православие

Свети Јаков Персиец: Денот посветен на маченикот што се врати кон верата по горко покајание

Православната црква денес го празнува Светиот маченик Јаков Персиец, христијанин роден во персискиот град Елапа (или Вилат), кој поради својата мудрост и способност станал омилен и возвишен во дворот на царот Издигерд. Поласкан од царската наклонетост, Јаков се откажал од Христовата вера и им принесувал жртви на персиските идоли.Кога за неговото отстапништво слушнале неговата мајка и жена, му напишале длабоко прекорно писмо, во кое го оплакувале како „душевно мртов“, но и го молеле да се покае и да се врати кон Господ. Овие зборови силно го потресле. Јаков се покајал и храбро ја исповедал верата пред царот.Издигерд го осудил на најтешка смрт: да биде исечен дел по дел. Џелатите најпрво му ги отсекле прстите на рацете, потоа на нозете, па рацете, нозете, рамената и на крај – главата. Во текот на страшното мачење, Јаков непрестајно Му благодарел на Бога, а од неговите рани, според преданието, излегувал благоухан мирис.Маченички пострадал околу 400 година. Главата му се чува во Рим, а дел од моштите во Португалија, каде што се празнува и на 22 мај.

Македонија | пред 2 седмици

Православните верници денес го празнуваат Свети апостол и евангелист Матеј

Македонската православна црква и православните верници денес го одбележуваат празникот посветен на Свети апостол и евангелист Матеј, еден од дванаесеттемина Христови ученици. Празникот е запишан со задебелена црна буква во црковниот календар и за дел од семејствата претставува семејна слава.Свети Матеј се смета за заштитник на цариниците, даночниците, банкарите, сметководителите и сите професии поврзани со финансии. Тој го напишал првото Евангелие во редоследот на Новиот завет – Евангелието по Матеј – поради што го носи и титулата евангелист.Пред да стане Христов ученик, Матеј бил цариник во Капернаум, во служба на Римјаните. Според преданието, по повикот на Христос тој сè напуштил и тргнал по него. По слегувањето на Светиот Дух, го ширел Евангелието во Партија, Мидија и Етиопија. Во Етиопија го ракоположил својот ученик Платон за епископ и се повлекол во осаменичка молитва во гората, каде што повторно му се јавил Господ.Преданието сведочи дека токму таму ги крстил жената и синот на локален кнез, што предизвикало жесток гнев и наредба да биде уапсен. Според описите, војниците слушале глас, но не можеле да го видат светецот; вториот одред бил заслепен од небесна светлина, а самиот кнез ослепел при средбата со него. По молитвата на Матеј, кнезот прогледал телесно, но не и духовно, па наредил светецот да биде мачен. Ниту силните огнови не му наштетиле, по што Матеј се помолил и ја предал својата душа на Бога.Тело му било ставено во оловен ковчег и фрлено во морето, но по јавување во сон, епископот Платон го пронашол и го изнел ковчегот. Впечатен од чудото, кнезот се покрстил и го зел името Матеј, а по смртта на Платон станал новиот епископ во Етиопија.Евангелието на Матеј првично било напишано на еврејски јазик, а до денес е сочувано грчкото издание. Се верува дека светецот никогаш не јадел месо и дека се хранел исклучиво со овошје и зеленчук.Во народната традиција постои верување дека, бидејќи Матеј бил цариник, на овој ден е добро да се подмират сите долгови, даноци и заостанати сметки.

Македонија | пред 3 седмици

(Фото) Вандализам на манастирот „Пресветна Богородица“ во Матејче: провалиле, копале, краделе

Извршено е провалување, копање на подот во манастирската црква и украден е оловниот лим од централната купола на манастирската црква Пресвета Богородица во Матејче, соопштија од Кумановско-осоговска Епархија.Тие наведуваат дека како сопственици на заштитено културно добро, ја известуваме јавноста дека врз заштитетното културно добро ‒ манастирот Пресвета Богородица, с. Матејче, Општина Липково, Куманово, од страна на непознат сторител во месец март 2025 година е извршен неовластен упад во црковен имот во Манастирот Пресвета Богородица с. Матејче. Упадот е извршен со провалување во затворените простории на манастирската црква. Извршено е копање на подот на манастирската црква, кој е целосно раскопан, и извршен е ископ на голема количина на земја, при што се извадени и осквернавени посмртните останки на порано погребани лица на ова место. Исто така е причинета значителна материјална штета и кражба на оловен лим од централната купола на манастирската црква.На ден 06.03.2025 година член на Црковниот одбор на манастирот Пресвета Богородица го посетил манастирот и забележал дека врз заштитеното културно добро е извршен вандалски чин, на погоре опишаниот начин. За настанатата материјална штета, по службена должност, настанот го пријави до митрополијата во Куманово, како надлежен орган за понатамошно постапување, потенцираат од Кумановско-осоговска Епархија.

Македонија | пред 9 месеци

„Не фрлај бисери пред свињи“: малкумина знаат зошто ја рецитираме поуката што Исус им ја дал на учениците

Никогаш не боли да се знае како настанале изразите што често ги користиме. Дали знаете што значи тоа и зошто велиме: „Не фрлај бисери пред свињите“ ?„Не фрлајте бисери пред свињите“, е пораката што Исус им ја дал на своите ученици за време на проповедта на гората.Не ги давајте вашите свети работи на кучињата, ниту бисерите свои фрлајте ги пред свињите, за да не ги згазат под своите нозе и да се свртат и да ве растргнат.Затоа, не треба да се зборува за божествени тајни пред неверниците (кучињата) и нечистите (свињите).Поуката од оваа изрека е дека духовните богатства не се даваат или откриваат на оние кои не знаат како да ги примат или да ги ценат. Потопениот во грев нема да се однесува со почит кон светите нешта, туку напротив – ќе се сврти и против добрите и против добродетелите.Изразот „Не фрлај бисери пред свињи“ нè потсетува дека некои вистини не треба да им се нудат на оние кои не можат или не сакаат да разберат, а тие можат во својата организација и злоба да ги злоупотребуваат и да ги свртат против оној што го застапува вистината“, објави страницата на Инстаграм.

Магазин | пред 11 месец

Православните верници утре го слават празникот св. Никола

Православните верници утре го слават празникот св. Никола. Слава за која популарно се вели дека „пола верници слават, а половина одат на слава“.Свети Никола: Православните верници утре го слават крштевниот празник посветен на Свети Никола, најголемиот добротвор, заштитник на патниците и староседелците. По правило, ден пред Свети Никола, домаќините треба да подготват свечена трпеза и тоа е целата домашна работа што треба да ја направат. Се друго треба да почека до 21 декември, односно да не прават ништо позначајно во однос на домаќинството ниту ден по прославата.Што не смее да се прави на ден по Свети НиколаИсто така, се верува дека Свети Никола е заштитник на патниците и сиромашните. Свети Никола е и еснафска слава, тој е светец-заштитник на гемиџиите, сплаварите, рибарите и мелничарите. Затоа морнарите не пловат на овој ден, па ова се нарекува и „водена слава“, а се верува дека сите планирани патувања треба да се одложат за следниот ден.Обичаи за Свети НиколаБидејќи животен идеал на свети Никола беше помагањето на сиромашните и децата, обичај е на овој ден да им се помага на помладите генерации, но и на оние кои немаат. Затоа е традиција да се подаруваат ореви, лешници, јаболка и слатки со ставање во чевлите до креветот или во прозорците.Друго правило диктирано од верувањето и традицијата е дека, ако таткото ја дели славата со своите синови, едниот треба да го земе летниот, а другиот зимскиот Свети Никола како ден за одбележување на својот светец.

Македонија | пред 1 година

Го празнуваме Светиот великомаченик Мина

По потекло египќанец и војник по занимање, свети Мина, како вистински христијанин, не можеше да го гледа одвратното жртвопринесување на идолите, па ја напушти војската, и градот, и луѓето, и сиот свет, та отиде во пуста планина. Бидејќи на свети Мина му беше полесно да живее со дивите ѕверови одошто со незнабожните луѓе.Еден ден, светителот го проѕре од далечина незнабожечкото празнување во градот Катуанија, па се спушти во градот и пред сите ја објави својата вера во живиот Бог Христос, а ги разобличи идолопоклонството и незнабоштвото како лага и мрак. Кнезот на тој град, некој Пирос, го запраша свети Мина кој е тој и што е.Светителот му одговори: „Татковина ми е Египет, името ми е Мина, бев офицер, но кога го видов идолопоклонството се одреков од вашите почести. Сега дојдов пред сите да Го објавам мојот Христос како вистинит Бог, за и Он мене да ме објави како Свој слуга во Царството Небесно“.Кога го слушна ова, Пирос го подложи свети Мина на големи маки. Го биеја, го стружеа со железни четки, го гореа со свеќи и го мачеа со разни други маки, и најпосле го убија со меч.Телото му го фрлија во оган за да не го земат христијаните, но тие сепак спасија од огнот некои делови. Овие остатоци ги погребаа чесно, а подоцна беа пренесени во Александрија и таму ги погребаа и над нив изградија црква. Свети Мина пострада околу 304 година и се пресели во Христовото Царство.Тој беше и остана голем чудотворец во двата животи, и на земјата и на небото. На секој што го слави свети Мина и во неволја со вера го повикува на помош, тој и му помага.Повеќепати се јавуваше како војник на коњ, за да им помогне на верните или за да ги казни неверните.

Магазин | пред 1 година

Верувања и обичаи во очи на празникот Света Петка

Македонската православна црква и нејзините верници денес, 27 октомври, го слават празникот посветен на Света Петка, за која веруваат дека е заштитничка на жените. Празникот се нарекува Преподобна мајка Параскева, се чествува со векови, а го слават и некои народи кои не припаѓаат на христијанската вера.Во Македонија, празникот посветен на Света Петка се слави и како куќна слава Петковден.Многу обичаи и верувања се поврзани со празникот Света Петка, а едно од нив е верувањето дека светицата се појавува во сон со причина. Се верува дека Света Петка на верниците во сон им се појавува како жена во црна наметка со крст и најчесто доаѓа да ги утеши луѓето и да им донесе добри вести, додека понекогаш сонот укажува дека треба да се промениме на подобро и да промениме некои лоши навики.Според стариот обичај, на Света Петка не се врши тешка физичка работа, не само заради одмор, туку верниците да имаат време за молитва и духовен развој на овој ден.На празникот верниците се молат за здравје, љубов среќа на семејството и душевен мир. Вечерта пред празникот Света Петка има посебно значење, па после вечерата веднаш се оди на спиење, се прекрстува три пати и се кажува молитвата:„Помогај Боже, Света Петко и Света Недела, прости ни ако нешто згрешивме; помогни ми и заштити ме, Боже, од туѓата невидена беда; спаси ме од лоши мисли; Боже дај здравје, добро да спијам, да не сонувам лошо, туку босилек. Господе благослови ме со здравје, среќа и напредок за да се сретнеме утре здрави и живи!“Според народните верувања, вечерта пред Света Петка, главата за време на спиењето секогаш се врти кон исток. Едната рака се става под главата, а другата е испружена. Секогаш внимавајте да легнете на десната страна, бидејќи така се тркалате. Каде што има деца, собата се очадува со темјан, да не се плашат децата во сон.Народните верувања велат дека на овој празник не треба да се пере облека, да се шие или да се работи тешки работи, а особено жените не треба да го прават тоа.Многумина кои веруваат во Света Петка тврдат дека светицата секогаш одговара на молитвите, особено за здравјето и среќата на семејството. Но, кога некој ќе ја покани кај нив дома, таа доаѓа подоцна непоканета, секогаш кога на семејството му се заканува некоја несреќа.Таа се појавува и ги предупредува своите верници главно преку соништата. Света Петка, на нејзиниот ден, 27 октомври, многу луѓе ја повикуваат на помош, со темјан и поливајќи го лебот со црвено вино.

Магазин | пред 1 година

Велики понеделник: Православните се сеќаваат на блажениот Јосиф и од Господ проколнатата смоква

На светиот и велики понеделник, се сеќаваме на блажениот Јосиф, прекрасниот, се сеќаваме и на од Господа проколнатата исушена смоква. Почнуваат светите страдања на нашиот Господ Исус Христос, а пред тоа, како на Негов праобраз, се сеќаваме на прекрасниот Јосиф.Јосиф беше син на патријархот Јаков, син којшто му го роди Рахила. Омразен од своите браќа, заради некои сновиденија, Јосиф прво бива фрлен, од нив, во длабока јама, за потоа браќата, со крвавата облека, да го мамат татка си, дека Јосифа го растргнале ѕверовите.Потем, за триесет сребреници Јосиф бива продаден на Исмаилќаните, коишто повторно го препродаваат на Петефриј, управникот на евнусите кај египетскиот цар – фараонот. Кога фараоновата госпоѓа безумно се нафрлила на целомудрениот младич Јосиф, тој, несакајќи да направи безаконие, побегнал, оставајќи ја својата наметка.Таа го наклеветила пред господарот, и Јосиф бива фрлен во окови и мрачен затвор. Потоа, поради толкувањето на соништата го изведуваат од затворот, го претставуваат пред царот, и Јосиф постанува господар на сета египетска земја. На крајот, при продавањето на пченицата, им се открива на своите браќа и благочестиво проживувајќи го целиот живот, умира во Египет, бивајќи сметан, покрај другите доблести, и за голем во целомудреноста.Тој е праобраз на Христа, бидејќи и Христос страда од Неговите соплеменици, ученикот го продава за триесет сребреници, го фрлаат во темна, мрачна јама – во гроб, од кадешто самовласно станувајќи, се зацари над Египет, т.е. над секој грев, и целосно победувајќи го, владее над целиот свет и според човекољубието нè искупува со таинственото давање пченица (леб), предавајќи се Самиот Себеси за нас и хранејќи нè со лебот небесен – Своето животоносно Тело.Од тие причини, сега се спомнува прекрасниот Јосиф. Заедно со тоа се сеќаваме и на исушената смоква од светото Евангелие, бидејќи божествените Евангелисти, токму Матеј и Марко, говорат за тоа веднаш после спомнувањето на гранчињата.Таинственото толкување на Исидор Пелусиот е дека смоквата е дрвото на непослушанието, чиишто листови престапниците ги употребиле за покривање. Причината за споредбата на гревот со смоквата е очигледен, бидејќи и гревот дава пријатно задоволство – гревовна наслада, но потоа доаѓа – горчината на совеста.Всушност, отците тука го ставаат расказот за смоквата заради умиление, како и расказот за Јосиф – бидејќи е праобраз на Христа. (Неплодна) смоква е секоја душа на којашто ѝ е туѓ секој духовен плод, којашто Господ наутро, т.е. после овој живот, не наоѓајќи се Себе во неа, ја исушува со клетва и ја фрла во оган вечен – и таа постанува како некаков исушен столб, којшто ги застрашува оние, коишто не донесуваат плодови достојни на доблести.

Македонија | пред 1 година

Г.г. Стефан: Тажно е кога самите одвнатре се негираме, застапувајќи туѓи интереси како свои

Неговото Блаженство Архиепископот Охридски и Македонски г.г. Стефан на 14 март 2024 година, на Универзитетот „Скопје“, учествуваше на форумот со наслов „Како да го заштитиме македонскиот идентитет“ со свое излагање, кое го пренесуваме во целост:Почитуван ректоре, почитувани учесници, професори, студенти, гости,Денес во таканареченото постмодерно општество, во кое царува релативизирањето на секоја вистина, на силен удар се најважните човекови идентитети.Така на пример сведоци сме дека промовираната идеја за непостоење на идентитети ја негира вистинитоста дури и на најелементарните биолошки категории.Многумина гласно извикуваат: секој има апсолутно право и потполна слобода да го дефинира својот родов идентитет и тоа да го прави произволен број пати, оти родот според нив е неконстантен, променлив, или како што велат со терминологија преземена од јазикот од којшто произлегуваат таквите тези и идеи: флуиден. Кај нас силината на рушењето на биолошкиот идентитет сè уште не го достигнала интензитетот којшто таа го има во развиените прозападни општества, и иако одредени структури се обидуваат и кај нас да вметнат разно-разни закон-проекти, во тој правец, како што беше изминатата година, сепак, токму благодарение на црквата, и на верниот народ, и на нашето гласно „не“, запечатено со голем сенароден собир пред соборниот храм, таквите предлози стивнаа, веројатно пред повторно да се разбрануваат во блиско време, како што некои најавија.Но, во моментов најсилен удар во поглед на идентитетските прашања, којшто му се задава на македонецот, е идејата за непостоење на историски македонски корен, што ќе рече, за непостоење на македонски национален идентитет. Да ни го негираат правото на постоење и да ни ги одземаат историјата и културата, одамна сме научени, и како народ, и како црква. Оттаму, во таа смисла нема ништо ново под сонцево, но она што е нов елемент и што е далеку позастрашувачко е тоа што во последниов период ние не само што бидуваме негирани однадвор, туку и самите се самонегираме, самоодрекувајќи се од столбовите на нашиот идентитет. Една народна мудрост вели „тажно е кога волкот ќе ги нападне овците, но уште многу пострашно и потажно е кога нив ќе ги нападне шарпланинецот, кога ќе се оволчи оној чијашто улога е да ги заштитува паствата од волците“. И тажно беше кога однадвор други нè негираа, застапувајќи ги своите интереси. Но, неспоредливо потажно е кога самите одвнатре се негираме, застапувајќи туѓи интереси како свои.Во еден извонреден текст, нашиот лингвист, синолог и класичар, Игор Радев говори за индискиот феномен на покорност кон колонијалистите, односно за таканаречените кафеави сахиби. Терминот „сахиби“ којшто е од арапско потекло и значи „стопан“, бил термин со кој британските владеачи барале така да бидат ословувани од домородното индиско население. Измачениот, пак, индиски народ, тоа морал да го прифати. Но, наскоро започнала чудна појава помеѓу оние Индијци кои што соработувале со Британците властодршци, како вработени во пониските административни служби. Имено, дел од нив започнале да се срамат од својата индиска култура и својот јазик, и да се облекуваат и однесуваат како нивните стопани. Предавството на својата култура и на своето минато, одело дури до таму што истите престанале да говорат на својот мајчин, индиски јазик, користејќи го притоа, само англискиот. Тогаш, домољубивите Индијци, гледајќи го угодувачкиот однос на тие свои сонародници, го исковале терминот „кафеави сахиби“, како понижувачки термин за домородно население кое слепо заштитува туѓи интереси, туѓа историја и туѓа култура, сето тоа на свесна штета на своето.Затоа ќе се осмелам да кажам дека со антимакедонските постапки на некои Македонци, и ние помеѓу нас имаме свои „кафеави сахиби“ и оволчени шарпланинци, кои сеедно дали за лична корист или во служба на туѓи интереси се подготвени и волни да отстапуваат од македонската историја, од македонскиот јазик, од македонското име и од сè што е наше, македонско.Главните идеолози на таквите обиди, вистинските сахиби на коишто нашите им слугуваат, веројатно мислат дека нашиот идентитет е како кула од карти, па само повлечи една, и целата ќе се сруши. Мислам дека се прелажале. Нашиот народ не е само обична кула од карти, туку е вистински пиреј. А пирејот, пак, како што вели и нашиот голем писател Петре М. Андреевски во истоимениот роман, е троскотна трева, колку сакаш кошкај ја, корни ја, куби ја, таа пак не умира. Само малку да се допре до земјата и пак ќе се фати, ќе оживи и ќе потера. Ништо не ја ништи таа трева.Почитувани, црквата не е од светот, и нејзината прва и главна задача не е да го брани она што е од светот, туку да ја обзнанува вистината за Бога и да нè приведува кон Него. Но, иако таа не е од светот, црквата сепак е во светот, и бидувајќи во светот, таа го возвестува христијанскиот етос на различни народи, на различни места, на различни јазици. Затоа во православието црквите се помесни и секоја води особена грижа за местото коешто Бог ѝ го дарил и за народот којшто ѝ го поверил. Црквата е наднационална, надетничка, наднародна, но му служи на конкретен народ, обидувајќи се да го престори во Божји народ, во царско свештенство, и да го воведе во благодарно заедничарење со Бога.Оттаму ние, како Македонска Православна Црква, на која ѝ припаѓа и со која што верски се идентификува најголемиот дел од македонскиот народ, нашето домољубие и родољубие го изведуваме како природна последица од нашето Богољубие и црквољубие. Имено, љубејќи го Бога и служејќи ѝ на сеправославната црква, ние го љубиме народот на кого му проповедаме, и си ја љубиме татковината во чијашто територија векуваат нашите велелепни цркви и манастири. И затоа знаеме дека единствено со одржување на нашиот христијански идентитет ќе успееме да го сочуваме и нашиот македонски идентитет. Идентитетот од латинскиот збор „идентитас“ на црковнословенски „тождественост“, етимолошки значи „истост“, „еднаквост“. Па само ако останеме вкоренети во нашата вековна вера во Христа, само ако Него и Неговите светии се обидуваме да ги подражавме, односно да бидеме исти, идентични со нив, само тогаш би опстоиле и во задржувањето на нашиот национален идентитет.Уште Стариот Завет нè учи да ги почитуваме нашите татковци и мајки. И ако ја почитуваме таа заповест, во нејзината возвишена целост, тогаш треба да ги почитуваме и нашите татковци, мајки и прадедовци, прабаби, по род, коишто се вложија и се вградија во делото на градењето на нашата култура и историја, на нашата црква и држава.Десетте божји заповеди, уште нè учат и да не крадеме и да не убиваме. Ако не крадеме, тогаш не смееме да им го украдеме на нашите предци сиот нивен труд вложен за опстој и преуспевање на нашиот народ. Ако не убиваме, тогаш не смееме да ги убиваме нашите историја и иднината на нашата татковина, и на поколенијата по нас. Но, за христијанинот надежта никогаш не умира, ние знаеме дека само малку квасец прави тестото да нарасне. И тој квасец е Христос кој се даде себеси за секој што верува во Него да не погине, туку да има живот, и тоа живот во изобилие. Затоа, доколку и останаме верни на прадедовската вера, доколку останеме облечени во Христа, тогаш како една од последиците на животот во телото на Црквата, ќе градиме и општество на здрави луѓе коишто ќе имаат љубов и одговорност кон својата татковина и кон својот народ. Така, меѓу нас не ќе има веќе „кафеави сахиби“ и „оволчени шарпланинци“, туку личности коишто почитувајќи ги туѓата историја, јазик, вера и култура, по никаква цена не ќе ги раздаваат и продаваат своите.За оние коишто тоа досега го правеле, го просиме Бога да им прости оти не знаат што прават. Сите ние, пак, да паметиме дека наш предок му се има јавено уште на светиот апостол Павле, молејќи го да дојде во Македонија и да му помогне на македонскиот народ, ширејќи го Благовестието. Па да бидеме подобни и ние на овој наш предок, по чиј повик Евангелието дошло за првпат во Македонија. Да ги молиме Божјите светии и натаму да ни помагаат, доаѓајќи ни на молитвено застапништво. Со самото тоа одржувајќи го нашиот христијански идентитет, ќе го зачуваме и нашиот македонски, библиски, културен, јазичен и историски идентитет. И да се чуваме едни со други и да ја чуваме Македонија. Колку повеќе се чуваме, толку повеќе и Бог ќе нè чува, оти Тој особено им помага на оние што и самите си помагаат. Да си помагаме, за така да биде

Македонија | пред 1 година