најверојатно ќе бидат хибридни – саботажи, дезинформации, притисоци – а не класичен напад со тенкови и војска.Капетан Карол Франковски раскажува за летните НАТО-вежби во Германија, каде неговиот тим учествувал во симулација на хибриден напад. „Моравме да реагираме како да е прогласена вонредна состојба, да комуницираме со граѓани, медиуми, локални власти“, објасни тој. Една од хибридните тактики, велат полските офицери, е насочување илегални миграции преку Белорусија, поради што бригадата секојдневно патролира со граничната служба.Мигрантската криза останува силна точка на поделба во Полска. Иако новата прогресивна влада на Доналд Туск ги критикуваше строгите мерки на претходната администрација, фокусот на заканата од Русија направи многу либерали да ги поддржат истите политики.Додека државата ги зацврстува границите, жителите во близина на Калињинград се обидуваат да живеат мирно. Пјотр Бартосјук, директор на средно училиште, смета дека неговиот град е помалку изложен од Варшава.„НАТО ни дава сигурност“, вели тој, уверувајќи дека Русија нема да ги нападне. Но младите, како 15-годишната Корнелија Бржежинска, се подготвени на сè. Таа учи во воено одделение и сака да се приклучи војската.„Ако дојде до напад, ќе ја бранам Полска. Тоа за мене не е прашање“, вели таа, стоејќи пред училиште на чиј ѕидови уште стојат траги од шрапнели од Втората светска војна.Додека денот на обука во базата завршува, Цезари Прушко објаснува дека истите вештини им ги предава и на своите вработени. „Многу млади пораснаа во мир, во Европска унија. Сакам да знаат што да прават ако некогаш дојде момент кога тоа ќе биде неопходно“, вели тој.Полска, заклучуваат аналитичарите, се наоѓа во историски миг во кој се обидува да ја надмине сопствената ранливост – овојпат преку подготвеност, застрашување и граѓанска мобилизација.

Свет | пред 2 седмици

Полски борбени авиони пресретнаа руски извидувач над Балтикот

Полските вооружени сили денеска соопштија дека борбени авиони MiG-29 пресретнале руски извидувачки авион Il-20, кој летал над меѓународниот воздушен простор на Балтичкото Море без поднесен план за лет и со исклучен транспондер.Военото соопштение наведува дека акцијата била изведена „брзо, ефикасно и безбедно“ благодарение на високата подготвеност на пилотите и функционалноста на системот за противвоздушна одбрана.„Заштитата на полското небо не е само обврска, туку и секојдневна мисија на нашите војници, кои со целосна посветеност ја чуваат безбедноста на земјата. Полските вооружени сили остануваат во постојана готовност да реагираат на секоја закана и да го заштитат суверенитетот на националниот воздушен простор“, се наведува во соопштението.Инцидентот се случил во меѓународниот воздушен простор, а засега Кремљ не се огласил, ниту пак за настанот известиле руските државни медиуми.

Свет | пред 1 месец

Нова даночна реформа во Полска: семејствата со деца ослободени од данок на доход

Полскиот претседател го потпиша новиот закон за воведување нулта стапка на данок на доход за родители со најмалку две деца, мерка што треба да ја олесни економската состојба на семејствата и да ја поттикне потрошувачката и работната активност во земјата, јавува Euronews.Законот, предложен во август од Карол Навроцки, предвидува ослободување од данок за сите родители, старатели и згрижувачи чии годишни приходи по родител не надминуваат 140.000 злоти (околу 33.000 евра).Според пресметките на претседателската администрација, просечното полско семејство ќе има околу 1000 злоти (235 евра) повеќе месечно, но реалниот ефект ќе биде видлив дури со даночната пријава за 2026 година, што ќе се поднесува во 2027.Мерката е дел од поширокиот пакет „Даночен оклоп“, кој вклучува и намалување на ДДВ-то и укинување на данокот на капитална добивка — клучни ветувања од кампањата на Навроцки.Иако претседателската канцеларија тврди дека програмата ќе се финансира преку построги контроли во даночниот систем, економските експерти предупредуваат дека реформата најмногу ќе им користи на повисоките приходи.Според даночниот советник Пјотр Јушчик од inFakt, семејствата со ниски приходи, кои и онака плаќаат мал или никаков данок, ќе имаат минимална корист.Примерите покажуваат:семејство со месечен приход од 7000 злоти (1648 евра) ќе заштеди околу 93 евра месечно,оние со 12.000 злоти (2826 евра) ќе заштедат 215 евра месечно,најсиромашните ќе почувствуваат само 17 евра разлика,а семејствата под прагот на оданочување нема да имаат никаква промена.Јавните консултации во септември, во кои учествувале 476 лица, покажале висока поддршка од 76% за новиот закон, додека само 16% биле против. Повеќе од две третини од учесниците (66%) позитивно го оцениле и финансискиот ефект од реформата.Новата даночна мерка се гледа како еден од најамбициозните обиди на Полска да го поттикне наталитетот и потрошувачката, во време кога земјата се соочува со стареење на населението и забавен економски раст.

Свет | пред 2 месеци

(Видео) Најголемиот аеродром во Европа никнува во Полска: Капацитет од 34 милиони патници годишно

Во близина на Варшава се планира изградба на џиновски аеродром, кој би можел да го прими својот прв лет во 2032 година и ќе има капацитет да опслужува до 34 милиони патници годишно.По период на неизвесност поради политичките промени во Полска, познатото британско архитектонско студио Foster + Partners ги достави финалните планови за Централниот транспортен јазол (CPK – Centralny Port Komunikacyjny), со мали измени во однос на претходниот проект.Според најавите, градежните работи би требало да започнат во 2026 година, а првата фаза на аеродромот – со капацитет за 34 милиони патници годишно – треба да биде завршена до 2032 година, пренесува порталот Avio Press.Планираниот терминал ќе се простира на 450.000 квадратни метри и ќе може да прими до 11.000 патници на час. Во првата фаза ќе има 140 шалтери за пријавување и предавање багаж, а во подоцнежната изградба бројот ќе биде зголемен на 170.

Свет | пред 2 месеци

Тензија во регионот: Полска во највисока готовност по руските напади

Полска синоќа затвори два аеродрома и подигна борбени авиони како одговор на интензивен руски напад со ракети и дронови врз Украина, соопшти Оперативната команда на полската армија.Затворени се аеродромите во Љублин (на истокот) и во Жешов (југоисток), кој е едно од најважните логистички јазли за НАТО и главна точка за испорака на западна воена и хуманитарна помош кон Украина.Подигнати се борбените дежурни авиони, системите за противвоздушна одбрана и радарите се ставени во највисока борбена готовност. Овие мерки се превентивни, а силите се подготвени за итна реакција, се вели во соопштението.По низа инциденти во кои руски дронови и авиони го нарушија воздушниот простор на НАТО-членки, јавноста во Полска станува сѐ поодлучна.Анкета покажува дека 67% од населението во полска сметаат дека руските воени авиони треба да се соборат доколку ја повредат територијата на Полска, додека само 8,7% се против таква мерка.Во друга анкета објавена истиот викенд, 74% од испитаниците оценија дека американскиот претседател Доналд Трамп требало поодлучно да реагира на инцидентот од 10 септември, кога дваесетина руски дронови навлегоа во полскиот воздушен простор.Дополнителен шок предизвика изјавата на украинскиот претседател Володимир Зеленски дека на 10 септември Русија испратила дури 92 дрона кон Полска. Според него, мнозинството биле пресретнати и соборени од украинските сили уште над украинска територија.Претседателот на Белорусија, Александар Лукашенко, потврди дека дел од дроновите навистина полетале од белоруска територија.Полскиот премиер Доналд Туск и министерот за надворешни работи Радослав Шикорски изјавија дека Полска ќе соборува руски авиони и дронови доколку навлезат во нејзиниот воздушен простор.Сепак, Туск нагласи дека одлуките ќе се носат во координација со НАТО-сојузниците и само ако леталото се смета за реална закана, а не за грешка или провокација.

Свет | пред 2 месеци

Можно шпионирање и саботажа: Дронови над Шлезвиг-Холштајн

Министерството за внатрешни работи на германската покраина Шлезвиг-Холштајн соопшти дека во текот на ноќта се забележани дронови и се истражува нивната можно шпионирање и саботажа.Поради неодамнешните инциденти во Данска и други европски земји, Шлезвиг-Холштајн е во блиска и континуирана соработка со федералната влада и германските вооружени сили, изјави министерката за внатрешни работи на покраината, Сабине Цетерлин-Вак.Во последните недели, руски дронови биле забележани над Полска, каде повеќе од 20 борбени дронови ја преминале границата на 9 и 10 септември 2025 година, што довело до подигање на НАТО авиони, а неколку дронови биле соборени.Во Естонија, на 19 септември, три руски борбени авиони МиГ-31 незаконски влегле во воздушниот простор на земјата на 12 минути, предизвикувајќи итна интервенција на НАТО силите. Естонскиот министер за надворешни работи го оцени инцидентот како „непристојно дрски“, а Русија ги негираше сите намери.Во Данска, неодредени дронови биле забележани над аеродромите во Копенхаген и Олборг на 22 и 25 септември, предизвикувајќи привремено затворање и одложување на летови. Данската премиерка Мете Фредериксен ги оцени инцидентите како „најсериозен напад врз критична инфраструктура“ и ги поврза со руските активности во регионот. Иако данските власти не пронашле конкретни докази за вмешаност на Русија, дроновите ги нарекоа дел од „професионална акција“ и предупредија на висок ризик од саботажа.Инцидентите во Данска, Полска и Естонија се дел од поширока низа прекршувања на воздушниот простор во Европа, вклучувајќи ја и Романија, што доведе до повеќекратни повици од НАТО за консултации според Член 4 за безбедност. Русија ги отфрли сите тврдења за намерни инциденти како „неосновани“, но европските лидери ги гледаат како провокации кои ја тестираат издржливоста на Алијансата.НАТО го засили присуството на воздушните патроли на источниот дел на алијансата, со помош од Велика Британија, Франција и Германија, со цел спречување на понатамошна ескалација.

Свет | пред 2 месеци

Полската амбасада предупредува: Напуштете ја Белорусија веднаш

Полската амбасада во Минск издаде драматично предупредување до своите граѓани итно да ја напуштат територијата на Белорусија и да не чекаат понатамошно влошување на ситуацијата. Им се препорачува да користат сите достапни средства – комерцијални летови, автобуси или приватен превоз, бидејќи во случај на ненадејно затворање на границата евакуацијата може да стане многу тешка, па дури и невозможна.Оваа порака доаѓа само еден ден по повторното отворање на границата меѓу Полска и Белорусија, која беше блокирана речиси две недели. Полскиот премиер Доналд Туск предупреди дека преминот може повторно да се затвори доколку безбедносната состојба дополнително се влоши.Кризата започна во септември кога белорускиот КГБ го уапси полскиот католички монах, 27-годишниот Гжеѓож Гавела од Краков, обвинувајќи го за шпионажа поврзана со заедничките руско-белоруски воени вежби „Запад-2025“. Белоруската пропаганда тврди дека кај него бил пронајден „таен воен документ“, додека полската влада ги отфрла обвинувањата како апсурдна провокација. Премиерот Туск најави контрамерки против режимот на Александар Лукашенко.Воените вежби „Запад-2025“, одржани средината на септември, дополнително ги зголемија тензиите. Според официјалните податоци учествувале околу 13.000 војници, но западни извори проценуваат дека бројката достигнала и до 30.000. Поради тоа Полска ја затвори границата на 12 септември, а ја отвори дури на 25 септември, предупредувајќи дека ќе реагира на секоја нова провокација.Само еден ден по отворањето на границата, белорускиот претседател Александар Лукашенко итно отпатува во Москва на средба со рускиот претседател Владимир Путин, нагласувајќи дека „има низа регионални прашања“ за кои мора да се донесат одлуки до крајот на годината.Полската амбасада ги предупредува своите државјани дека во случај на повторно затворање на границата мора да користат премини преку Литванија и Летонија или директни летови од Минск. Граѓаните се советуваат да имаат подготвени документи и доволно финансиски средства за патување, бидејќи околностите можат многу брзо да се изменат.

Свет | пред 2 месеци

Полска ќе обарува руски дронови над Украина без одобрение од НАТО

Полска се подготвува да го промени законот за воени мисии во странство, со цел нејзината армија да може да обарува руски летала, како дронови, над Украина без претходно одобрение од НАТО или Европската унија, јавува полската „Gazeta Wyborcza“.Накратко, Министерството за одбрана го поднело нацрт-законот уште во јуни, а се очекува тој да помине брзо низ парламентарната процедура.Според стариот закон, претседателот можел на барање на Владата да одобри испраќање војници во странство во случаи на вооружени конфликти, мировни мисии, борба против тероризам или евакуации. Но, ден пред руската инвазија во 2022 година, тогашната влада на партијата Право и правда (PiS) го променила законот така што за вакви операции било потребно одобрение од НАТО, ЕУ и земјата-домаќин.Подоцна, парламентарната комисија за истражување на руското влијание ја критикувала таа одлука, оценувајќи дека Варшава на тој начин го загубила правото на самостојно дејствување против дронови кои влегуваат од Украина или Белорусија.Сегашната владејачка коалиција планира да ги укине тие ограничувања и на армијата да овозможи поголема флексибилност во одговор на закани, според принципот „прво пукај, потоа прашувај“, објавува „Gazeta Wyborcza“.Промената доаѓа откако полската армија претходно во септември првпат обори сомнителни руски дронови кои влегле во нејзиниот воздушен простор – што беше и прв случај една членка на НАТО да обори руски летала за време на војната во Украина.

Свет | пред 3 месеци

Полска и Шведска најавија употреба на сила против руски летала

Полска ќе соборува сè што ќе го наруши нејзиниот воздушен простор, порача полскиот премиер Доналд Туск, додека шведскиот министер за одбрана Пал Јонсон изјави дека и Шведска ќе употреби сила доколку биде потребно. Овие остри предупредувања доаѓаат поради сè почестите повреди на воздушниот простор на земјите-членки на НАТО од страна на Русија.Минатиот петок, три руски борбени авиони „Миг-31“ влегоа во естонскиот воздушен простор и таму останаа најмалку дванаесет минути. Неколку дена претходно, Полска и Романија исто така мораа да реагираат на руски дронови кои се приближуваа кон нивната територија.„Ќе ги собориме сите летала што ќе го нарушат нашиот териториј и ќе прелетаат над Полска. За тоа нема апсолутно никаква дилема“, изјави Туск, но предупреди дека ваквите чекори секогаш носат ризик од ескалација на конфликтот.Тој додаде дека е клучно сите членки на НАТО да постапуваат идентично за да се избегне недоразбирање или раздор меѓу сојузниците.На ситуацијата реагираше и британската министерка за надворешни работи Јвет Купер, која истакна дека Обединетото Кралство и НАТО се подготвени за директна воена конфронтација доколку руските авиони или дронови навлезат во воздушниот простор на алијансата.Сличен став има и Шведска.„Ниту една држава нема право да го нарушува шведскиот воздушен простор. Шведска има право да го брани, со сила ако е потребно, и тоа и ќе го направи“, изјави министерот за одбрана Пал Јонсон, кој потврди дека вооружените сили имаат јасни упатства за вакви ситуации.Со ова се согласи и поранешната премиерка и лидерка на социјалдемократите Магдалена Андерсон, која порача дека НАТО мора да биде подготвен да го брани секој сантиметар од територијата на своите членки.

Свет | пред 3 месеци

Русија ги обвинува Западот: Дроновите не можеле да стигнат до Полска

Полските власти тврдат дека на 10 септември 19 руски беспилотни летала влегле во нивниот воздушен простор, нарекувајќи го инцидентот намерна провокација со цел да се провери реакцијата на НАТО. Повеќе западноевропски држави во знак на протест ги повикале руските дипломати, а НАТО најави дополнителни воени мерки.Портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова, изјави дека настанот е дел од веќе познат шаблон, во кој Русија повторно се обвинува без истрага и без докази. Таа додаде дека Варшава го одбила предлогот на Москва за консултации и ги отфрлила информациите доставени од руското Министерство за одбрана.„Ова е уште еден дел од голема информативна кампања насочена кон демонизирање на Русија и мобилизирање дополнителна поддршка за киeвската власт, како и обид за поткопување на политичко решение за украинскиот конфликт,“ изјави Захарова.Руските власти нагласуваат дека беспилотните летала користени против украински воени цели не можеле физички да стигнат до територијата на Полска, сугерирајќи дека можеби станува збор за провокација од Киев со цел директно вовлекување на НАТО во судирот.Захарова посочи и на „коалицијата на дронови“ од 20 држави кои го снабдуваат Киев, обвинувајќи ги нивните членки дека ги игнорираат секојдневните украински напади со беспилотни летала врз руски цивили. Таа нагласи дека во текот на летото и почетокот на септември во такви напади загинале 16 лица, а 116 биле повредени, меѓу кои и деца.„Милитантите на неонацистичкиот киeвски режим постојано користат дронови за лов на беспомошни луѓе, цинично таргетирајќи деца, жени и постари лица, како и станбени згради, здравствени и социјални установи, училишта и продавници,“ рече Захарова, додавајќи дека со испораката на вакво оружје западните држави стануваат соучесници во злосторствата на украинските сили.

Свет | пред 3 месеци

Државјани на Белорусија уапсени по соборување на дрон над Варшава

Полските безбедносни служби во понеделникот вечерта соборија дрон што летал над повеќе значајни владини објекти во Варшава, а во акцијата беа приведени двајца државјани на Белорусија.Како што соопшти премиерот Доналд Туск преку социјалната мрежа „Икс“ (X), дронот бил забележан над областа со владините згради на улицата Парков, како и над палатата Белведере, по што бил неутрализиран од страна на Државната служба за безбедност. Веднаш потоа полицијата ги привела осомничените лица, а надлежните институции започнаа истрага за случајот.Настанот доаѓа помалку од една недела откако полската армија собори 19 руски беспилотни летала во близина на украинската граница – инцидент кој беше оценет како најтежок од почетокот на руската целосна инвазија врз Украина пред повеќе од три години.Москва негира дека нејзини дронови го повредиле воздушниот простор на НАТО, но Алијансата сепак реагираше со голема воена операција за зајакнување на источната граница, наречена „Источна стража“, која предвидува прераспоредување на војска и опрема.Во Полска расте стравувањето дека војната може да се прелее од Украина, па сè погласни се повиците НАТО да го затвори украинското небо и да обезбеди воздушна заштита.Од руска страна, пак, предупредуваат дека таков потег би претставувал фактички почеток на директна војна меѓу Русија и НАТО. Во меѓувреме, Русија и Белорусија спроведуваат заеднички воени маневри во близина на Минск.фото: Unsplash

Свет | пред 3 месеци

НАТО ќе го затвори небото над западна Украина?

Полскиот министер за надворешни работи Радослав Сикорски смета дека Русија „ја загубила конфронтацијата“ што ја започна со упадот на дронови во Полска на 10 септември. Во интервју дадено на маргините на конференцијата Јалта Европска Стратегија (YES) во Киев, Сикорски изрази оптимизам во врска со одговорот на НАТО и понатамошниот развој на настаните, пишува Kyiv Independent.„Мислам дека Русија ја загуби оваа конфронтација“, изјави Сикорски.Тест за НАТОЗа време на нападот, Полска успеа да собори само три или четири од вкупно 19 дронови што влегоа во нејзиниот воздушен простор, а еден од нив падна речиси 400 километри западно од украинската граница. Инцидентот ги принуди сојузниците на НАТО да подигнат борбени авиони вредни милиони долари за да се соочат со дронови чија вредност се мери во илјадници.Варшава по нападот формално побара консултации според Член 4 од Договорот на НАТО, кој им овозможува на членките да дискутираат кога сметаат дека нивната безбедност е загрозена. Тој чекор сепак не ја достигнува тежината на Член 5, според кој напад врз една членка се смета за напад врз сите. НАТО на 12 септември најави нова операција за одвраќање под името „Источен стражар“, но Сикорски објасни зошто Русија не се соочи со одмазда: „затоа што имаше само помала материјална штета и никој не загина.“На прашањето дали „смрт на луѓе“ или напад врз аеродромот Жешов, клучно логистичко јадро за помош на Украина, би било доволно за активирање на Член 5, Сикорски се согласи. „На тоа Русија опасно се доближува“, додаде тој. „Некои медиуми шпекулираат дека патеката на некои дронови водела кон Жешов, главниот аеродром низ кој минува опрема за Украина. Нашата прва должност е да го заштитиме тоа од руска саботажа, шпионажа и кибер напади.“Јакне соработката со УкраинаПолскиот министер смета дека рускиот напад бил обид за тестирање на одбраната и решителноста на НАТО на источниот фронт. Иако одговорот на Полска го оцени како успешен, тој призна дека земјата мора подобро да се подготви за идни напади. Заканата се потврди само неколку часа по интервјуто, кога руски дрон влезе во воздушниот простор на Романија.Украина понуди помош на Полска во зајакнување на способностите за електронско војување и пресретнување дронови, користејќи поевтина опрема за нивно соборување. Полското министерство за одбрана потврди на 12 септември дека експерти од двете земји ќе вежбаат користење на системи против дронови на полска територија.„Тоа е уште една работа што (рускиот претседател Владимир) Путин ја постигна со овој напад. Нашата јавност сега бара поблиска соработка со Украина, бидејќи вие имате најново, најрелевантно искуство“, рече Сикорски, додавајќи дека Путин „можеби ја забрза полско-украинската соработка во производството на оружје.“„Затворањето на небото над Украина повторно е на маса“Сикорски потврди дека по нападот врз Полска повторно би можела да се разгледа идејата за затворање на дел од украинскиот воздушен простор со користење на противвоздушна одбрана стационирана во земјите членки на НАТО. „Украинскиот министер за надворешни работи, Андриј Сибиха, повторно ја потврди оваа украинска понуда... мислам дека со своите постапки претседателот Путин можеби ја унапреди оваа идеја затоа што ние заедно управуваме со нашиот простор, а мислењето се движи кон таа идеја“, рече тој.И покрај сè, Сикорски верува дека НАТО покажа единство и подготвеност. „Верувам дека ѝ покажавме на Русија дека НАТО е подготвен и обединет“, заклучи тој.Од другата страна, изјавите на американскиот претседател Доналд Трамп не беа толку охрабрувачки. Трамп за Fox News, коментирајќи го нападот врз Полска, рече дека „нема да брани никого.“ Подоцна додаде дека би ја погодил Русија со „големи“ санкции само ако сите членки на НАТО се обединат, престанат да купуваат руска нафта и воведат царини кон Кина.Сикорски го поддржа барањето на Трамп за прекин на увоз на руска енергија, прозивајќи ја при тоа Унгарија, но беше повнимателен околу прашањето за царини кон Кина. „Треба да го санкционираме агресорот. А агресор е Руската Федерација. Ние во Европа воведовме 18 пакети санкции. Работиме на 19 пакет“, рече Сикорски.Што би значело затворање на небото?Кога се зборува дека НАТО би можел „да го затвори небото“, се мисли на воведување зона забранета за летање (no-fly zone) над одредено подрачје.Во пракса тоа би значело дека НАТО би распоредио противвоздушна одбрана и борбени авиони за да спречи непријателски авиони, проектили или дронови да влезат во тој воздушен простор. Ако некоја летелица сепак влезе, би била соборена.Во контекст на Украина, затворањето на небото би значело дека НАТО би ја презел контролата над дел од украинскиот воздушен простор, користејќи системи за противвоздушна одбрана стационирани во земјите членки на НАТО (на пр. Полска, Словачка или Романија), со што Украина би била дополнително заштитена од руските ракетни и дронски напади.Ако НАТО го затвори небото над Украина или барем дел од него (на пример долж границата со Полска и Романија), тоа би значело де факто влез во војна со Русија, бидејќи сојузниците би морале да ги соборуваат руските авиони и ракети. Поради огромниот ризик од поширока војна, оваа опција досега секогаш била одбивана, но со зачестените инциденти како нападите со дронови врз Полска и Романија, таа повремено се враќа во политичките расправи.

Свет | пред 3 месеци

Прва реакција од Русија: Ако НАТО го затвори небото над Украина, тоа значи војна со НАТО

Полскиот министер за надворешни работи Радослав Сикорски даде на знаење дека НАТО планира да воведе забранета зона за летање над западна Украина, поради честите руски напади при кои дронови навлегуваат и во земји членки на НАТО што се граничат со Украина. На оваа идеја пристигна и првата реакција од Русија.„Идиоти, тоа би значело војна меѓу НАТО и Русија“Заменик-претседателот на руското Совет за безбедност Дмитри Медведев изјави дека спроведувањето на идејата за воспоставување забранета зона за летање над Украина и можноста земјите од НАТО да уриваат руски дронови би значело војна меѓу алијансата и Русија.„Сериозно, спроведувањето на провокативната идеја на Киев и другите идиоти за создавање ‘зона забрана за летање над Украина’ и дозволувањето земјите на НАТО да ги соборуваат нашите дронови ќе значи само едно: војна на НАТО со Русија“, напиша Медведев на својот канал на Телеграм, коментирајќи ја изјавата на полскиот министер за надворешни работи Радослав Сикорски за воведување на ваква зона.Политичарот се осврна и на посетата на украинската престолнина од страна на естонскиот министер за одбрана Хано Певкур. „Во Киев пристигна естонскиот министер за одбрана. Се заканува. Колку е земјата помала, толку нејзините лидери се посклони кон агресија и глупост“, наведе Медведев.

Свет | пред 3 месеци

Се зголемува тензијата: Русија и Белорусија со воени маневри покрај границите на НАТО

Испраќањето на дронови-мамци во полскиот воздушен простор пред само два дена беше тест за одбраната на НАТО и подготвеноста на Полска да одговори на заканите од исток. Само неколку часа подоцна, Русија и Белорусија ја започнаа долгoочекуваната воена вежба „Запад 2025“, која трае од 12 до 16 септември и која предизвикува сериозна загриженост кај источните членки на Алијансата.Иако Кремљ тврди дека маневрите се одбранбени и „не се насочени против никого“, сценаријата вклучуваат и симулации за употреба на новиот руски балистички проектил Орeшник, способен да носи и нуклеарни боеви глави. Западните разузнавачки служби предупредуваат дека ваквиот тренинг силно потсетува на „Запад 2021“, кој му овозможи на Кремљ под параван на „обука“ да размести трупи во близина на Украина, пред инвазијата во февруари 2022 година.Полска и Литванија, како одговор на зголемената закана, го затворија целосно или делумно воздушниот простор на своите источни граници и распоредија дополнителни војници и противвоздушни системи. Полска испрати 40.000 војници на границата со Белорусија. Францускиот претседател Емануел Макрон најави испраќање три борбени авиони за заштита на полскиот воздушен простор, со порака: „Нема да попуштиме пред руските закани.“И покрај уверувањата од НАТО дека не постојат директни индикации за напад, на источниот фронт расте вознемиреноста. Аналитичари предупредуваат дека симулациите за користење на Орeшник – проектил со дострел од 2000 до 5000 километри и брзина од 10 маха – претставуваат отворена демонстрација на сила кон ЕУ.Белорускиот лидер Александар Лукашенко се обидува да ја претстави вежбата како „шоу“ и отвори врата за странски набљудувачи. Истовремено, во обид да испрати порака на добра волја, неговиот режим пушти 52 политички затвореници, меѓу кои и познати опозициски фигури. Сепак, повеќе од 1100 политички затвореници остануваат зад решетки, што ја одржува сликата за Белорусија како последна европска диктатура.Рускиот воен аналитичар Василиј Кашин предупредува дека ваквите паралелни маневри – руски и на НАТО – ќе станат редовна пракса, слично на периодот на Студената војна. Во меѓувреме, руските пропагандисти го слават фактот што НАТО користи скапи воздушни системи за пресретнување на евтини дронови, што, според нив, ја покажува „слабоста“ на Алијансата.„Запад 2025“ се одвива во момент кога Москва нема намера да ја деескалира војната во Украина, а демонстрацијата на ново оружје и координираните вежби со Белорусија дополнително ја зголемуваат нервозата во Варшава, Вилнус и Рига. За НАТО, тоа е нов тест на единството и способноста да одговори на заканите што доаѓаат директно на неговите источни врати.

Свет | пред 3 месеци

Полска го активира членот 4 од НАТО - што значи ова?

Полска официјално го активираше членот 4 од Северноатлантскиот договор, откако во средата беа забележани 19 повреди на нејзиниот воздушен простор од руски беспилотни летала. НАТО борбени авиони урнаа дел од дроновите што навлегоа на територијата на земјата за време на нападот врз соседна Украина, а полските власти го оценија настанот како „руска провокација“.Министерството за внатрешни работи на Полска потврди дека вкупно 16 дронови биле пронајдени на различни локации низ земјата. Полскиот премиер Доналд Туск упадите ги нарече „повреда без преседан“ и истакна дека голем дел од дроновите дошле од Белорусија.Членот 4 од НАТО овозможува државата членка да побара консултации во Северноатлантскиот совет кога е загрозен нејзиниот територијален интегритет, политичка независност или безбедност. Засега не станува збор за членот 5, кој предвидува автоматска воена реакција.По итниот состанок во Брисел, генералниот секретар на НАТО Марк Руте порача дека сојузниците ја изразиле својата солидарност со Полска и го осудиле „неодговорното однесување на Русија“.Полските вооружени сили воведоа ограничувања на воздушниот сообраќај во источниот дел на земјата до 9 декември, а Варшава најави и барање за итен состанок на Советот за безбедност на ОН. Москва пак демантира дека имала намера да таргетира цели на полска територија и го нарече инцидентот „мит што Полска го шири“.

Свет | пред 3 месеци