наса

Трампова администрација ѝ наредила на НАСА да ја прекине мисијата за следење на климатските промени?

Белата куќа, наводно, ѝ наредила на НАСА да обустави две клучни сателитски мисии за следење на климатските промени, објави американскиот NPR. Станува збор за мисиите Orbiting Carbon Observatories – сателити кои обезбедуваат исклучително вредни податоци за концентрациите на јаглерод диоксид и растот на растителната маса на глобално ниво.Овие сателити досега беа користени од страна на научници, но и од компании во енергетскиот и земјоделскиот сектор, за да добијат прецизни информации за влијанието на човековата активност врз емисиите на стакленички гасови.Еден од сателитите е прикачен на Меѓународната вселенска станица, додека вториот е самостоен. Ако дојде до укинување на мисијата, вториот сателит ќе биде изваден од својата орбита и ќе изгори при влегување во атмосферата.Според поранешниот вработен во НАСА, Дејвид Крисп – еден од научниците кои работеле на овие инструменти – во последните месеци му се обратиле активни вработени со многу специфични прашања кои, според него, „јасно укажуваат дека им е наложено да изготват план за гасење на мисијата“.„Нема никаква економска логика да се прекине мисија која дава извонредно квалитетни податоци, особено кога годишно чини само 15 милиони долари – минимален трошок во однос на годишниот буџет на НАСА од 25,4 милијарди долари“, вели Крисп за NPR.Извештајот на НАСА од 2023 година истакна дека податоците што ги обезбедуваат овие сателити се „исклучително прецизни и со висока научна вредност“.И други научници кои се потпирале на овие мисии добиле слични сигнали и прашања поврзани со нивната евентуална обустава.Со потенцијалното прекинување на мисиите, САД би останале без еден од најпрецизните извори за глобално следење на емисиите на CO₂ – во период кога климатските предизвици бараат зголемена, а не намалена научна ангажираност.

Свет | пред 4 месеци

Трамп сака да го намали буџетот на НАСА на половина; Маск: Тоа е загрижувачко

По неколку недели неизвесност, се чини дека администрацијата на Доналд Трамп се подготвува драстично да го намали буџетот на НАСА, според прелиминарните документи кои речиси би го намалиле финансирањето на вселенската агенција за половина.Со недели, научните и конгресните комитети испраќаа сигнали за насоката во која се движат плановите за НАСА. Но, она што досега беше само индиректна најава, сега добива форма на сè посериозен план. „Вашингтон пост“ објави дека прелиминарната верзија на предлог-буџетот предвидува намалување на буџетот на НАСА од 7,3 на 3,9 милијарди долари.Ники Фокс, помошник администратор на НАСА за наука, изјави пред Комитетот за наука на Претставничкиот дом на 1 април дека агенцијата сè уште нема преполовен буџетски сценарија бидејќи сè уште не го видела официјалното барање за буџет за 2026 година. Но, некои очигледно веќе го виделе, а содржината не е охрабрувачка.„Намалувањето од 50 проценти би довело до некои прилично драстични одлуки“, рече Фокс, според извештајот на SpaceNews. И додека буџетските аналитичари на НАСА можеби само ги острат моливите, следната година може да останат без острилки.„Ова е настан на ниво на изумирање на науката во НАСА“, рече Кејси Драјер, шеф на вселенската политика на Планетарното друштво, група за застапување на вселената. „Непотребно го прекинува функционирањето, продуктивните научни мисии и ги откажува новите мисии кои моментално се во изградба, трошејќи милијарди долари од даночните обврзници во процесот.„Ова не е ниту ефикасно ниту паметно буџетско планирање“, додаде Драјер.„Тоа ќе ја одведе НАСА во многу длабока бездна ако продолжат со ова дивјаштво“, изјави поранешниот администратор на НАСА Бил Нелсон за Вашингтон пост.Нелсон, исто така, тврдеше дека предложениот буџет може да нанесе катастрофален удар на значајната програма на Трамп за истражување на вселената. И Трамп и Маск постојано ветија дека ќе однесат астронаути на површината на Марс.„Ако безмилосно ја намалите науката на НАСА, ќе ја намалите целата наша истражувачка програма, што ќе влијае на програмата за истражување на човечката вселена“, изјави Нелсон за американскиот весник.Илон Маск рече дека извештаите дека предлог-буџетот на претседателот Доналд Трамп драстично ќе го намали финансирањето на науката на НАСА се „загрижувачки“, последниот јавен јавен јаз меѓу претседателот и неговиот близок советник.„Јас сум голем поборник за науката, но за жал не можам да учествувам во дискусиите за буџетот на НАСА бидејќи SpaceX е голем изведувач на НАСА“, додаде тој.Портпаролката на НАСА Бетани Стивенс потврди дека агенцијата го добила прелиминарниот документ за фискалната 2026 година од Канцеларијата за менаџмент и буџет (OMB) и дека процесот на внатрешна дискусија е започнат.

Свет | пред 8 месеци

(Фото) Евклид го открива прстенот на Ајнштајн во универзумот блиску до нас

Вселенскиот телескоп Евклид, кој работи како дел од мисијата на Европската вселенска агенција (ESA) со помош на НАСА, откри многу редок феномен познат како „Ајнштајн прстен“ во нашето космичко соседство.„Ајнштајн прстен“ се формира кога светлината од далечната галаксија е свиткана за да формира прстен поради присуството на објект во преден план. Името е именувано во чест на Алберт Ајнштајн, чија теорија на општата релативност предвидува дека светлината се наведнува и се зголемува кога поминува во близина на масивни објекти во вселената.Така, особено масивните објекти како што се галаксиите и кластерите галаксии делуваат како космички леќи за зголемување, овозможувајќи им на научниците да видат уште подалечни објекти. Овој феномен е познат како гравитациона леќа.Прстенот се појавува околу центарот на добро проучената елиптична галаксија NGC 6505, која е оддалечена околу 590 милиони светлосни години од Земјата во соѕвездието Драко. Иако ова растојание звучи огромно, на космичка скала NGC 6505 се смета за релативно блиска галаксија. Благодарение на високата резолуција на инструментите на вселенското летало Евклид, ова е прв пат да биде забележан светлосен прстен околу оваа галаксија.Светлината што го формира прстенот доаѓа од многу подалечна галаксија, која се наоѓа на околу 4,42 милијарди светлосни години од Земјата. Оваа галаксија никогаш досега не била забележана и сè уште нема официјално име.Бруно Алтиери, научник од архивата на мисијата Евклид, забележал навестување на прстенот на Ајнштајн за време на раните тестови на вселенското летало во септември 2023 година.„Веќе можев да го видам на првата слика за набљудување, но по дополнителни набљудувања, Евклид успеа да сними совршен прстен на Ајнштајн“, рече Алтиери.„Прстенот на Ајнштајн е пример за силна гравитациска леќа. Силната гравитациска леќа може да произведе повеќе слики од извор на позадина, понекогаш се појавуваат како лакови или прстени како овој. Сите такви примери се посебни затоа што се ретки и научно исклучително корисни. Овој прстен е особено интересен поради неговата близина до Земјата и совршеното порамнување што го прави исклучително убав“, објаснува Конор О'Риордан од Институтот за астрофизика Макс Планк во Германија, главен автор на првиот научен труд за овој прстен.Истражувајќи како универзумот се проширил и се обликувал во текот на неговата космичка историја, мисијата Евклид ќе открие повеќе за улогата на гравитацијата и природата на темната енергија и темната материја. Темната енергија е мистериозна сила која се чини дека предизвикува универзумот да се шири со забрзана брзина.Вселенскиот телескоп Евклид ќе мапира повеќе од една третина од небото, набљудувајќи милијарди галаксии на растојание од 10 милијарди светлосни години. Се очекува да идентификува околу 100.000 силни гравитациони леќи.

Магазин | пред 10 месеци

НАСА пронајде астероид вреден 8.000.000.000.000.000.000 евра од кој сите би нѐ направиле милијардери, но тие сакаат нешто друго

Огромен астероид вреден 8 квадрилиони вера го привлече вниманието на НАСА, бидејќи овој вселенски објект има потенцијал да го направи секој човек на Земјата милијардер.Астероидот со пречник од повеќе од 220 километри се проценува дека вреди околу 8 квадрилиони евра. Неговата вредност произлегува од огромното количество исклучително корисни материјали што ги содржи, кои би можеле значително да му помогнат на човештвото на различни начини на Земјата. Станува збор за материјали како платина и паладиум, кои се клучни за производство на автомобили и електронски уреди.Американската вселенска агенција НАСА сега ја користи компанијата SpaceX на Илон Маск за истражување на астероидот наречен 16 Psajhe, кој првпат беше откриен од италијанскиот астроном Анибале де Гаспарис во 1852 година.Со помош на ракетата Фалкон Хеви, НАСА го лансираше вселенското летало Психе кон астероид во октомври 2023 година. Леталото сега е на пат, откако патуваше низ вселената една година. Вселенското летало Psyche нема да стигне до астероидот 16 Psyche пред август 2029 година, бидејќи е оддалечен 391 милион километри од Земјата. Дури и тогаш, леталото нема да слета на астероидот, туку само ќе орбитира околу него.Целта на оваа мисија е детално да се разбере составот на астероидот, за кој се верува дека е помеѓу 30% и 60% направен од метал. Со проценета вредност од 8 квадрилиони фунти и сегашна популација на Земјата од околу 8,025 милијарди, секој човек може да добие еквивалент на нешто помалку од милијарда евра. Поточно околу 996.884.735 евра по лице.Се разбира, малку е веројатно дека богатството од астероиди би било распределено на овој начин. Наместо тоа, масовното зголемување на вредноста на пазарот може да предизвика целосен колапс на светската економија и да го дестабилизира слободниот пазар. За НАСА парите не се во фокусот. Тие веруваат дека астероидот ќе помогне во подобро разбирање на универзумот и неговите својства, како и внатрешните јадра на планетите.Некои научници претпоставуваа дека астероидот е откриеното јадро на планетезимал - раните градежни блокови на планетите, кои ги загубија своите надворешни слоеви поради насилни судири. Други веруваат дека тоа би можело да биде резултат на геолошки процес познат како „феро-вулканизам“, вид на ерупција што вклучува излевање на течен метал.Без оглед на природата на астероидот, конечните научни наоди од вселенското летало Psyche нема да бидат достапни до 2030 година.

Свет | пред 1 година

Веста дека се заробени во вселената го обиколи светот, а сега еден од нив ја алармирал НАСА: „Кажи ми што е тоа, слушаме звуци...“

Еден од астронаутите на НАСА заробен на Меѓународната вселенска станица слушнал необични звуци од вселенската капсула Старлајнер на Боинг, пишува Дејли Меил.Буч Вилмор го контактираше вселенскиот центар Џонсон во Хјустон во саботата за да ја сподели својата загриженост само неколку дена пред неисправното летало да се одвои од ISS, без екипаж и да се обиде да се врати на Земјата со автопилот.„Имам прашање за Starliner. Се слуша чуден звук од звучниците и не знаев дали можете да се поврзете со Starliner... Не знам каков е тој звук“, рече тој.Вилмор потоа го придвижи телефонот поблиску до звучниците на Starliner.https://twitter.com/iamlegacy23/status/1830598899821638008/video/1„Ќе ве оставам да слушате и да размислите за тоа“, рече Вилмор.„Добар удар, благодарам Буч. Ќе го пренесеме на тимот и ќе ви кажеме што заклучивме“, одговорила контролата на мисијата.Повторно прашаа дали има други звуци и потврдија дека доаѓаат од звучниците на Starliner.Ars Technica прв го пријавил повикот на Вилмор до Хјустон, пишувајќи дека снимката прв ја снимил и споделил метеорологот од Мичиген, Роб Дејл.Вилмор и неговиот колега астронаут Суни Вилијамс се на ISS од јуни, иако требаше да останат таму само една недела. Поради технички проблеми со вселенското летало Старлајнер, двајца астронаути на американската вселенска агенција НАСА нема да можат да се вратат на Земјата до февруари 2025 година.Starliner сега се подготвува да се врати на Земјата без нив поради проблеми со погоните и истекување на хелиум.Технички проблеми со Starline постоеле неколку недели пред лансирањето, па дури и на денот на лансирањето.Вселенското летало Старлајн безбедно ги испорача Вилмор и Вилијамс до ISS, но додека стигна таму, истече повеќе хелиум и пет од неговите 28 погонувачи откажаа.На прес-конференција на 24 август, претставници на НАСА објавија дека би било премногу ризично да се вратат астронаутите дома во нефункционалниот Starliner.Наместо тоа, тие ќе се вратат дома со вселенското летало Crew Dragon на SpaceX, кое треба да ги лансира астронаутот на НАСА Ник Хејг и рускиот космонаут Александар Горбунов кон ISS на 24 септември.

Магазин | пред 1 година

Бомба од НАСА: „Го слушаме пулсот на Марс цели четири години, го имаме одговорот на прашањето на сите прашања!“

Научниците открија резервоар со течна вода на Марс - длабоко во карпестата надворешна кора на планетата, јавува Би-Би-Си.Ова откритие доаѓа од новата анализа на податоците од сондата Mars InSight на НАСА, која слета на Црвената планета во 2018 година.Сондата носеше сеизмограф кој забележа четиригодишни вибрации - земјотреси од длабочините на Марс.Со анализа на овие земјотреси - точно како се движи планетата - открија „сеизмички сигнали“ на течна вода.Иако има замрзната вода на половите на Марс и докази за пареа во атмосферата, ова е првпат на планетата да се најде течна вода.Наодите беа објавени во списанието Proceedings of the National Academy of Sciences.Научната мисија на InSight заврши во декември 2022 година, откако четири години го слушаше „пулсот на Марс“.За тоа време сондата забележала повеќе од 1.319 земјотреси.Со мерење на брзината на движење на сеизмичките бранови, научниците утврдија низ кој материјал најверојатно се движат.„Тоа се всушност истите техники што ги користиме за да бараме вода на Земјата или да бараме нафта и гас“, објасни професорот Мајкл Манга од Универзитетот во Калифорнија во Беркли, кој учествуваше во истражувањето.Анализата откри резервоари со вода на длабочини од околу 10 до 20 километри во кората на Марс.„Разбирањето на водниот циклус на Марс е од клучно значење за разбирање на еволуцијата на климата, површината и внатрешноста“, рече водачот на студијата д-р Вашан Рајт од Океанографската институција во Сан Диего.Професорот Манга додаде дека водата е „најважната молекула во обликувањето на еволуцијата на планетата“. Ова откритие, рече тој, одговара на големото прашање „каде отиде целата вода од Марс?“.Истражувањето на површината на Марс покажува дека во античко време на планетата имало реки и езера.Но, веќе три милијарди години, тоа е пустина.Дел од таа вода исчезна во вселената кога Марс ја загуби атмосферата. Но, рече професорот Манга, овде на Земјата, „голем дел од нашата вода е под земја, и нема причина тоа да не биде случај и на Марс“.Сондата InSight можеше да слика само директно од кората под нејзините стапала, но истражувачите очекуваат да има слични резервоари низ планетата.Сепак, истакнуваат тие, локацијата на таа подземна вода не е добра вест за милијардерите кои планираат да го колонизираат Марс.„Тоа е заробено на 10-20 километри длабоко во кората. Дупчењето дупка длабока 10 километри на Марс - дури и за Илон Маск - би било тешко“, изјави Манга за Би-Би-Си.Откритието може да укаже и на друга цел во потрагата по докази за живот на Марс.

Свет | пред 1 година

Нема фотографија

НАСА сними издолжен објект во орбитата на Месечината

Како што се развива технологијата, се испраќаат сè повеќе сателити и разни вселенски летала во вселената. Ова понекогаш може да ги збуни оние кои гледаат во ноќното небо и гледаат необични точки кои летаат по ред (сателити на Маск) или фасцинантни спирали кои потсетуваат на премин во друга димензија (лансирање ракета на SpaceX).Слични феномени може да се забележат и околу Месечината. Така НАСА неодамна сними интересен издолжен објект во орбитата на нашиот природен сателит. Не се работи за вонземјани или НЛО, туку за јужнокорејски сателит.

Магазин | пред 1 година

Нема фотографија

Белата куќа бара од НАСА Месечината да има своја временска зона

Американската влада побара од НАСА да развие нов систем за пресметување на времето на Месечината.Белата куќа сака американската вселенска агенција (НАСА) да развие нова временска зона за Месечината - Координирано лунарно време. (CLT).Времето на ова вселенско тело тече побрзо од она на Земјата поради разликата во неговото гравитационо поле -58,7 микросекунди секој ден.Ова можеби не значи многу, но може да направи значителна разлика при синхронизирање на вселенските летала.Американската влада се надева дека новата временска зона ќе им помогне на владините и приватните компании во нивните заеднички напори да стигнат до сателитот на Земјата.„Гравитацијата на Месечината е за нијанса послаба и затоа времето таму тече поинаку“, објасни Кетрин Хејманс од Кралската шкотска опсерваторија за програмата на BBC Radio 4.

Магазин | пред 1 година

Нема фотографија

Американската сонда на Месечината не ја преживеа лунарната ноќ

Леталото „Одисеја“, првата американска сонда на Месечината по повеќе од половина век, не ја преживеа лунарната ноќ и официјално е „мртва“.Ова го соопшти компанијата која ја изгради и лансираше сондата по договор со американската вселенска агенција НАСА.„Како што претходно објавивме на 29 февруари, нашата мисија ИМ-1 заврши седум дена по слетувањето, бидејќи не се очекуваше мисијата Одисеј да ги преживее суровите температури на лунарната ноќ. Пред да се потрошат батериите, контролорите го исклучија Одисеј во конфигурација тоа би овозможило да се испрати порака дома ако различни системи траат подолго од очекуваното“, објави Интуитивни машини на Твитер, додавајќи:„Интуитивната машина почна да слуша за Оди да стане сигнал откако се разбуди на 20 март, кога беше проценето дека доволно сончева светлина стигнала до електроенергетскиот систем за да ги наполни батериите и да го вклучи радиото. До 23 март, контролорите на летот утврдиле дека проекциите беа точни и дека системот на Оди нема да може да пријави дома, потврдувајќи дека Оди трајно избледел, зацврстувајќи го неговото наследство како прва комерцијална лунарна сонда што слета на Месечината.Вселенското летало Одисеја падна во регионот на јужниот пол на Месечината на 22 февруари. Само пет земји досега успешно слетаа вселенско летало на Месечината. СССР и САД беа првите што го направија тоа, но тие ги прекинаа мисии на Месечината во 1970-тите, додека во 21 век Кина, Индија и Јапонија го направија тоа успешно. Првите обиди и на рускиот и на американскиот да се вратат на Земјиниот сателит завршија неславно - Луна-25 се распадна за време на спуштањето во август, а Перегрин доживеа дебакл додека сè уште беше во орбитата на Земјата во јануари.„Америка се врати на Месечината за прв пат по половина век. На осмиот ден од своето патување од четвртина милион милји, Intuitive Machines успешно го приземји животот. Тоа е големо достигнување за Intuitive Machines, SpaceX и NASA. Каков триумф за човештвото Одисеја ја фати Месечината - изјави Бил Нелсон, администратор на НАСА, штом беше потврдено дека леталото успешно слетало.НАСА плати 118 милиони долари за испраќање на Одисеја на Месечината, а тоа е дел од јавно-приватно партнерство и програмата Артемис, со која планираат да испратат луѓе на површината на Месечината во следните неколку години.

Магазин | пред 1 година

НАСА: Нивото на морето минатата година се зголемило четирипати повеќе од претходната година поради климатските промени

Глобално просечното ниво на морето се зголеми за околу 0,76 сантиметри од 2022 до 2023 година, речиси четири пати повеќе од претходната година, објави вчера НАСА, припишувајќи го „значајниот скок“ на моќниот феномен Ел Нино и климатските промени.Анализата на НАСА се заснова на повеќе од 30 години сателитски набљудувања, со првичното лансирање на сателитот во 1992 година и последното во 2020 година.Севкупно, нивото на морето се зголеми за околу 10 cm од 1993 година. Стапката на пораст исто така се забрза, повеќе од двојно се зголеми од 0,17 cm годишно во 1993 година на сегашната стапка од 0,43 cm годишно.„Сегашните стапки на забрзување значат дека сме на пат да додадеме уште 20 сантиметри на глобалното средно ниво на морето до 2050 година“, рече Надја Виноградова Шифер, директорка на тимот на НАСА за промена на нивото на морето и програма за физика на океаните во Вашингтон.Тоа би било двојно повеќе од промените во следните три децении во споредба со претходниот век, рече таа, создавајќи иднина каде што поплавите се многу почести и покатастрофални отколку денес.Ел Нино е природен временски феномен поврзан со нарушување на шемите на ветерот што значи потопли температури на површината на океаните во источниот и централниот дел на Пацификот.Ел Нино, кој се јавува во просек на секои две до седум години, обично трае од девет до 12 месеци и може да предизвика екстремни временски настани како што се шумски пожари, тропски циклони и долги суши.Спротивно на тоа, Ла Нина е временска шема која се карактеризира со невообичаено ниски температури во Тихиот Океан.„Во годините на Ел Нино, многу дожд што вообичаено паѓа на копно завршува во океанот, привремено подигајќи го нивото на морето“, рече Џош Вилис, истражувач на нивото на морето во Лабораторијата за млазен погон на НАСА (JPL).

Свет | пред 1 година

Американското вселенско летало и рускиот сателит многу блиску. НАСА: Нема да се судрат

Американското Министерство за одбрана го следи блиското поминување на вселенското летало на НАСА TIMED од рускиот сателит Козмос 2221, објави НАСА.Иако се очекува леталото да помине, судирот може да резултира со големи остатоци, соопшти американската вселенска агенција, додавајќи дека продолжува да ја следи ситуацијата во соработка со Министерството за одбрана.Во соопштението за медиумите не се наведува колку леталото ќе се приближи еден до рускиот сателит, но се проценува дека леталото, кое не може да маневрира, требало да биде најблиску еден до друг во 7:30 часот на 28 февруари на надморска височина од околу 600 километри.Мисијата TIMED го проучува влијанието на Сонцето и луѓето врз мезосферата на Земјата, долната термосфера и јоносферата.

Свет | пред 1 година

(ВИДЕО) Астероидот удрен од НАСА остави трага долга 10.000 километри

Нова фотографија направена со телескоп во Чиле покажа дека два дена по судирот со леталото DART, астероидот Диморфос оставил трага долга 10.000 километри, пренесе BBC.Претходно познатите вселенските телескопи Hubble и James Webb го снимија моментот кога леталото на НАСА се заби во астероид со брзина од 22.531 км/час. Станува збор за прв обид на менување на правецот на движење на потенцијална закана за Земјата.Астероидите на кои НАСА го врши тестирањето не претставуваат опасност за нашата планета и тоа ги прави совршени за оваа намена.Новата слика покажува дека астероидот оставил трага долга илјадници километри. Фотографијата е направена два дена по ударот од страна на телескопот Southern Astrophysical Research Telescope (Soar) во Чиле. Се очекува трагата да биде уште подолга додека не се распадне и изгледа како останатата вселенска прашина што лебди во воздухот. Сепак, внимателно ќе се следи и во наредните недели и месеци.Мисијата DART вреди 325 милиони долари.

Магазин | пред 3 години

(ВИДЕО) НАСА вторпат го откажа лансирањето на ракетата „Артемис 1“

НАСА по вторпат го откажа лансирањето на ракетата „Артемис 1“ од космпдромот Кејп Каневерал.Големата мисија околу Месечината овој пат беше одложена поради истекување на горивото при полнењето.Кога виделе дека горивото почнало да истекува од моторниот простор на дното на ракетата, НАСА ја прекинала операцијата, додека инженерите се обидувале да ја затнат дупката во отворот.Ова е втор неуспешен обид за лансирање на ракетата - претходниот не успеа во понеделникот, кога истече гориво и дојде до дефект на сензорот на моторот.Доколку НАСА во следните денови не успее да ја лансира Артемис, возилото ќе мора да се врати на преглед и одржување, што ќе значи дополнително одложување. Според плановите НАСА до 2025 се надева астронаутите да слетаат на Месечината.

Магазин | пред 3 години