газа

Ал Џезира: Повеќе од 367 убиени во Газа за време на важечкиот мировен договор

Израелските сили продолжуваат со смртоносните напади низ Појасот Газа, иако мировниот договор за прекин на огнот е формално на сила 58 дена. Според извештаите на Ал Џезира, во периодот од 10 октомври до денес загинале најмалку 367 лица, а ранети се 950 жители на Газа.Во овој временски период се пронајдени и дополнителни 624 тела под урнатини – жртви кои биле затрупани за време на офанзивите на израелската војска врз територијата контролирана од Хамас.Од почетокот на војната, во октомври 2023 година, бројките на страдања драматично растат. Според Ал Џезира, израелските сили досега усмртија најмалку 70.354 лица, додека 171.030 се повредени.И покрај меѓународните апели за траен прекин на огнот и воспоставување хуманитарни коридори, во Газа продолжува еден од најтешките периоди од почетокот на конфликтот, со секојдневни извештаи за жртви, уништена инфраструктура и длабока хуманитарна криза.

Свет | пред 1 седмица

„Избрав да живеам“: две години синџири, глад и тортура, потресна исповед на заложник во Газа

Повеќе од две години по киднапирањето во Газа, српскиот државјанин Алон Охел (24) ја раскажа својата потресна приказна за животот во заробеништво под контрола на Хамас. Охел беше киднапиран на 7 октомври 2023 година на фестивалот „Нова“, а во својот прв подолг јавен настап по ослободувањето зборува за тортурата, гладот и нехуманите услови во кои бил држен, пренесува „Блиц“.Охел открива дека целиот период бил третиран „како животно, а не како човек“.„Ви ја одземаат слободата, ви ставаат синџири на нозете. Така ме држеа година и половина. Јадев како куче, не сте личност, туку животно. Дури и во затвор постои систем. Ова не беше затвор – ова беше заробеништво. Тоа се луѓе без разум. Ако психички не сте силни, можете да полудите“, вели тој.Во повеќе делови од сведоштвото опишува како намерно биле изгладнувани, иако знаеле дека чуварите имаат храна. Неколку недели му било дозволено да јаде само суви урми, а во одредени моменти, како што вели, изгледал „како костур“.„Се навикнуваш на гладот, на постојаните болки во телото. Поминував часови легнат како леш“, сведочи Охел. Сила му дале снимките од протестите во Израел, каде илјадници бараа негово и ослободување на другите заложници.Особено значајна поддршка за него бил друг заложник, Ели Шараби, кој со него го делел заробеништвото сè додека не бил пуштен во претходната размена.„Од првиот момент се поврзавме. Тоа беше како клик – непојасниво“, вели Охел, опишувајќи го Шараби како очинска фигура.Во најтешките ноќи, вели, разговарал „со мајка си“ – гласно, во мракот.„Ји зборував: ‘Мамо, жив сум, добро сум’. Знаев дека тоа морам да го правам, за да ме почувствува“, додава тој.Охел истакнува дека најважната пресвртница била свесната одлука „да избере живот“.„Мојата приказна почнува кога решив да живеам. Секој момент можев да се предадам, но избрав да се борам“, заклучува.Алон Охел беше држан окован, без медицинска грижа и под постојана тортура. Претрпе тешки повреди – го изгуби видот на едното око, а и на другото му е сериозно нарушен. По две години поминати во тунели и подземни засолништа, конечно е reunited со своето семејство и се обидува да го продолжи животот што застанал на 7 октомври 2023 година.

Свет | пред 2 седмици

Војните ја зголемуваат продажбата: производителите на оружје со историски највисоки приходи

Производителите на оружје ширум светот во 2024 година оствариле рекордни приходи, поттикнати од војните, зголемените геополитички тензии и растечките буџети за одбрана, покажуваат најновите податоци на Штокхолмскиот меѓународен институт за мировни истражувања (СИПРИ). Според извештајот, сто најголеми светски одбранбени компании забележале раст од 5,9 проценти на годишно ниво, достигнувајќи вкупни приходи од околу 679 милијарди долари – највисока бројка досега.Побарувачката за вооружување нагло порасна како последица на војната во Украина, воениот конфликт во Газа и зголеменото чувство на несигурност во повеќе региони. Многу компании во изминатата година ги проширија капацитетите, отворија нови фабрики или купија конкурентски фирми со цел да одговорат на барањата на пазарот.САД остануваат доминантна сила во одбранбената индустрија: 39 од 100 најголеми компании се американски, а нивните приходи пораснале на 334 милијарди долари – речиси половина од глобалниот вкупен износ. На врвот се Lockheed Martin, RTX и Northrop Grumman. За првпат на листата се појави и SpaceX на Илон Маск, чијшто одбранбен сегмент ги удвоил приходите на 1,8 милијарди долари.Во Европа, вкупната продажба на оружје (исклучувајќи ја Русија) пораснала за 13 проценти и достигнала 151 милијарда долари, пред сè поради големата побарувачка поврзана со украинскиот конфликт и силната перцепција за руска закана. Германските Rheinmetall, ThyssenKrupp, Hensoldt и Diehl заедно бележат раст на приходите од 36 проценти.Рускиот напад врз Украина истовремено доведе до зголемување на приходите кај производителите од двете страни. Украинскиот Укроборонпром има раст од 41 проценти, а руските Ростех и United Shipbuilding Corporation заработиле 31,2 милијарди долари – 23 проценти повеќе од лани, и покрај санкциите и недостигот од компоненти.Израелските одбранбени компании, и покрај критиките за операциите во Газа, оствариле раст од 16 проценти, достигнувајќи 16,2 милијарди долари, а интересот за израелски системи останува висок.Кинеската индустрија, пак, забележала пад од 10 проценти поради низа корупциски скандали во процесите на набавка, што довело до одложување или откажување големи договори. Азија и Океанија, и покрај растот во Јапонија и Јужна Кореја, вкупно бележат пад од 1,2 проценти, што ги прави единствениот регион со намалена продажба.Од Greenpeace предупредуваат дека Европа станува „жариште на глобалното повторно вооружување“ и дека рекордното трошење за одбрана ја води планетата „во погрешна насока“.СИПРИ ги следи глобалните приходи од оружје од 1989 година, а податоците за кинеските компании ги вклучува од 2015 година.

Свет | пред 2 седмици

ОН испраќа „плави шлемови“ во Газа: Хамас го отфрла планот

Советот за безбедност на ОН ја усвои резолуцијата што ја поддржува најновата иницијатива на администрацијата на Доналд Трамп за регулирање на кризата во Газа – документ што отвори жестока дипломатска полемика и покажа колку се поделени актерите на Блискиот Исток. Мерката помина со 13 гласа „за“, додека Русија и Кина останаа воздржани, избегнувајќи да го блокираат текстот, но и без да му дадат целосна поддршка.Планот предвидува создавање меѓународна мисија што би имала задача да го одржува прекинот на огнот, да го контролира процесот на разоружување на Хамас и да подготви терен за поставување привремена палестинска администрација составена од стручни, непартиски кадри. За Вашингтон, ова е почетна точка за обновување на поширок мировен процес кој со години е во застој.Во дипломатските кругови во Њујорк одлуката беше оценета како изненадување, бидејќи се сметаше дека Русија ќе го турне сопствениот алтернативен документ или ќе стави вето. Тоа не се случи, а САД веднаш го искористија моментот да објават дека меѓународната заедница направила „предуслов за мир“.Претседателот Трамп, пак, ја претстави резолуцијата како „голем пресврт“ и најави формирање ново регионално тело – т.н. Одбор за мир – во кое ќе учествува и Тони Блер и со кое Трамп најави дека лично ќе координира.Хамас ја отфрла резолуцијата, сметајќи ја за обид за наметнато старателствоХамас веднаш реагираше со соопштение, нарекувајќи ја резолуцијата неприфатлива. Движењето обвини дека документот го отвора патот Газа да биде ставена под меѓународна контрола, а не под палестински суверенитет, и дека секоја идеја за надворешно разоружување значи директно приклонување кон израелските интереси. Хамас предупреди дека ниту политичките барања, ниту хуманитарните услови на Палестинците не се застапени во усвоениот текст.Палестинската управа со спротивен став – ја поддржува меркатаОд Рамала, Палестинската управа соопшти дека резолуцијата е потребна за да се спречат нови страдања и да се отвори пат за реконструкција на разурнатата Газа. Тие истакнаа дека планот може да спречи ново масовно раселување и го сметаат за можност за повторно активирање на концептот „две држави“, позиција што е во согласност со ставовите на голем број меѓународни партнери.Израел ја критикува резолуцијата, особено делот за државностИзраелската влада реагираше резервирано и порача дека текстот содржи елементи што, според нив, ја доведуваат во прашање националната безбедност. Особено проблематично, според Тел Авив, е тоа што резолуцијата го споменува патот кон палестинска државност, што израелскиот кабинет го смета за ризик доколку Хамас не биде целосно неутрализиран.

Свет | пред 1 месец

Израел го прекрши прекинот на огнот во Газа 282 пати, убиени се стотици цивили.

Месец дена по прогласувањето на прекинот на огнот во Газа, Израел го прекрши речиси секојдневно со напади во кои загинаа стотици луѓе, пишува „Ал Џезира“. Владината канцеларија за медиуми во Газа извести дека од 10 октомври до 10 ноември Израел го прекршил прекинот на огнот најмалку 282 пати, вклучувајќи воздушни и артилериски напади, пукање кон цивили и уништување на приватна имот.Услови на прекинот на огнотСАД на 29 септември предложија 20-точковен план за завршување на војната, пристап на хуманитарна помош и повлекување на израелските сили. Договорот вклучува прекин на непријателствата, укинување на блокадата на помошта, ослободување на заробеници и повлекување на израелските сили до „жолтата линија“. Договорот беше потпишан на 13 октомври, но Израел и Хамас не присуствуваа, што доведе до сомнежи за неговата изводливост.Напади и жртвиСпоред Ал Џезира, Израел ја нападнал Газa во 25 од последните 31 ден од прекинот на огнот. Од 10 октомври, загинале најмалку 242 Палестинци, повредени се 622, а најсмртоносни денови биле 19 и 29 октомври. До 10 ноември 2025, според палестинското Министерство за здравство, загинале најмалку 69.179 лица, вклучувајќи 20.179 деца, а повредени се 170.693.Помош и блокадиИако договорот предвидуваше „целосна помош веднаш“, во Газа стигнува само дел од потребната храна, додека Израел блокирал основни прехранбени производи и дозволува увоз на нехранлива стока како грицки и безалкохолни пијалоци.Размена на заробеници и телаХамас ослободи 20 израелски заробеници во замена за палестински затвореници, а Израел врати 300 палестински тела, многу од нив со траги на тортура.Меѓународно правоПрекршувањето на прекинот на огнот претставува кршење на политичкиот договор, но не секогаш и на меѓународното право, освен ако договорот не е обврзувачки.

Свет | пред 1 месец

Јордан и Германија: Мировните сили за Газа треба да имаат мандат од ОН

Јордан и Германија денес се согласија дека меѓународните сили, кои ќе бидат распоредени во Газа според мировниот план на американскиот претседател Доналд Трамп, треба да имаат мандат од Обединетите нации (ОН).„Меѓународни стабилизациски сили“ се предвидени со договорот кој на 10 октомври доведе до кревко примирје меѓу Израел и палестинскиот Хамас, по две години разорна војна предизвикана од нападот на Хамас врз Израел на 7 октомври 2023 година.„Мандатот мора да биде заснован на јасна правна основа во меѓународното право“Според условите на овој договор, коалицијата на стабилизациски сили ќе се состои главно од арапски и муслимански земји и ќе биде распоредена во Газа за да ја надгледува безбедноста и почитувањето на примирјето за време на повлекувањето на израелската војска.„За овие стабилизациски сили ефикасно да ја извршуваат својата мисија, сите се согласуваме дека тие мора да имаат мандат од Советот за безбедност“, изјави јорданскиот министер за надворешни работи Ајман Сафади на заедничката прес-конференција со неговиот германски колега Јохан Вадефул во Манама, главниот град на Бахреин.Вадефул исто така ја поддржа идејата за мандат на ОН за овие меѓународни сили, кој мора да биде заснован на „јасна правна основа во меѓународното право“. „Тоа е многу важно за земјите кои сакаат да испратат свои војници во Газа и за Палестинците. Германија, исто така, сака јасен мандат за оваа мисија“, рече тој.„Јордан нема да испрати војници во Газа“Јорданскиот претставник појасни дека неговата земја нема да испраќа војници во Газа. „Премногу сме вклучени во ова прашање и не можеме да распоредиме сили“, рече тој, додавајќи дека Јордан е подготвен да ги координира и да соработува со тие сили.Идејата за меѓународни сили без мандат на ОН предизвика контроверзии, а експертите минатиот месец предупредија дека тоа би значело „израелската окупација да се замени со окупација предводена од САД, што е спротивно на палестинското самоопределување“.ОН со децении издава мандати за меѓународни мировни сили во регионот, особено во Либан. Мисијата УНИФИЛ, со околу 10.000 мировници, делува како тампон-зона меѓу Израел и Либан од 1978 година, а нејзиниот мандат треба да заврши во 2027 година.

Свет | пред 1 месец

Ново бомбардирање во Газа – Израел тврди дека го гаѓале складиштето на Хамас

Израелската војска изврши нов воздушен напад врз појасот Газа, што повторно ја разгоре загриженоста околу кревкото примирје со Хамас. Според соопштението на Израелските одбранбени сили (IDF), мета на нападот била „терористичка инфраструктура“ во областа Бејт Лахија, на северот од Газа, објави Sky News.Од IDF соопштија дека локацијата служела како складиште за оружје „наменето за непосреден напад врз израелските војници“. „Нашите сили во јужното командно подрачје остануваат распоредени во согласност со договорот за прекин на огнот и ќе продолжат да делуваат против секоја закана што може да биде итна“, изјави портпаролот на израелската армија.Очевидци од градот Газа изјавиле дека чуле силна експлозија и виделе густ столб чад над областа. Според болничките извори, нападот се случил само неколку часа по претходните израелски воздушни удари, во кои загинале најмалку 104 лица, меѓу нив и 46 деца.Премиерот Бенјамин Нетанјаху ги наредил нападите откако израелски војници, според воени извори, биле нападнати со огнено оружје во градот Рафа на југот од Газа. Израелската армија потврди дека еден војник загинал од „непријателски оган“ во текот на вторникот попладне.Движењето Хамас ги отфрли израелските обвинувања, тврдејќи дека нема никаква вмешаност во пукањето во Рафа и повтори дека останува посветено на примирјето. Ескалацијата дојде само еден ден по предавањето на делови од телата што, според израелските власти, припаѓаат на заложник чијашто судбина се утврдуваше во изминатите месеци од конфликтот.По новите напади, израелската војска соопшти дека ќе продолжи да го почитува прекинот на огнот, но дека ќе „одговори со сила на секое негово прекршување“.Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека, и покрај новото насилство, прекинот на огнот и натаму е на сила и дека „ништо нема да го загрози“. Според него, Хамас ветил дека ќе се придржува кон договорот.

Свет | пред 1 месец

Нови израелски напади во Газа: над 90 загинати, меѓу нив и деца

Повеќе од 90 Палестинци, меѓу кои најмалку 35 деца, загинаа во израелските напади на Појасот Газа во изминатите 24 часа, иако на сила е спогодба за прекин на огнот, јавуваат палестински медицински извори, пренесува агенцијата Anadolu.Според извештаите, израелската армија убила 31 лице на северот, 42 во централниот дел и 18 на југот на Газа, додека десетици цивили се ранети. Агенцијата Wafa јавува дека меѓу погодените се куќи, шатори што служеле како засолништа за раселените, како и болница во рамките на т.н. „жолта линија“ – зона до која израелските сили се повлекле според спогодбата за примирје.На северот, во Беит Лахија, израелските сили погодиле училиште претворено во засолниште, при што загинале три лица, а неколкумина се ранети. Во избегличкиот камп Шати, гранатирани биле две куќи во населбата Ал-Наср, при што загинале осум лица.Во средата наутро израелски проектил погодил џамија во населбата Сабра, каде се засолнувале раселени лица. Според сведоци, таму загинале најмалку две лица, а десетина се ранети. Во населбата Зајтун, мајка и дете загинале во друг воздушен напад.Во централниот дел на Газа, четири лица биле убиени откако израелски напад погодил шатор во Деир ал-Балах, додека шестмина загинале во бомбардирање на училиште и куќа во кампот Бурејџ.Во кампот Нусејрат петмина биле убиени при напад на повеќе домови, а во друг напад во истиот камп загинале девет лица, меѓу кои четири деца.На југот на Газа, во областа Ал-Маваси кај Кан Јунис, израелски напад погодил шатори во кои биле сместени раселени семејства, при што загинале осум лица, меѓу нив тројца деца.Палестинските здравствени служби предупредуваат дека бројот на жртви може дополнително да расте, бидејќи многу ранети се во критична состојба, а потрагата по исчезнатите под урнатините сè уште трае.

Свет | пред 1 месец

СЗО: Менингитис, дијареја, респираторни заболувања, болестите се „надвор од контрола“ во Газа

Светската здравствена организација (СЗО) предупреди дека заразните болести во Газа денес се „надвор од контрола“, а само 13 од 36-те болници на територијата делумно функционираат.„Без разлика дали станува збор за менингитис, дијареја, респираторни заболувања, зборуваме за огромна количина на работа“, рече Ханан Балки, регионален директор на здравствената организација на ОН.Истовремено, СЗО соопшти дека ги зголемила залихите на медицинска опрема за здравствените установи откако стапи на сила прекинот на огнот во Газа.„Оваа недела, повеќе од 220 палети со основни лекови и медицински потрошен материјал беа испратени од нашиот јужен магацин до партнерите што ги поддржуваат болниците низ Газа“, се вели во соопштението на платформата Икс.Светската програма за храна на ОН денес објави дека од почетокот на прекинот на огнот, во Газа доставувала просечно 560 тони храна дневно, но дека тоа е сè уште под потребните количини.Во бруталната војна што ја водеше Израел, загинаа речиси 68.000 луѓе во Газа, претежно жени и деца, наведува палестинското Министерство за здравство.

Свет | пред 2 месеци

Прегратки и солзи, последните заложници на Хамас се со семејствата

По точно 738 денови заробеништва, Хамас повеќе не држи заложници. Денеска се ослободени последните живи, како дел од мировниот план за Газа.Некои од заложниците успеале да остварат краток видеоразговор со своите семејства непосредно пред ослободувањето, а снимките од тие моменти се појавија и на социјалните мрежи.Мајката на 25 годишен заложник, Ејнав Зангаукер, кој беше ослободен во претходните мировни договори со Хамас, денеска за Тајмс ов Израел изјави:„Сите доаѓате дома – сите! „Војната заврши.“Во следните часови се очекува ослободување и на 250 палестински затвореници и 1.700 лица, кои ги држи Израел, а меѓу нив има и 22 деца.Според израелските медиуми, затворениците се подготвуваат за напуштање на затворот Офер, лоциран на окупираниот Западен Брег.Списокот на ослободените затвореници беше објавен од израелското Министерство за правда во петокот.Во него не се вклучени седумте високи палестински функционери, меѓу кои Марван Баргути и Ахмад Саадат, кои Хамас ги бараше како дел од размената.Десетици семејства од утринските часови се пред затворот да ги пречекаат своите блиски. Според планот, околу 100 затвореници ќе бидат ослободени на Западниот Брег, други ќе бидат депортирани во Газа или Египет, а мал дел ќе биде ослободен во Источен Ерусалим.

Свет | пред 2 месеци

(ВИДЕО) Ослободен израелско-српскиот државјанин Алон Охел

Меѓу последните ослободени заложници на Хамас е и израелско-српскиот државјанин Алон Охел. По проверката на контролниот пункт, тој со останатите кои беа во двегодишно заробеништво ќе бидат повторно обединети со своите семејства во базата Реим.На Твитер е објавено и видео на кое Алон е насмен и изгледа добро додека разговара со жена војник.Семејството го чека Алон во базата Реим, а по првите снимки и фотографии од нивниот син, тие не го криеја своето воодушевување. „Сега го видовме Алон, изгледа неверојатно, стои на свои нозе“, рече неговата мајка Едит Охел. Првата група заложници беше ослободена околу 7 часот утрово како дел од мировниот договор меѓу Израел и Хамас.Според извештаите, меѓу ослободените седуммина беа Алон Охел, близнаците Гали и Зив Берман, Матан Ангрест, Омри Миран, Еитан Мор и Гај Гилбоа-Далал.

Свет | пред 2 месеци

(Видео) Во живо се пренесува ослободувањето на заложниците

По воспоставувањето на примирје во Газа, Хамас денеска ги ослободува израелските заложници кои ги држи во заробеништво повеќе од две години.Хамас треба да ослободи 48 заложници, од кои 20 се смета дека се живи, а рокот за тоа е до пладне. Израел, за возврат, ќе ослободи 250 палестински затвореници и повеќе од 1.700 лица уапсени во Газа.Големи собири и славје се очекуваат на Плоштадот на заложниците во Тел Авив, каде граѓаните со нетрпение го очекуваат нивното враќање.Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека „војната е завршена“ додека патува кон Блискиот Исток. Трамп ќе се обрати пред израелскиот парламент, а потоа ќе отпатува во египетското летувалиште Шарм ел-Шеик, каде ќе претседава со мировниот самит на кој ќе учествуваат најмалку 20 светски лидери.

Свет | пред 2 месеци

По 67.000 жртви, Газа конечно здивна – но мирот е сè уште неизвесен

Илјадници Палестинци денес пеш, со автомобили и колички се движат по крајбрежјето на Појасот Газа кон своите уништени домови на север, по започнувањето на примирјето меѓу Израел и палестинското движење Хамас. Израелските сили се повлекоа од поголем дел од урбаните области, во рамки на првата фаза од договорот постигнат со посредство на САД, со кој се очекува прекин на војната што трае речиси две години и која однесе десетици илјади животи.„Ова е чувство што не може да се опише, слава му на Бога“, изјави Набила Басал додека пешачеше со својата ќерка која била повредена во нападите. „Среќни сме што војната заврши, а страдањето конечно престана.“Договорот предвидува Хамас во рок од 72 часа да ги ослободи сите израелски заложници, живи и починати. Според израелските медиуми, семејствата на заложниците со нетрпение очекуваат вести од своите најблиски.„Чекаме да се врати нашиот син и сите заложници“, изјави Хагаи Ангрест, татко на еден од 20-те Израелци за кои се верува дека сè уште се живи.По ослободувањето на заложниците, Израел ќе пушти 250 Палестинци осудени на долги затворски казни и дополнителни 1.700 лица кои беа притворени за време на конфликтот. Во Газа секојдневно влегуваат стотици камиони со храна, лекови и хуманитарна помош, што претставува најголема испорака од почетокот на војната.Американскиот претседател Доналд Трамп оцени дека примирјето е голем чекор напред и изрази уверување дека двете страни ќе го почитуваат договорот.„Сите се уморни од борбите. Постојат разлики, но има консензус за основните точки“, изјави Трамп во Белата куќа.Тој најави дека во понеделник ќе пристигне во Израел, каде ќе се обрати во парламентот – Кнесетот. Со тоа, Трамп ќе стане првиот американски претседател кој ќе говори во израелскиот парламент по Џорџ Буш во 2008 година. Потоа ќе го посети и Египет, каде што ќе се одржат состаноци со блискоисточни лидери за постконфликтната обнова на Газа.Според американски дипломатски извори, ова е прва конкретна фаза од „планот за мир во 20 точки“ што администрацијата на Трамп го претстави како рамка за долгорочно решение на израелско-палестинскиот конфликт. Планот предвидува разоружување на Хамас, создавање на меѓународни безбедносни сили и воспоставување нови управувачки структури во Газа. Иако примирјето носи надеж, експертите предупредуваат дека вистинскиот тест ќе биде неговото одржување и воспоставување на траен мир по години на насилство и уништување.

Свет | пред 2 месеци

Трамп постигна дипломатска победа со примирјето во Газа – но патот до траен мир е полн со предизвици

Американскиот претседател Доналд Трамп недвосмислено постигна дипломатска победа со посредувањето во постигнувањето примирје меѓу Израел и Хамас, но, според дипломатите и аналитичарите, патот до траен мир на Блискиот Исток е исполнет со бројни неизвесности и ризици.По повеќе од две години крвав конфликт, договорот кој го постигнаа двете страни со посредство на САД се смета за историски исчекор, но и за тест за издржливост на новата американска администрација. Израелската војска соопшти дека вчера утрото го прекинала огнот во Појасот Газа, во исчекување на ослободувањето на израелските заложници во следните 72 часа, како што предвидува договорот.Трамп, кој следната недела треба да отпатува на турнеја низ регионот – во Египет и Израел – овој потег го нарече „почеток на нова ера на мир“.„Секој договор меѓу Израелците и Палестинците, особено оној кој се постигнува индиректно, е исклучително достигнување“, изјави за AFP поранешниот американски дипломат Арон Дејвид Милер, долгогодишен посредник во блискоисточните мировни преговори.Милер нагласи дека Трамп направил нешто што ниту еден претседател пред него не го сторил – вршел директен притисок врз израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху во прашање кое овој го сметал за клучно за својата политика.И покрај тоа, Милер предупреди дека пред администрацијата стои „цела вселена од сложености и детали“ што треба да се доразработат во втората фаза на договорот, вклучително и прашањето дали и како Хамас ќе се согласи на разоружување по двегодишниот разорен судир.Во дипломатските кругови во Вашингтон преовладува оценката дека Трамп вешто користел комбинација од притисок и дипломатија, јавна и задкулисна, особено кон Нетанјаху. Според извори од Белата куќа, тој повторно го вратил Џаред Кушнер, архитектот на Абрахамските договори, во администрацијата – заедно со специјалниот изасланик Стив Виткоф – со цел да се продолжи со мировниот процес.Со ова, Трамп настојува да ја оживее иницијативата од првиот мандат, кога Обединетите Арапски Емирати, Бахреин и Мароко воспоставија дипломатски односи со Израел.Во меѓувреме, неговата администрација најави дека 200 американски војници ќе бидат распоредени во Газа за набљудување на примирјето.И покрај првичниот оптимизам, европските партнери предупредуваат дека примирјето не е траен мир.„Овој прекин на огнот е само прв чекор – не и решение,“ изјави францускиот министер за надворешни работи Жан-Ноел Баро, по состанокот со европски и арапски министри во Париз.Американскиот аналитичар Стивен Кук од Советот за надворешни односи напиша дека клучен предизвик ќе биде целосната имплементација на Трамповиот 20-точковен план, кој предвидува разоружување на Хамас, создавање меѓународни сили за стабилизација и воспоставување нова управа во Газа, без учество на милитантната група.Планот, исто така, вклучува формирање на „Комитет за мир“ – преоден орган што лично ќе го претседава Трамп, што Хамас веќе го одби.„Без оглед на тоа што влезе во Белата куќа со намера да ги ограничи американските обврски на Блискиот Исток, Трамп сега ја презеде огромната одговорност за мировен план што ќе го носи неговото име,“ напиша Роберт Сатлоф, извршен директор на Вашингтонскиот институт за блискоисточна политика.

Свет | пред 2 месеци

(Видео) Примирје во Газа: Израел се повлекува, Палестинците се враќаат дома

Илјадници раселени Палестинци се упатија кон своите напуштени домови откако во петокот стапи на сила прекинот на огнот во Газа.Хамас не е Хамас од пред две години. Тие се поразени на секое место каде што сме се бореле против нив, изјави бригадниот воен портпарол Ефи Дефрин на брифинг со новинарите.Тој ги повика палестинските жители на Газа да избегнуваат влегување во областите под контрола на израелските одбранбени сили (ИДФ).Ги повикувам жителите на Газа да не навлегуваат во зоните под израелска контрола. Почитувајте го договорот и гарантирајте ја сопствената безбедност,“ нагласи Дефрин.По постигнувањето на прекинот на огнот со посредство на САД, израелските сили започнаа делумно повлекување од делови на Газа.Иако прекинот на огнот донесе олеснување за многумина, предизвиците остануваат. Не е јасно кој ќе управува со Газа во следниот период, ниту дали Хамас ќе прифати целосна демилитаризација.Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху предупреди дека ако условите не бидат исполнети „на мирен начин“, Израел е подготвен повторно да се врати во војна.

Свет | пред 2 месеци